Κλειστό ένα στα έξι καταστήματα στην Αθήνα

Τα λουκέτα έρχονται το ένα μετά το άλλο στο εμπόριο… Αν κάποιος κλείσει σε μια γειτονιά, είναι μαθηματικά βέβαιο ότι ο “θάνατος του εμποράκου” θα πιάσει κι άλλους τριγύρω… Άλλωστε, πιο δύσκολα τα βγάζουν πέρα τα καταστήματα που λειτουργούν στους παραδρόμους.  Και δεν είναι μόνο τα μικρομάγαζα που ζουν με τον εφιάλτη, είναι και μεγάλες επιχειρήσεις που δεν τα καταφέρνουν να σταθούν μέσα στην πρωτοφανή οικονομική κρίση που πλήττει την χώρα μας.

Το ένα στα έξι καταστήματα – για την ακρίβεια, το 17% - της Αθήνας είναι κλειστά! Δεν το λέει αυτό κάποιο ρεπορτάζ που θέλει να εντυπωσιάσει. Η δραματική αυτή πραγματικότητα αναδεικνύεται με εύγλωττο τρόπο από την μεγάλη έρευνα που διεξάγει η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) στην Αθήνα και στην Πειραιά και ακριβώς ένας από τους λόγους που επικαλείται η Συνομοσπονδία είναι η αποφυγή της δημοσιογραφικής υπερβολής.

«Η επικαιρότητα και τα ΜΜΕ προβάλλουν συχνά τα «λουκέτα» ως τη μόνη απάντηση των ελληνικών επιχειρηματιών οι οποίοι θίγονται από την οικονομική δυσχέρεια.  Παράλληλα πολλοί φορείς αναφέρονται συχνά στο φόβο μετατροπής των εμπορικών δρόμων σε ένα «τόπο-φάντασμα»  με κενά καταστήματα και κτίρια, αφού ο συνδυασμός των υψηλών ενοικίων με τη μείωση του τζίρου μπορεί να οδηγήσει σε εξουδετέρωση και κλείσιμο των οικονομικών δραστηριοτήτων», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Όμως, τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν ότι, τελικά, ίσως η δημοσιογραφική πένα να είναι και αρκετά μετριοπαθής σε σχέση με το τι συμβαίνει στην αγορά.

Το βασικό ζητούμενο για την έρευνα ήταν η επί τόπου διαπίστωση της αναλογίας κλειστών / ανοιχτών επιχειρήσεων στους κυριότερους εμπορικούς δρόμους του Λεκανοπεδίου, τα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων που οδηγούνται σε κλείσιμο και η εύρεση κάποιων ποιοτικών αποτελεσμάτων σχετικά με τη συγκέντρωση των κλειστών επιχειρήσεων σε συγκεκριμένους πόλους σε κάθε εμπορικό δρόμο.

Τα πρώτα συμπεράσματα

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το χρονικό διάστημα μεταξύ 19 Ιουλίου – 30 Ιουλίου και αφορούσε:

    Την καταγραφή όλων των επιχειρήσεων κάθε είδους σε όλη τη έκταση του εμπορικού δρόμου.
    Την κατανομή των επιχειρήσεων ανάλογα με τον τύπο και την κατηγορία τους.
    Την καταγραφή άλλων τύπων δραστηριότητας (τράπεζες, δημόσιες υπηρεσίες κ.α.) που λειτουργούν στον εκάστοτε εμπορικό δρόμο.
    Τον εντοπισμό των κέντρων διασκέδασης (cinema, θέατρα κλπ).
    Την καταγραφή των κλειστών καταστημάτων, είτε όσων είχαν ένδειξη κλεισίματος είτε όσων χώρων παραμένουν ανοίκιαστα.

