Αυτό είναι το «non paper» Σόιμπλε για το μέλλον της Ευρωζώνης

Μεταρρυθμίσεις, συντονισμός των ελέγχων και ενίσχυση του ESM. Αυτή είναι η εκδοχή της διάσημης φράσης του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, «whatever it takes» δηλαδή «ό,τι χρειαστεί», την οποία παρουσίασε στο χθεσινό Eurogroup ο απερχόμενος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, με “non paper” για το μέλλον της Ευρωζώνης και της Ε.Ε των ¨27”.   

Οι προτάσεις του κ. Σόιμπλε αποτελούν την γερμανική απάντηση στις προτάσεις του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ και του Προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και περιγράφουν τις πάγιες γερμανικές θέσεις για την ανάγκη περαιτέρω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από τα κράτη-μέλη και την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, ώστε να μπορεί να ελέγχει καλύτερα τη δημοσιονομική πολιτική των κρατών – μελών. 

Συγκεκριμένα, στο “non paper” που παρουσίασε στους υπόλοιπους 18 υπουργούς Οικονομικών, ο κ. Σόιμπλε αναφέρει τρία βήματα που πρέπει να γίνουν για την ενίσχυση της διακυβέρνησης της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. 

Το πρώτο βήμα, σύμφωνα με το έγγραφο, είναι η ανάγκη να παραμείνει η δημοσιονομική ευθύνη συνδεδεμένη με τον δημοσιονομικό έλεγχο... «whatever it takes» δηλαδή με όποιον τρόπο χρειαστεί. Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας υπογραμμίζει ότι για να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός πρέπει είτε τα κράτη – μέλη να παραδώσουν περισσότερη εθνική κυριαρχία ώστε να δημιουργηθεί ένας “υπουργός Οικονομικών της Ευρωζώνης” (πρόταση του πρόεδρου Μακρόν), κάτι που σημαίνει και μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμοποίηση, είτε να προχωρήσουν σε διακυβερνητική συνεργασία, ενισχύοντας τις αρμοδιότητες του ESM τώρα και αλλάζοντας την Συνθήκη στο μέλλον.

Σύμφωνα με το έγγραφο, η δεύτερη λύση κρίνεται πιο ρεαλιστική, καθώς δεν υπάρχει μεγάλη πρόθεση από τα κράτη – μέλη για αλλαγή των Συνθηκών, η οποία απαιτείται για να υπάρξει ένας υπουργός Οικονομικών της Ευρωζώνης.  Σταδιακά, ο ESM  θα κληθεί να αναλάβει πιο ισχυρό και ουδέτερο ρόλο στον έλεγχο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ενώ σε δεύτερο στάδιο θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας "προβλέψιμος μηχανισμός αναδιάρθρωσης του χρέους  ώστε να διασφαλίζεται η δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ του ESM και των ιδιωτών πιστωτών". 

Το δεύτερο βήμα που περιγράφει το “non paper” αναφέρεται στην θεσμοθέτηση περισσότερο αποτελεσματικών οργάνων που θα εγγυώνται την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Σόιμπλε απορρίπτει καταρχήν έναν προϋπολογισμό για την Ευρωζώνη, πρόταση που είχε καταθέσει ο Πρόεδρος Μακρόν, υποστηρίζοντας ο προϋπολογισμός της Ένωσης βρίσκεται ήδη υπό διαμόρφωση, καθώς μετά την έξοδο της Μεγάλης Βρετανικής, τα υπόλοιπα κράτη – μέλη θα συνεισφέρουν περισσότερα κεφάλαια. Ο κ. Σόιμπλε ζητεί να υπάρξει συντονισμός ανάμεσα στα χρήματα που συνεισφέρουν στον προϋπολογισμό της Ένωσης τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί με το ισχύον νομικό πλαίσιο και συγκεκριμένα με τις “ειδικές ανά χώρα συστάσεις της ΕΕ”, υπεύθυνη για τις οποίες είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 

Το τρίτο βήμα αφορά στην σταθερότητα της Ευρωζώνης. Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών απορρίπτει επίσης άλλη μια πρόταση του Γάλλου Προέδρου, αυτήν της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού για την ανεργία, υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο για την σταθερότητα της Ευρωζώνης, Αντίθετα, προτείνει μεγαλύτερη ενίσχυση της κοινής αγοράς των 27, με βάση την ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων και προσώπων. Σύμφωνα με τον κ. Σόιμπλε οποιαδήποτε αμοιβαιοποίηση χρέους θα είχε επίσης αρνητικά αποτελέσματα, καθώς η Ευρωζώνη θα αγόραζε απλώς χρόνο και θα υπήρχε κίνδυνος να αποτραπεί η εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και να επαναληφθούν σφάλματα του παρελθόντος.