Το μνημόνιο «made in Greece» τρομάζει την κυβέρνηση

Και πάνω που η κυβέρνηση είχε επικεντρωθεί στα 88 προαπαιτούμενα της τετάρτης αξιολόγησης η έρευνα που κάνει ο ελεγκτικός κολοσσός της PricewaterhouseCoopers (PWC) ίσως φέρει στην επιφάνεια μέτρα του μνημονίου που δεν έχουν εφαρμοστεί.

Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες η PWC έχει αναλάβει τη συνολική αξιολόγηση της εφαρμογής του προγράμματος όπου ενδέχεται να προκύψουν σημεία του Μνημονίου τα οποία θα έπρεπε να έχουν υλοποιηθεί, ωστόσο «λησμονήθηκαν στην πορεία».

Αυτό σημαίνει ότι την τελευταία στιγμή οι Θεσμοί μπορεί να ζητήσουν να διευθετηθούν «λεπτομέρειες» (π.χ. εμπόδια στην επιχειρηματικότητα) που θα έρθουν στην επιφάνεια μόλις οριστικοποιηθεί το draft του ελέγχου από την PWC.

Σύμφωνα με Ευρωπαϊκές πηγές, τα σημεία αυτά ενδέχεται να αφορούν σε ειδικές προβλέψεις ή ευνοϊκές για κατεστημένα συμφέροντα παραλείψεις εφαρμογής του προγράμματος (π.χ. από κάποιους Υπουργούς), εξαίρεσεις δηλαδή εις βάρος των υπολοίπων που τώρα θα πρέπει να διορθωθούν.

Τα πάντα θα χτιστούν πάνω στο ολιστικό πλάνο

Την ίδια στιγμή προβληματισμός επικρατεί στην κυβέρνηση για το λεγόμενο μνημόνιο "made in Greece" το οποίο θα πρέπει να παρουσιαστεί από τον υπουργό οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο στις 27 Απριλίου στο Eurogroup της Σόφιας.

Το κείμενο που απαίτησε το Eurogroup να παρουσιαστεί σε πρώτη μορφή στη Βουλγαρία ονομάζεται επισήμως "ολιστικό αναπτυξιακό πλάνο". Σύμφωνα με Ευρωπαϊκές πηγές σε αυτό θα πρέπει το αργότερο ως την 21η Ιουνίου να προστεθεί μια ρήτρα "μη αντιστρεψιμότητας" των μεταρρυθμίσεων των τριών γνωστών μνημονίων.

Με άλλα λόγια, στα μάτια των αναλυτών, θα είναι το καλούπι μέσα στο οποίο θα πέσει το τσιμέντο που θα μονιμοποιεί τα μέτρα των τριών προηγούμενων προγραμμάτων.

Ανάμεσα σε αυτά τα μέτρα περιλαμβάνονται οι συντάξεις που περικόπηκαν από το 2010 και μετά, τα εργασιακά, οι περικοπές μισθών στο Δημόσιο, η μείωση του κατώτατου μισθού, το πλαφόν προσλήψεων στο κράτος, η περικοπή του ΕΚΑΣ αλλά και τα μέτρα που έχουν ήδη ψηφιστεί από την παρούσα κυβέρνηση για το 2019 και το 2020 και προβλέπουν τη νέα μείωση των συντάξεων και του αφορολόγητου.

Βεβαίως, στις Βρυξέλλες, δεν δείχνουν να βιάζονται καθώς το Eurogroup της Σοφίας είναι άτυπο και εκεί θα παρουσιαστεί απλά η αρχική εκδοχή το κείμενου στην οποία θα προστεθούν στη συνέχεια νέοι όροι και προϋποθέσεις (conditionality) που θα συνδεθούν με την ελάφρυνση χρέους (χωρίς κούρεμα) που ήδη μελετάται.

Η άτυπη τρόικα

Πιο απλά, το πλαίσιο μετά τις 20 Αυγούστου που ολοκληρώνεται το τρίτο μνημόνιο δεν θα προβλέπει αυτή τη φορά την χορήγηση δόσεων από την πλευρά των Ευρωπαίων αλλά τα μέτρα και οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να υλοποιούνται ώστε να ξεκλειδώνει σε δόσεις η ελάφρυνση του χρέους με βάση συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και ελέγχους από την πλευρά των Θεσμών που θα συνεχίζουν να έρχονται στην Αθήνα. Σε αυτά τα κλιμάκια είναι πολύ πιθανό να συμπεριλαμβάνεται και το ΔΝΤ καθώς ορισμένα μέλη του Eurogroup ζητούν την παρουσία του στο σχήμα για τον έλεγχο της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων. Οι απαιτήσεις αυτές προβληματίζουν την κυβέρνηση διότι η συνέχιση της παρουσίας του ΔΝΤ απαιτεί νέα επιστολή προσκλήσης από την πλευρά του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου.

Το συνολικό «πακέτο» της λύσης αποτελεί ούτως η άλλως μια άσκηση υψηλής δυσκολίας για την κυβέρνηση αλλά και τους δανειστές και εταίρους της χώρας. Διότι το νέο πλαίσιο θα προβλέπει διαρκή λιτότητα με πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ ως το 2022 (και πάνω από 2% ως το 2060) και θα πρέπει να καταρτιστεί αυτή τη φορά από το υπουργείο Οικονομικών της Ελλάδος. Επομένως η κυβέρνηση θα κληθεί να αναλάβει την ιδιοκτησία του χωρίς να έχει πολιτικά τη δυνατότητα να υποστηρίξει ότι της επιβλήθηκε από τους θεσμούς.

Μόλις οριστικοποιηθεί, το τετραετές πλάνο θα ψηφιστεί από τη Βουλή στο πλαίσιο του Μεσοπρόθεσμου 2019-2022 τον προσεχή Μάιο ή αν υπάρξουν καθυστερήσεις τον Ιούνιο.

Τα εγγόνια και οι παππούδες

Όπως επεσήμανε προ ημερών στις Βρυξέλλες Ευρωπαίος αξιωματούχος το νέο σχήμα που επωάζεται για την περίοδο μετά τη λήξη του τρέχοντος μνημονίου αφορά «στον τρόπο που τα παιδιά και τα εγγόνια της χώρας θα αποπληρώνουν το χρέος των παππούδων τους».

Βεβαίως το θετικό για την κυβέρνηση είναι το ότι το "μνημόνιο made in Greece" δεν θα λέγεται τυπικά μνημόνιο καθώς δεν θα συμπεριλαμβάνει δανειακή σύμβαση. Ο λόγος είναι ότι οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να περάσουν από τα δικά τους κοινοβούλια την αξιοποίηση των υπολοίπων του τρίτου μνημονίου από την Ελλάδα (έστω στο πλαίσιο μιας προληπτικής γραμμής που θα λειτουργεί ως δίχτυ ασφαλείας), κεφάλαια που φτάνουν τα 27 δις ευρώ.