Πρώτη βασική διαπίστωση είναι ότι δεν κλείνουν μόνο τα μικρά μαγαζιά.  Σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν και μεγάλες επιχειρήσεις που διακόπτουν την δραστηριότητά τους. Επίσης, σε όλες τις περιπτώσεις καταγράφεται ως κοινό γνώρισμα μια τοπική συγκέντρωση των κλειστών επιχειρήσεων. Εκεί που κλείνει μια επιχείρηση κλείνουν και άλλες.

    Η εικόνα του κέντρου της Αθήνας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον με την αναλογία των κλειστών/ανοιχτών επιχειρήσεων να φτάνει περίπου το 17%.  
    Κρισιμότερη παρουσιάζεται η κατάσταση στην οδό Σταδίου, στην οποία καταγράφεται η υψηλότερη αναλογία, περίπου 25%.
    Ακολουθεί η οδός Πανεπιστημίου όπου το 20%  των καταστημάτων είναι κλειστά.
    Στην Ερμού η αναλογία φτάνει στο 15%.
    Παρ όλα αυτά, από τις ποιοτικές διαφορές του κάθε εμπορικού δρόμου προκύπτουν επιπλέον συμπεράσματα.  Η οδός Πατησίων εμφανίζει μία αναλογία της τάξης του 15%, σχετικά μικρή ως προς το σύνολο της Αθήνας με κύριο χαρακτηριστικό τη συνύπαρξη παραδοσιακών και σύγχρονων δραστηριοτήτων.  Επιπλέον, από τα κλειστά καταστήματα παρατηρείται ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις οι οποίες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το χώρο τους ανήκουν στον κλάδο του εμπορίου  ένδυσης και υπόδησης, οι οποίοι όμως συνεχίζουν να αποτελούν «ηγετικούς κλάδους - κλειδί», αφού η συγκέντρωσή τους σε κύριους οδικούς άξονες παραμένει υψηλή και χαρακτηρίζει τους εμπορικούς δρόμους.
    Η εικόνα μακριά από το κέντρο, παρουσιάζει την ίδια αναλογία. Στο Μαρούσι σε σύνολο τριών εμπορικών δρόμων σχεδόν  το 16%  των επιχειρήσεων είναι κλειστές.
    Στην Ν. Ιωνία και συγκεκριμένα στην Λεωφόρο Ηρακλείου η οποία εξυπηρετεί τρεις κατά σειρά περιοχές (Ν. Ηράκλειο, Ν. Ιωνία, Πευκάκια) η εικόνα εμφανίζεται σε πρώτη ανάγνωση καλύτερη με την αναλογία να φτάνει στο 14%.
    Στην περιοχή της Κηφισιάς, στο σύνολο πέντε εμπορικών δρόμων που εξετάστηκαν, η αναλογία φτάνει περίπου το 12%.  Παρ’ όλα αυτά, οι αποκλίσεις μεταξύ των εμπορικών δρόμων είναι αρκετά μεγάλες, αφού, αλλού καταγράφεται το 20% των επιχειρήσεων να είναι κλειστές και αλλού το ποσοστό μειώνεται στο 7%.
    Ο εμπορικός δρόμος της Θησέως στην περιοχή της Καλλιθέας εμφανίζει αναλογία της τάξης του 13%, με κύριο γνώρισμα τη συγκέντρωση των κλειστών επιχειρήσεων στις ίδιες περιοχές των δρόμων.
    Το Χαλάνδρι παρουσιάζει μια υψηλή συγκέντρωση κλεισιμάτων με δυο κεντρικούς εμπορικούς δρόμους (Παπανδρέου και Αγία Παρασκευή) να παρουσιάζουν αναλογία κλειστών/ανοιχτών καταστημάτων περίπου 20%.  Στο σύνολο τριών εμπορικών δρόμων στο Χαλάνδρι, η αναλογία μειώνεται στο 16%.
    Ο Πειραιάς παρουσιάζει αντίστοιχη με τις όλες τις άλλες περιοχές εικόνα -11% των καταστημάτων στους κεντρικούς δρόμους είναι κλειστά. Καταγράφονται όμως εσωτερικές διαφοροποιήσεις.  Έτσι, η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη στην Ελευθερίου Βενιζέλου και την Ηρώων Πολυτεχνείου όπου τα ποσοστά ξεπερνούν το 14% ενώ εμφανίζεται λίγο καλύτερη στην Σωτήρος και την Τσαμαδού.

