Πραγματικότητα το νέο σχέδιο νόμου ανακούφισης των δανειοληπτών

Μετά από παλινωδίες, έντονες αντεγκλήσεις και τελικά διαβουλεύσεις 8 περίπου μηνών, κατατέθηκε σήμερα το σχέδιο νόμου για τη ρύθμιση των Οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων» στη Βουλή. Παρά τις αρχικές θετικές προθέσεις της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και ναυτιλίας έντονες διαμαρτυρίες έχουν ξεσπάσει καθώς αρχικές θετικές ρυθμίσεις αμβλύνθηκαν κάτω από την ισχυρή πίεση των τραπεζών. Πάντως ακόμα και αυτή η προσπάθεια δείχνει τη διάθεση από τη μεριά της κυβέρνησης για την όσο το δυνατό δίκαιη κατανομή των κοινωνικών και οικονομικών βαρών.

Στις ειδικότερες διατάξεις του σχεδίου νόμου προβλέπεται η δυνατότητα στους υπερχρεωμένους πολίτες που έχουν περιέλθει σε αποδεδειγμένη μόνιμη αδυναμία να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, να ρυθμίσουν την εξόφληση ενός μέρους των χρεών τους για τέσσερα χρόνια, και εφόσον ανταποκριθούν στη ρύθμιση να απαλλαγούν από το υπόλοιπο των χρεών τους.  Στις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου υπάγονται όλα τα φυσικά πρόσωπα, καταναλωτές και επαγγελματίες, με εξαίρεση τους εμπόρους, οι οποίοι όμως έχουν από την υφιστάμενη νομοθεσία  τη δυνατότητα να  προσφύγουν στη διαδικασία του πτωχευτικού κώδικα. Επίσης ρυθμίζονται όλα τα χρέη προς τράπεζες (καταναλωτικά, στεγαστικά, επαγγελματικά) καθώς και όλα τα χρέη προς τρίτους, με εξαίρεση οφειλές από αδικοπραξία που διαπράχθηκε με δόλο, διοικητικά πρόστιμα, χρηματικές ποινές, οφειλές  από φόρους και τέλη προς το Δημόσιο και εισφορές προς τους  οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης.

Ο οφειλέτης, του οποίου οι οφειλές ρυθμίζονται,  αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλλει κάθε μήνα και για  χρονικό διάστημα τεσσάρων ετών ένα μέρος του εισοδήματός του στους πιστωτές. Το ποσόν που θα καταβάλει καθορίζεται από το δικαστήριο. Το δικαστήριο μπορεί ακόμη και να απαλλάξει τον οφειλέτη από την υποχρέωση να καταβάλει μηνιαία ένα ορισμένο ποσόν  όταν αυτός βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση (π.χ. λόγω ανεργίας, προβλημάτων υγείας), επανεξετάζοντας όμως κάθε φορά την κατάσταση μετά από έξι περίπου μήνες.

Επίσης η περιουσία του οφειλέτη ρευστοποιείται για την ικανοποίηση των πιστωτών. Ο οφειλέτης έχει όμως τη δυνατότητα να εξαιρέσει από τη ρευστοποιήσιμη περιουσία την κύρια κατοικία του, αναλαμβάνοντας, με ευνοϊκό επιτόκιο και με δυνατότητα περιόδου χάριτος,  για χρονικό διάστημα που μπορεί να φθάνει μέχρι 20 έτη.

Το σχέδιο νόμου λαμβάνει με πλήθος διατάξεων ιδιαίτερη μέριμνα για την αποτροπή καταχρήσεων σε βάρος των πιστωτών. Ενδεικτικά: Η διαδικασία εφαρμόζεται μόνο στις περιπτώσεις της μη δόλιας αδυναμία πληρωμής, ενώ η απαλλαγή του οφειλέτη από χρέη μπορεί να γίνει μόνο  μία  φορά στη ζωή του. Προβλέπονται σοβαρές κυρώσεις και συνέπειες σε περίπτωση ανειλικρινούς δήλωσης των περιουσιακών του στοιχείων και εισοδημάτων, ακόμη και η ανάκληση της απαλλαγής από τα χρέη, εφόσον διαπιστωθεί  εκ των υστέρων η ψευδής δήλωση ή απόκρυψη περιουσιακών στοιχείων.