Αντικειμενικές αξίες ακινήτων: Τις φόρτωσαν στους εκτιμητές και τώρα μιλούν για καθυστερήσεις

Ανησυχίες για την έγκαιρη θεσμοθέτηση των νέων αντικειμενικών αξιών για τα ακίνητα –που αποτελεί και βασικό  προαπαιτούμενο  της αξιολόγησης-  εκφράζουν πλέον και στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Η σχετική διορία που προβλέπει το συμπληρωματικό μνημόνιο εκπνέει στα τέλη Μαρτίου, αλλά στο υπουργείο Οικονομικών διαπιστώνουν ότι πρέπει να προβούν άμεσα σε διορθωτικές κινήσεις καθώς δεν επαρκούν οι ιδιώτες εκτιμητές που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για να χαράξουν τις νέες τιμές της εφορίας.

Σύμφωνα με ανώτερο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, σε αρκετές περιοχές (όπως στη Βόρειο Ελλάδα) έχει βρεθεί ως τώρα μόνον ένας εκτιμητής που θα αναλάβει να καθορίσει τιμές, ενώ η σχετική προκήρυξη  προβλέπει ότι απαιτούνται τουλάχιστον τέσσερις, προκειμένου να μην αμφισβητηθεί η αξιοπιστία αι ορθότητα των νέων τιμών.

Στις σκέψεις του υπουργείου είναι τώρα να υποχρεώσει εκτιμητές που δεν συμπλήρωσαν τον ανώτατο αριθμό προτιμήσεων για περιοχές όπου θα βγάλουν τις αντικειμενικές, να αναλάβουν και άλλες ώστε να συμπληρωθεί παντού ο απαιτούμενος αριθμός των 4 εκτιμητών.

 Στο  οικονομικό επιτελείο βλέπουν τον κίνδυνο ότι «αυτό μπορεί να πάρει λίγο χρόνο ακόμα» καθώς στο συμπληρωματικό Μνημόνιο προβλέπεται ότι οι νέες αντικειμενικές θα είναι έτοιμες πριν τον Απρίλιο. «Θα πρέπει να προλάβουμε», λένε, δείχνοντας και την αγωνία τους για την τύχη του εγχειρήματος.

 
«Τρόμαξαν» οι εκτιμητές

 Παράγοντες της αγοράς έχουν προειδοποιήσει ότι ο όγκος και η δυσκολία του έργου είναι δυσανάλογος με τον χρόνο (20 ημέρες) μέσα στον οποίον έχουν περιθώριο οι εκτιμητές να παραδώσουν το πόρισμά τους. Προβληματισμό προκαλούν και οι αμοιβές τους, που μπορεί μεν να φαίνονται θεωρητικά πολλά (έως και 5.000 ευρώ για 20 ημέρες δουλειάς) για όσους αναλάβουν πολλά διαμερίσματα της χώρας, αλλά αυτό ίσως αποβεί εις βάρος της ποιότητας της εργασίας που καλούνται να φέρουν σε πέρας.

Από τους 617 πιστοποιημένους ιδιώτες εκτιμητές, σύμφωνα με πληροφορίες έχουν ανταποκριθεί μόλις το 30%. Αυτοί θα έχουν μόλις 3 εβδομάδες περιθώριο για να βγάλουν νέες αντικειμενικές, που οι υπηρεσίες του υπουργείου δεν μπόρεσαν να ορίσουν σε 7 χρόνια.

Δεν γίνονται συναλλαγές, δεν υπάρχουν τιμές

 Το πρόβλημα είναι ότι πρέπει οι αντικειμενικές να ευθυγραμμιστούν με τις εμπορικές, αλλά λόγω της κρίσης στην κτηματαγορά, δεν γίνονται αγοραπωλησίες για να προκύψουν και οι πραγματικές αξίες των ακινήτων.

Στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για ιδιώτες εκτιμητές, ορίζεται ότι:
-Η σύνταξη εισήγησης για τις τιμές ζώνης κάθε Δήμου ή Δημοτικής Ενότητας / Κοινότητας ανατίθεται σε τέσσερις εκτιμητές.
-Σε κάθε εκτιμητή δύναται να ανατεθεί η σύνταξη εισήγησης για τιμές κατ’ ανώτατο όριο 100 ζωνών.