Καλύτερα στις ακριβές περιοχές

Από την αναλυτική παρουσίαση των περιοχών προκύπτουν ακόμα δύο ενδιαφέροντα συμπεράσματα:
α) Το Κολωνάκι και η Κηφισιά εμφανίζουν μικρότερα ποσοστά από ότι το σύνολο –περίπου 12,5%- στοιχείο που μας υποψιάζει ότι περιοχές με υψηλότερα εισοδήματα θίγονται λιγότερο,
β)  Το υψηλό ποσοστό των κλειστών επιχειρήσεων στις οδούς Σταδίου και Πανεπιστημίου θα μπορούσε αποδοθεί σε μια σειρά παραγόντων, όπως, η, από τριετίας, λειτουργία του Πολυκαταστήματος «ΑΤΤΙΚΑ» που αφορά και στους δύο αυτούς δρόμους, την πραγματικότητα και τον μύθο  γύρω από την εγκληματικότητα στο κέντρο της Αθήνας, καθώς και στις  πυκνές κινητοποιήσεις της τελευταίας περιόδου.

Δραματικές επιπτώσεις σε απασχόληση και κοινωνική συνοχή

Οι επιπτώσεις από το κλείσιμο των επιχειρήσεων είναι πολλαπλές.  
-Απασχόληση: Καταρχάς χάνονται θέσεις εργασίας. Από προηγούμενη έρευνα της ΕΣΕΕ προέκυψε ότι θα χαθούν συνολικά περί τις 100.000 θέσεις στο εμπόριο.
-Μια δεύτερη σημαντική επίπτωση είναι η απώλεια  εισοδήματος για τους ιδιοκτήτες των ακινήτων. Είναι γνωστό ότι η ελληνική κοινωνική δομή είναι βασισμένη στην μικρή αλλά και στην μεγαλύτερη ιδιοκτησία ή και στη γαιοπρόσοδο η οποία εισφέρει σημαντικό εισόδημα στους ιδιοκτήτες ακινήτων.
-Μια τρίτη επίπτωση αφορά τον αρνητικό αντίκτυπο στην κατοικία από την ερήμωση της γειτονιάς. Τα εμπορικά καταστήματα δημιουργούν χωρική και κοινωνική συνοχή στις γειτονιές καθώς αποτελούν τον πυρήνα γύρω από τον οποίο συγκροτούνται οι κοινωνικές σχέσεις ομοιογενοποίησης των περιοχών. Άρα και η κατοικία επηρεάζεται και ενδεχομένως χάνει την αξία της [ανταλλακτική αλλά και γαιοπροσόδου (ενοίκια)].
-Η αποκλειστική συγκέντρωση και εγκατάσταση σε συγκεκριμένους χώρους θα προκαλέσει  αύξηση κόστους και αύξηση τιμών.
-Αυξάνεται ο κίνδυνος να βαθύνει ο κοινωνικός αποκλεισμός αφού σύμφωνα με τα παραπάνω, θα μειωθεί η ζήτηση σε περιοχές μακριά από εμπορικά κέντρα –εξυπηρέτησης.
-Σοβαρά προβλήματα στα έσοδα της τοπικής αυτοδιοίκησης. (δημοσιονομικά της τοπικής αυτοδιοίκησης).
-Τέλος, θα υπάρξει σοβαρή επίπτωση στην κοινωνική συνοχή εάν διαταραχθεί η ασφάλεια των κέντρα των πόλεων.

