O statesman Λουκάς Παπαδήμος

«Ο ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ ΔΕΝ χρειάζεται να γίνει Σκιόπα, ούτε κανένας άλλος, διότι απλούστατα είναι ο Παπαδήμος!», υποστηρίζει γνωστός ακαδημαϊκός που συνδέεται μαζί του από τα χρόνια που ο πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατέφθασε γεμάτος ενθουσιασμό για να πρωτοδιδάξει Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Η αναφορά του ακαδημαϊκού στον Τομάζο Πάντοα Σκιόπα, ο οποίος έχει χρηματίσει υπουργός Οικονομίας στην Ιταλία και τώρα ανέλαβε ρόλο συμβούλου του πρωθυπουργού, δεν ήταν και δεν μπορούσε να είναι τυχαία. Και αυτό διότι ο 63χρονος φυσικός από το φημισμένο ΜΙΤ (Τεχνολογικό Ιδρυμα της Μασαχουσέτης) -ναι, ο κ. Παπαδήμος έφυγε για την Αμερική το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’60 για να σπουδάσει φυσικός, ασχέτως αν στη συνέχεια τον κέρδισαν οι οικονομικές επιστήμες και κατάφερε να συνδυάσει την ακαδημαϊκή καριέρα με θέσεις υψηλής ευθύνης- επιθυμεί δίχως άλλο να διατηρήσει σαν κόρη οφθαλμού την εν πολλοίς παρεξηγημένη επιμονή του στη διατήρηση της ανεξαρτησίας του απέναντι στην καθημερινή ρουτίνα της διαχείρισης των δημόσιων πραγμάτων.

Και αυτή άλλωστε είναι η πραγματική του δύναμη, αλλά και η βάση της δυνατότητάς του να αποτελεί έναν διακριτό πόλο, γεγονός που σήμερα είναι απολύτως χρήσιμο στον πρωθυπουργό, ο οποίος, ως γνωστόν, έχει μια πολυκεντρική αντίληψη για την εξουσία και επιθυμεί να διατηρεί ανοιχτούς διαύλους διαβούλευσης με statesmen εγγυημένης αξιοπιστίας, φερεγγυότητας και επιρροής.


Έτσι κι αλλιώς, στον ακαδημαϊκό δάσκαλο και κεντρικό τραπεζίτη η κουλτούρα της πολιτικής ανεξαρτησίας είναι βίωμα ήδη από τα χρόνια της Αμερικής. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 που πρωτοδούλεψε στις υπηρεσίες της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Federal Reserve) στη Βοστώνη για να ακολουθήσει μετά η Τράπεζα της Ελλάδος και -η κορύφωση- η αντιπροεδρία σε ένα από τους πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Δεν έχει ανάγκη από χρίσματα και αρμοδιότητες

Το κεκτημένο αυτό, δηλαδή η πολιτική ανεξαρτησία του, επιτρέπει στον μέχρι πρότινος αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αποτελεί μια καθαρή «φωνή ευθύνης» για τα ελληνικά δημόσια πράγματα, την ίδια ακριβώς στιγμή που ο ίδιος ο κ. Παπαδήμος είναι ένα απολύτως διακριτό σημείο αναφοράς για τον ευρωπαϊκό και διεθνή παράγοντα.

Και αυτό το χαρακτηριστικό -από μόνο του- είναι μια ακριβή περιουσία που επιθυμεί να αξιοποιήσει σωστά και υπεύθυνα ο πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου. Εκεί και μόνο εκεί εστιάζονται σήμερα το ενδιαφέρον του πρωθυπουργού και ο λεγόμενος «ειδικός ρόλος» του κ. Παπαδήμου. Άλλωστε είπαμε: «Ο Παπαδήμος δεν είναι Σκιόπα!». Η επισήμανση αυτή βοηθάει στην κατανόηση τόσο της θεματικής όσο και των ορίων της δημόσιας πα ρουσίας του κατά τους επόμενους δύσκολους μήνες, όταν οι «φωνές ευθύνης» θα πολλαπλασιαστούν σε εύρος συχνοτήτων αλλά και σε επιρροή.

Καλοί φίλοι και παλιοί συνεργάτες του κ. Παπαδήμου με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις που συνδέονται με την επόμενη μέρα του ανασχηματισμού της κυβέρνησης έχουν την άποψη ότι ο πεπειραμένος κεντρικός τραπεζίτης δεν έχει ανάγκη αρμοδιοτήτων ή άλλων χρισμάτων για να αποτελέσει και να λειτουργήσει ως διακριτός πόλος για την αναζήτηση των δημόσιων πολιτικών που θα απαιτηθούν για να συνδυαστούν η δημοσιονομική πειθαρχία και η ανασύνταξη του κράτους με τις μεταρρυθμίσεις και την ανάπτυξη. Αλλωστε, ο κ. Παπαδήμος έχει αποδείξει ότι είναι και μπορεί να λειτουργεί ως statesman, ακόμη κι αν χρειάζεται να ζει στην Ελλάδα που τόσο αγαπά κι ας τον πληγώνει ενίοτε...


Άτυπος διπλωμάτης

Ισχυρό χαρτί εκεί όπου τα ξερά νούμερα δεν πείθουν

Ο κ. Λουκάς Παπαδήμος είναι γνωστό ότι διαθέτει επιρροή. Και αυτό είναι αποτέλεσμα της διατήρησης ενός ικανού αποθέματος αξιοπιστίας που έχει συγκεντρωθεί τα τόσα χρόνια της θητείας του σε θεσμούς όπως η Τράπεζα της Ελλάδος και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η αξιοπιστία και η επιρροή του μπορούν να τεθούν στην υπηρεσία του εθνικού συμφέροντος -και μόνο- μέσα σε ένα δαιδαλώδες σκηνικό διεθνών διασυνδέσεων, επαφών και σχέσεων. Αξιοπιστία και φερεγγυότητα.

Με άλλα λόγια, ο κ. Παπαδήμος μπορεί σε προσωπικό επίπεδο, και έχοντας την απαιτούμενη και αναγκαία νομιμοποίηση -πολύ σημαντικό-, να λειτουργήσει ως ένας άτυπος διπλωμάτης της ελληνικής οικονομίας σε κρίσιμα πεδία όπου τα ξερά νού- μερα και τα γραφικά στα PDF δεν λένε και, κυρίως, δεν πείθουν. Χρειάζεται το κάτι παραπάνω, ένα μικρό βοτσαλάκι για να ξαναφτιαχτεί το παζλ της αξιοπιστίας και της φερεγγυότητας της χώρας, προκειμένου να ξαναχτιστεί η σχέση εμπιστοσύνης με τον ευρωπαϊκό και τον διεθνή παράγοντα, με τις ίδιες τις αγορές.

Και αυτό το μικρό βοτσαλάκι μόνον ένας άνθρωπος που προέρχεται από τα ενδότερα του κοινού νομίσματος και αποτελεί συστατικό στοιχείο του ευρωπαϊκού οικοδομήματος μπορεί να το παράσχει έγκαιρα και σωστά, δίχως τυμπανοκρουσίες και πυροτεχνήματα στον αέρα.