Αυτό σημαίνει θεωρητικά ότι για να βγουν 100 τιμές ζώνης θα πρέπει να δουλέψουν 4-5 εκτιμητές τουλάχιστον. Ωστόσο διαπιστώνονται κενά στη λίστα των προτιμήσεων, που επιχειρείται να καλυφθούν εκ των ενόντων.

Για την αμοιβή τους, ορίζονται τα εξής:

-Η αμοιβή των πιστοποιημένων εκτιμητών καθορίζεται σε 50 Ευρώ ανά ζώνη τιμών ακινήτων, για την οποία θα συνταχθεί και θα κατατεθεί εντός του προκαθορισμένου διαστήματος εισήγηση τιμής.

-Η καταβολή της αμοιβής τους πραγματοποιείται μετά την ολοκλήρωση του έργου τους.

Με άλλα λόγια, αν κάποιος εκτιμητής εξαντλήσει το ανώτατο όριο των 100 ζωνών σε 20 ημέρες, θα πληρωθεί με 5.000 ευρώ (50 Χ100 = 5.000). Η αμοιβή «με το κομμάτι» δίνει ίσως και ισχυρό κίνητρο να βγάζει τιμές με ρυθμό «5 ζώνες κάθε ημέρα», ώστε να φτάσει στο μάξιμουμ ποσό πληρωμής.  

Αλλάζουν φόροι, χάνονται επιδόματα

 Αν όλα πάνε καλά, οι ιδιώτες θα παραδώσουν τις προτάσεις τους, αλλά αυτές θα περάσουν κι από μια δεύτερη κρίση, για να συγκριθούν αν συμφωνούν και με στοιχεία για τις τιμές από τις τράπεζες που δίνουν στεγαστικά δάνεια κλπ.

Σε κάθε περίπτωση, οι νέες τιμές ζώνης πρόκειται να επηρεάσουν τους πλειστηριασμούς (αφού θα ξεκινάνε από την εμπορική τιμή) αλλά και πολλούς φόρους και επιδόματα που συνδέονται με τις αντικειμενικές ή με τον τεκμαρτό προσδιορισμό εισοδήματος, που βασίζεται και αυτός στις τιμές ζώνης της Εφορίας.

Άμεσα θα πρέπει να αλλάξει και ο ΕΝΦΙΑ, ώστε να μη χάσει το κράτος τα 3,3 δισ. βεβαίωσης φόρου, λόγω των (αυξο-) μειώσεων των τιμών της εφορίας.

 Παράλληλα, πολλά επιδόματα εξαρτώνται από τις τιμές της εφορίας και μπορεί να τα χάσουν χιλιάδες πολίτες λόγω αντικειμενικών αξιών.

 Μεταξύ άλλων και τα εξής: επίδομα πετρελαίου θέρμανσης,  επιδότηση ενοικίου, κάρτα σίτισης, δωρεάν ρεύμα, ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, οικογενειακό επίδομα, φοιτητικό επίδομα, απαλλαγή 50% από ΕΝΦΙΑ.

 Από την άλλη, εκτός από τον ΕΝΦΙΑ και τον συμπληρωματικό φόρο,  λόγω αντικειμενικών αξιών αλλάζουν επίσης το τεκμήριο κατοικίας ιδιοκτήτη ή ενοικιαστή και κατ' επέκταση το τεκμαρτό εισόδημα, τα τέλη Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ μέσω λογαριασμών ΔΕΗ), οι φόροι μεταβίβασης, κληρονομιάς, δωρεάς, γονικών παροχών ακινήτων, το τέλος εγγραφής ακινήτων στο Κτηματολόγιο, πολεοδομικά πρόστιμα διατήρησης ή ρύθμισης αυθαιρέτων, εισφορές σε γη και χρήμα για ένταξη στο σχέδιο πόλης και το τεκμαρτό εισόδημα ιδιοχρησιμοποιούμενης κατοικίας.

Λόγω του ότι οι νέες τιμές ζώνης θα έχουν αναδρομική ισχύ από 1.1.2018, την Άνοιξη θα υπάρξει η ανάγκη να επανυπολογιστούν αναδρομικά και φόροι μεταβίβασης, γονικών παροχών ή κληρονομιών, καθώς και δημοτικά τέλη που πληρώνονται μέσω της ΔΕΗ.

Ενδεχομένως θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί και το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης, καθώς ένα από τα κριτήρια είναι και η αντικειμενική αξία των ακινήτων των δικαιούχων (100.000 ευρώ για τον άγαμο και 200.000 ευρώ για τον έγγαμο με ή χωρίς παιδιά).