Β. Κορκίδης: “ Μας πνίγουν τα μέτρα της Τρόικας”


«Το λιανεμπόριο περνάει ένα δυνατό «crash test» εδώ και ένα χρόνο, ενώ μετράει ήδη πολλές απώλειες”, δηλώνει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ κ. Βασίλης Κορκίδης. «Με κάθε καταβολή δόσης του δανείου, η Τρόικα μας συστήνει και ένα «μίνι» Μνημόνιο, υποδεικνύει νέα μέτρα και επιβάλλει φόρους και εισπρακτικές μεθόδους που όμως αυξάνουν ανησυχητικά τόσο την ανεργία όσο και τον φορολογικό πληθωρισμό. Η πίεση αυτή πρέπει να μειωθεί, αφού η αγορά συρρικνώνεται, τα «λουκέτα» αυξάνονται και οι περισσότεροι κλάδοι καταγράφουν ζημιές», τονίζει  
Η ΕΣΕΕ θα επιδιώξει  συνάντηση με τους εκπροσώπους της Τρόικας, σε συνεννόηση με τα αρμόδια Υπουργεία, ώστε τεκμηριωμένα να παρουσιάσει τον ιδιαίτερο ρόλο των ΜμΕ στην ελληνική οικονομία, την δυσμενή κατάσταση που αυτές έχουν περιέλθει, με σκοπό να αναθεωρηθεί η στάση τους ως προς την εσωτερική κατανάλωση, αλλά και η οπτική τους για τον τρόπο επιβολής των διαρθρωτικών αλλαγών.
«Με την έρευνά μας θέλουμε να βοηθήσουμε τους εμπόρους και όχι να τους τρομάξουμε, αφού πρόθεσή μας είναι να διατηρηθούν στην αγορά οι περισσότερες εμπορικές επιχειρήσεις», καταλήγει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ.

Καταγραφή στο σύνολο των περιοχών της Αττικής (Κέντρο Αθήνας, Κολωνάκι, Μαρούσι, Ν. Ιωνία, Κηφισιά, Χαλάνδρι, Καλλιθέα, Πειραιάς)
Σύνολο καταστημάτων	Σύνολο κλειστών καταστημάτων	Ποσοστό
3.421	505	14,8%

Κέντρο Αθήνας (Πατησίων, Ερμού, Πανεπιστημίου, Σταδίου, Ακαδημίας)
Σύνολο επιχειρήσεων	Σύνολο κλειστών καταστημάτων	Αναλογία
1.252	215	17,2%

Κολωνάκι (Σκουφά, Τσακάλωφ, Π. Ιωακείμ)
Σύνολο επιχειρήσεων	Σύνολο κλειστών καταστημάτων	Αναλογία
296	37	12,5%

Ν. Ιωνία (Λεωφόρος Ηρακλείου)
Σύνολο επιχειρήσεων	Σύνολο κλειστών καταστημάτων	Αναλογία
381	56	14,7%

Μαρούσι (Ερμού, Πλαστήρα, Αγ. Δημητρίου)
Σύνολο επιχειρήσεων	Σύνολο κλειστών καταστημάτων	Αναλογία
233	38	16,3%

Κηφισιά (Παπαδιαμάντη – Αργυροπούλου, Παναγίτσας, Λεβίδου, Κολοκοτρώνη, Κασσαβέτη)
Σύνολο επιχειρήσεων	Σύνολο κλειστών καταστημάτων	Αναλογία
170	20	11,8%

Χαλάνδρι (Χαιμαντά, Αγίας Παρασκευής, Ανδ. Παπανδρέου)
Σύνολο επιχειρήσεων	Σύνολο κλειστών καταστημάτων	Αναλογία
201	34	17%

Καλλιθέα (Θησέως)
Σύνολο επιχειρήσεων	Σύνολο κλειστών καταστημάτων	Αναλογία
265	36	13,6%

Πειραιάς (Σωτήρος, Τσαμαδού, Κολοκοτρώνη, Φίλωνος Γεωργίου, Ηρ, Πολυτεχνείου)
Σύνολο επιχειρήσεων	Σύνολο κλειστών καταστημάτων	Αναλογία
623	69	11%