Ελληνικές τράπεζες με άρωμα Ευρώπης

Με την αναμενόμενη εξαίρεση της Αγροτικής Τράπεζας, όλες οι ελληνικές τράπεζες που συμμετείχαν στις ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test), πέρασαν με επιτυχία το τεστ καιμε βαθμολογίες που κινούνται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου.  

Παρά  το γεγονός ότι οι αντοχές του ελληνικού τραπεζικού συστήματος υπεβλήθησαν σε ένα ακραίο, μη πραγματικό και καθόλου προσδοκώμενο δυσμενές σενάριο κρίσης, επαχθέστερο των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών, επιβεβαίωσαν ότι η κεφαλαιακή επάρκεια του συστήματος είναι περισσότερο από επαρκής.  

Στην  Ελλάδα, έξι τράπεζες - Εθνική, Eurobank EFG, Alpha Bank, Πειραιώς, Αγροτική και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο - συμμετείχαν στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.  

Οι έξι  αυτές τράπεζες αντιπροσωπεύουν  περίπου το 90% του ενεργητικού του τραπεζικού κλάδου (με εξαίρεση τις ξένες θυγατρικές), ενώ το απαιτούμενο ποσοστό συμμετοχής ήταν τουλάχιστον 50% .

 
Η βαθμολογία ανά τράπεζα με βάση τους δέικτες κεφαλαιακής επάρκειας στην περίπτωση του ακραίου σεναρίου έχει ως εξής:  

Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο 10,1%

Alpha Bank 8,22%

Eurobank 8,17%

Εθνική  Τράπεζα 7,4%

Τράπεζα Πειραιώς 6%

Αγροτική  Τράπεζα 4,36%  

Οι δείκτες  των δύο κυπριακών τραπεζών που  συμμετείχαν διαμορφώνονται σε 8% για  την τράπεζα Κύπρου και σε 7,1% για  την Marfin Popular Bank.  

Σημειώνεται ότι το ακραίο σενάριο, βάσει του οποίου έχουν γίνει οι υπολογισμοί για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, είναι ιδιαίτερα επαχθές.  

Για παράδειγμα, εξηγεί σε ανακοίνωσή της η Eurobank, στο σενάριο δημοσιονομικής αναταραχής υπολογίζονται επιπρόσθετες προβλέψεις -πέραν του αρνητικού βασικού σεναρίου- ύψους άνω του 3,2% του δανειακού χαρτοφυλακίου για κάθε τράπεζα στην Ελλάδα. Στις υπόλοιπες χώρες η επιβάρυνση αυτή δεν ξεπερνά το 1% και κυμαίνεται από 0,05% (Γερμανία) έως 0,9% (Πορτογαλία).  

Στην  περίπτωση της οικονομίας, σημειώνει η ανακοίνωση της Τράπεζας της Ελλάδος, το δυσμενές σενάριο υποθέτει μία εντονότερη ύφεση το 2010 και το 2011 από τις τρέχουσες  προβλέψεις των διεθνών οργανισμών, καθώς και επιτόκια πολύ υψηλότερα από τα τρέχοντα.

Οπως  αναφέρει η ανακοίνωση της ΤτΕ  οι έξι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν  καθαρό πλεόνασμα κεφαλαίων ύψους 3,3 δις ευρώ, έναντι του ποσού που αντιστοιχεί στο όριο του 6% για τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας Tier 1, το οποίο συμφωνήθηκε για τους σκοπούς της ευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test), σημειώνει η Τράπεζα της Ελλάδος.

Υπογραμμίζεται  δε στην ανακοίνωση ότι σε καμία  περίπτωση το όριο αυτό δεν πρέπει να ερμηνευθεί ως εποπτικό ελάχιστο, το οποίο όπως είναι γνωστό ορίζεται σε 4%. Επίσης δεν πρέπει να εκληφθεί ως εξατομικευμένος δείκτης που αντανακλά το προφίλ κινδύνου του κάθε ιδρύματος που ορίζεται για εποπτικούς σκοπούς στο πλαίσιο του Πυλώνα 2 της Οδηγίας ΕΚ 2006/48.

Αξίζει  να σημειωθεί, ότι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες συγκέντρωσαν αντίστοιχη βαθμολογία με τις ελληνικές και συγκεκριμένα, η αυστριακή Erste Bank 8%, η ιταλική Unicredit 7,8%, η ισπανική Intesa SanPaolo 8,2% και η επίσης αυστριακή Raiffeisen Bank 8,2%. ¨Εχει ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι πρόκειται για τράπεζες οι οποίες διαθέτουν έντονη παρουσία σε χώρες της ευρύτερης περιοχής της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, όπου δραστηριοποιούνται και οι περισσότερες ελληνικές.  

Με διψήφιους  δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας  δηλαδή στην κατηγορία του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου βρίσκονται λίγες –μόλιες 4-5 τράπεζες- μεταξύ των οποίων η ουγγρική OTP Bank με δείκτη 15,16% και η Barclays με 13%.  

Η Αγροτική Τράπεζα  

Βάσει των αποτελεσμάτων, η Αγροτική Τράπεζα  εμφανίζεται να υπολείπεται σε επίπεδο  κεφαλαίων κατά 242,6 εκατ. ευρώ (με βάση το ακραίο δυσμενές σενάριο) και καλείται μέχρι το τέλος του χρόνου να προχωρήσει σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου ώστε να υπερκαλύψει τις μελλοντικές ανάγκες κεφαλαικής επάρκειας. Επίσης η τράπεζα πρέπει να ενισχύσει τα εποπτικά ίδια κεφάλαια μέσω σταδιακής απεμπλοκής της από συμμετοχές που κατέχει σε εταιρίες του χρηματοπιστωτικού τομέα (First Business Bank/FBB) και τέλος, να προβεί σε κινήσεις μείωσης του λειτουργικού της κόστους και αύξησης των πηγών εσόδων.  

Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών, αφού εκφράζει την ικανοποίησή του για τα αποτελέσματα των ασκήσεων , ειδικά στην περίπτωση της Αγροτικής Τράπεζας, στην οποία το δημόσιο είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος με ποσοστό 77%, αναφέρει πως θα συμμετάσχει στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΤΕ  μετά από έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ δηλώνει επίσης πως «η κυβέρνηση δεσεύεται να διασφαλίσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να ενισχύσει τη φερεγγυότητα της Αγροτικής Τράπεζας, προκειμένου να αντιμετωπίσει πιθανές απώλειες στην περίπτωση που ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης δεν είναι επαρκείς, σύμφωνα με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί κρατικής ενίσχυσης».

Δηλαδή  δεσμεύεται να καλύψει και όποιο τυχόν ποσοστό από το υπόλοιπο 13% που κατέχουν ιδιώτες μέτοχοι στην περίπτωση που αυτοί δεν ασκήσουν το δικαίωμά τους και δεν συμμετάσχουν στην αύξηση κεφαλαίου.  

Δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη το ύψος της αύξησης κεφαλαίου, ωστόσο ο κ. Πανταλάκης είχε εισηγηθεί στην κυβέρνηση μια αύξηση ύψους 400-500 εκα. ευρώ, ενώ οι συνολικές ανάγκες της ΑΤΕ εκτιμώνται σε 1- 1,2 δις. ευρώ περίπου.  

Η πρόταση Πειραιώς

Με την  ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των  stress test και ειδικά με την «αδυναμία» της Αγροτικής να καλύψει το όριο του 6% στον δείκτη κεφαλαικής επάρκειας Tier 1, το ενδιαφέρον της αγοράς στρέφεται στην εξέλιξη της πρότασης που έχει καταθέσει η τράπεζα Πειραιώς για εξαγορά του 77% της ΑΤΕ και του 33% του Τ.Τ.  

Σε ανακοίνωσή της Τράπεζας Πειραιώς αναφέρεται ότι για την Ελλάδα εφαρμόσθηκαν αυστηρότερα κριτήρια σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες που δεν συμβαδίζουν με τη σημερινή κατάσταση σταδιακής δημοσιονομικής προσαρμογής και εξομάλυνσης των οικονομικών συνθηκών στη χώρα.  

Ενδεικτικά  αναφέρεται ότι η εκτίμηση της  ζημιάς στα στεγαστικά δάνεια στο  ακραία δυσμενές σενάριο ήταν 37% για  την Ελλάδα, ενώ για την αμέσως επόμενη χώρα στο 24%.

 
Σύμφωνα με πηγές από την Τράπεζα Πειραιώς, η τράπεζα παραμένει σταθερή στην πρόταση που έχει υποβάλλει προς την κυβέρνηση, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες, η Πειραιώς έχει διασφαλίσει τα κεφάλαια που θα χρειασθεούν για την εξαγορά ΑΤΕ και ΤΤ καθώς και για την επιστροφή των 370 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν στη συμμετοχή του δημοσίου με προνομιούχες μετοχές μέσω του πακέτου των 28 δις. ευρώ.  

Κατά  τις ίδιες πληροφορίες η Πειραιώς έχει έλθει σε συμφωνία με τρεις οίκους του εξωτερικού για τη διασφάλιση νέων κεφαλαίων ύψους έως 1,4- 1,5 δισ. ευρώ, είτε με τη μορφή ομολογιακού δανείου είτε και με τη μορφή αύξησης κεφαλαίου.  

«Η στρατηγική μας δεν διαφοροποιείται» δήλωσε κατηγορηματικά στέλεχος της τράπεζας, προσθέτοντας πως τα κεφάλαια που  θα απαιτηθούν τόσο για την επιστροφή των 370 εκα. στο δημόσιο όσο και για την εξαγορά, εφόσον η πρόταση προχωρήσει, είναι αμιγώς νέα κεφάλαια και δεν επηρεάζουν τους δείκτες της τράπεζας.  

Σημειώνεται τέλος, πως ενώ η ανακοίνωση του  υπουργείου Οικονομικών είναι σαφής ως προς την πρόθεση του δημοσίου να προχωρήσει και να συμμετάσχσει σε αύξηση κεφαλαίου της Αγροτικής τράπεζας, εν τούτοις σε δήλωσή του ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου επαναφέρει για μια ακόμη φορά το θέμα της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού κλάδου καλώντας «τις ελληνικές τράπεζες να αξιολογήσουν τα αποτελέσματα και να προχωρήσουν σε ενέργειες και στρατηγικές κινήσεις που ενδυναμώνουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια και τις ενισχύουν σε ένα πλαίσιο αναδιάρθρωσης του Ελληνικού τραπεζικού συστήματος», αναφέρει επί λέξει η δήλωση του υπουργού, αφήνοντας έτσι όχι απλώς ανοικτό το θέμα των εξαγορών, αλλά προτρέποντας επί της ουσίας τις τράπεζες να σπεύσουν.  

Νωρίτερα  το μεσημέρι της Παρασκευής και εν όψει των ανακοινώσεων των stress test η Διϋπουργική Επιτροπή Αποκρατικοποίησεων αποφάσισε να προχωρήσει στην επιλογή 2-3 συμβούλων εντός της επόμενης εβδομάδας, οι οποίοι θα αναλάβουν να αποτιμήσουν τις συμμετοχές του δημοσίου στον τραπεζικό κλάδο καθώς και να προτείνουν εναλλακτικές λύσεις για την αξιοποίηση της συμμετοχής αυτής.