Τράπεζες και νοικοκυριά, προσέξτε τα δάνεια!

Μία εκτίμηση – έκπληξη, με βάση τα όσα μέχρι τώρα είχαν γίνει γνωστά, αλλά όχι με βάση την πραγματικότητα που βιώνουμε όλοι μας περιλαμβάνει η ετήσια έκθεση του Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Νίκου Γκαργκάνα, η οποία δόθηκε σήμερα στην δημοσιότητα. 

Ο αποχωρών Διοικητής προέβλεψε ότι ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί φέτος στο 4%, δηλαδή κατά 0,5 εκατοστιαία μονάδα περισσότερο από την εκτίμηση του υπουργείου Οικονομίας και μία ολόκληρη μονάδα πιο πάνω σε σχέση με πέρσι.  

Συντονισμένος στο μήκος κύματος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο κ.Γκαργκάνας θεωρεί τον πληθωρισμό ως το υπ΄αριθμόν ένα πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας και σε μεγάλο βαθμό αποδίδει την δυσμενή εξέλιξη στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου. Αναφέρει χαρακτηριστικά ο Διοικητής ότι οι αρχικές υποθέσεις για την πορεία του πληθωρισμού είχαν γίνει με την εκτίμηση ότι η μέση τιμή του πετρελαίου θα είναι γύρω στα 88 δολάρια, αλλά ήδη ο μέσος όρος της χρονιάς μέχρι τώρα είναι κοντά στα 100 δολάρια. 

Δεν φτάνουν τα μέτρα

Μάλιστα ο Διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος αμφισβήτησε την αποτελεσματικότητα του πλέγματος των 41 μέτρων της κυβέρνησης κατά της ακρίβειας, δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι αυτά δεν κινούνται στην σωστή κατεύθυνση για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων.  

Ο κ. Γκαργκάνας δίνει σαφείς οδηγίες για την χορήγηση μισθολογικών αυξήσεων απολύτως συνδεδεμένων με την αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων, ενώ προβλέπει ότι δύσκολα θα επιτευχθεί και ρυθμός ανάπτυξης 3,7% για φέτος στην ελληνική οικονομία, έναντι 4% της περσινής χρονιάς.

Ειδικότερα ο Διοικητής αναφέρει στην έκθεση του πως η άνοδος της τιμής του πετρελαίου μεταφέρει εισόδημα προς τις χώρες αυτές και η επίπτωσή της δεν μπορεί να αντισταθμιστεί κατά τρόπο διατηρήσιμο με ονομαστικές μισθολογικές αυξήσεις, εφόσον αυτές θα οδηγούσαν σε ακόμη υψηλότερο πληθωρισμό και σε διάβρωση της αγοραστικής αξίας των εγχώριων εισοδημάτων ιδίως των οικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων.

Επιπλέον, ο κ. Γκαργκάνας εκτιμά ότι θα πρέπει στην Ελλάδα να οργανωθούν νέες μορφές περισσότερο ευέλικτης εργασίας ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των διαφόρων κλάδων και της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ενώ επισημαίνει ότι το ποσοστό απασχόλησης είναι κοντά στο 61% στον ελληνικό πληθυσμό – πολύ πιο κάτω απόν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο – κυρίως λόγω της αποχής από την αγορά εργασίας ενός μεγάλου τμήματος του γυναικείου πληθυσμού. 

30 χρόνια και …βλέπουμε για το χρέος!

Άλλος ένας στόχος που αμφισβητείται, είναι η υποχώρηση του δημόσιου χρέος στα επίπεδα του 60% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα έως το 2015 στην Κομισιόν και ο κ. Γκαργκάνας θεωρεί ότι δεν μπορούμε να πέσουμε κάτω από το 66% περίπου. 

Όπως τόνισε ο κ. Γκαργκάνας, με τους σημερινούς ρυθμούς θα χρειαστούμε τρεις δεκαετίες περίπου για μειωθεί το χρέος στο 60% του ΑΕΠ. Πιο συγκεκριμένα, είπε ότι η μείωση του λόγου του χρέους προς το ΑΕΠ την τελευταία οκταετία υπήρξε βραδεία ( 1,1% του ΑΕΠ ετησίως ) , παρά το γεγονός ότι οι προϋποθέσεις ήταν εξαιρετικά ευνοϊκές ( υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά, σημαντικά έσοδα αποκρατικοποιήσεις και υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα ). 

Και ασφαλιστικό… 

Όμως, ο κ.Νίκος Γκαργκάνας πήρε αποστάσεις και από την ασφαλιστική «μεταρρύθμιση» και τις κυβερνητικές παρεμβάσεις, οι οποίες αντιμετωπίζονται και εδώ ως ανεπαρκείς. Τόνισε δε χαρακτηριστικά ότι δεν γνωρίζει εάν οι μεταρρυθμίσεις θα είναι λίγες ή πολλές, αλλά πως δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος της γήρανσης του πληθυσμού.

Πλαφόν στα δάνεια 

Ωστόσο, η πλέον σοβαρή σύσταση του Διοικητή δεν απευθύνεται προς το οικονομικό επιτελείο, αλλά προς τις τράπεζες και προς όλους εμάς! Δανειστές και δανειολήπτες πρέπει να προσέξουμε την συμπεριφορά μας στα δάνεια, γιατί τα ρίσκα είναι μεγάλα και για τους δύο.  

«Τα νοικοκυριά θα πρέπει να συνεκτιμούν ακόμη πιο προσεκτικά τις δυνατότητές τους για την αποπληρωμή των δανειακών τους υποχρεώσεων. Πρέπει να λαμβάνουν υπ΄όψιν τους το μελλοντικό διαθέσιμό εισόδημά τους « τονίζει χαρακτηριστικά ο Διοικητής. Ο ίδιος προσθέτει ότι η ομαλή αποπληρωμή των δανείων θα επηρεάζεται και από παράγοντες όπως η αβεβαιότητα στις αγορές χρήματος διεθνώς, το ενδεχόμενο αύξησης των επιτοκίων αλλά και η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων χρηματοδότησης από τις τράπεζες. 

Για τις τελευταίες, η σύσταση του Διοικητή είναι σαφής:Μην δίνετε δάνεια που υπερβαίνουν το 30% ή, το πολύ, το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Τα δάνεια που είναι σε καθυστέρηση άνω των 6 μηνών έχουν μειωθεί στο 4,5% του συνόλου, αλλά είναι ακόμη πιο πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο και πρέπει να πέσουν τουλάχιστον στο 3,5% φέτος. 

Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο Διοικητής, η  εκτόξευση του πληθωρισμού στο 4% στα μέσα επίπεδα του 2008, η συνεχής επιδείνωση του ελλείμματος των τρεχουσών συναλλαγών και η αδυναμία της ταχείας αποκλιμάκωσης του δημόσιου χρέους αποτελούν εκρηκτικό μείγμα για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, η οποία θα πρέπει να ανασχηματιστεί προκειμένου να “θωρακιστεί” και απέναντι στη συνεχιζόμενη διεθνή οικονομική κρίση.

Για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα οι επιπτώσεις της διεθνούς κρίσης μπορεί να ήταν περιορισμένες και έμμεσες το 2007, θα απαιτηθεί όμως εγρήγορση το 2008, καθώς η ταχεία πιστωτική επέκταση στην Ελλάδα και η διείσδυση των τραπεζών στην Ν.Α Ευρώπη αυξάνουν τους κινδύνους για τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.