Τα «αγκάθια» που μπλοκάρουν την επαναφορά των συμβάσεων - Ποιοι θα δουν πρώτοι αυξήσεις μισθών

Τα πρώτα βήματα για την επαναφορά του μέτρου της επεκτασιμότητας των συλλογικών συμβάσεων θα δρομολογήσει το Υπουργείο Εργασίας από αύριο 21η Αυγούστου, ημερομηνία που βγαίνει η χώρα από τα μνημόνια. Η επαναφορά των συμβάσεων, που βρισκόταν το προηγούμενο διάστημα στην αιχμή της επικοινωνιακής πολιτικής της κυβέρνησης, θα εξαγγελθεί επισήμως από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ.

Ωστόσο οι δανειστές έχουν θέσει έναν απαράβατο όρο που ενδεχομένως να προκαλέσει εμπλοκή και κωλυσιεργία. Για να μπορούν οι όροι των συμβάσεων (πχ το ύψος του μισθού) να επεκτείνονται στο σύνολο των επιχειρήσεων ενός κλάδου θα πρέπει το υπουργείο Εργασίας να μπορεί να αποδείξει ότι η ισχύουσα σύμβαση έχει υπογραφεί από επιχειρήσεις, στις οποίες δουλεύουν πάνω από τους μισούς εργαζόμενους του κλάδου. Απαραίτητη προϋπόθεση για να αποδειχθεί η αντιπροσωπευτικότητα του 51% είναι οι εργοδοτικοί φορείς να υποβάλλουν τα στοιχεία με το μητρώο των μελών τους.

Η υποβολή των μητρώων αποτελεί «αγκάθι» για τη διαδικασία καθώς οι περισσότερες εργοδοτικές οργανώσεις ακόμη κι αν δε το λένε ευθέως, θέλουν να αποφύγουν να εκθέσουν τα μέλη τους, υποβάλλοντας τα μητρώα. Στην πράξη , αν οι εργοδοτικοί φορείς δεν καταθέσουν τα μητρώα τους, η σχετική εγκύκλιος ορίζει κατηγορηματικά ότι δεν είναι δυνατή η επέκταση των συμβάσεων.
Κάποιοι από τους εργοδοτικούς φορείς υποστηρίζουν ότι είναι πρακτικά δύσκολο να καταθέσουν τα μητρώα τους καθώς τα μέλη τους είναι ομοσπονδίες και σύλλογοι που έχουν μέλη φυσικά πρόσωπα και όχι εταιρίες. Επιπλέον επικαλούνται την προστασία των προσωπικών δεδομένων για να μην υποβάλλουν τα στοιχεία. Στην ουσία ανησυχούν πως ο έλεγχος θα δείξει ότι δε συγκεντρώνουν το 51% με αποτέλεσμα η ισχύς τους να αποδυναμωθεί. Επιπλέον φοβούνται ότι τα μέλη τους θα αρχίσουν να φυλλοροούν για να μην υποχρεωθούν να εφαρμόσουν τους όρους των συμβάσεων. Επίσης οι εργοδότες ζητούν οι επεκτάσεις να αφορούν συμβάσεις που θα υπογραφούν από δω και πέρα ενώ επιμένουν να εξαιρεθούν από τη διαδικασία επέκτασης οι διαιτητικές αποφάσεις. Οι σημαντικότερες διαιτητικές αποφάσεις που αναμένονται αφορούν τις συμβάσεις στον επισιτισμό και τη βιομηχανία ζαχαρωδών

Το υπουργείο εργασίας θα ασκήσει πιέσεις σε φιλικές οργανώσεις να μπουν εμπροσθοφυλακή για μην αποδειχθεί «πουκάμισο αδειανό» η σημαία της επαναφοράς των συμβάσεων. Στο πίσω μέρος του μυαλού τους τόσο οι εργοδοτικές οργανώσεις όσο και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ελπίζουν ότι ο σκόπελος θα ξεπεραστεί αν οι συμβάσεις υπογράφονται από τις τριτοβάθμιες εργοδοτικές οργανώσεις ( ΣΕΒ,ΣΕΤΕ, ΕΣΕΕ,ΓΣΕΒΕΕ) των οποίων δεν αμφισβητείται η αντιπροσωπευτικότητα. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να τροποποιηθεί η σχετική εγκύκλιος , κάτι δύσκολο υπό το άγρυπνο μάτι των δανειστών.

Η διαδικασία προβλέπει τα εξής βήματα:

Η επιβεβαίωση της αντιπροσωπευτικότητας θα γίνει μέσω του συστήματος Εργάνη ενώ το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας θα αναλάβει το ρόλο της έγκρισης των στοιχείων που θα λάβει από το «Εργάνη», έτσι ώστε να υπάρξει και η τυπική επικύρωση. Συγκεκριμένα προβλέπεται να συνεδριάσει το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας ( ΑΣΕ) , ίσως και τις επόμενες ημέρες, το οποίο θα καλέσει τις εργοδοτικές οργανώσεις που έχουν υπογράψει συμβάσεις να καταθέσουν στο ΣΕΠΕ το μητρώο των μελών τους.

Ειδικός επιθεωρητής του ΣΕΠΕ θα ταυτοποιήσει τα στοιχεία από τα μητρώα και την Εργάνη για να διαπιστώσει αν η συλλογική σύμβαση καλύπτει το 51% του συνόλου των εργαζομένων στον κλάδο. Εν συνεχεία το ΑΣΕ θα συνεδριάσει για δεύτερη φορά προκειμένου να σφραγίσει με την γνωμοδότησή του τις κλαδικές οι οποίες θα κηρυχθούν υποχρεωτικές. Η διαδικασία θα κλειδώσει με την υπουργική απόφαση η οποία θα εκδοθεί και θα δώσει το πράσινο φως για την επέκταση των συμβάσεων.

Το υπουργείο πάντως εκτιμά ότι μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου, οι πρώτες κλαδικές συμβάσεις θα κηρυχτούν υποχρεωτικές στο σύνολο του κλάδου. Οι κλάδοι που θα ωφεληθούν θα είναι τα ξενοδοχεία, οι τράπεζες ,τα γραφεία ταξιδιών και τουρισμού, οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις, τα ναυτικά πρακτορεία , τα ποντοπόρα πλοία και τα μεταλλεία. Οι εν λόγω συνολικά 25 κλάδοι έχουν εν ενεργεία συμβάσεις εργασίας και καλύπτουν περίπου 200.000 εργαζόμενους. Μέχρι σήμερα εξαιτίας της μνημονιακής δέσμευσης οι όροι των συμβάσεων ίσχυαν μόνο για όσους εργαζόμενους προέρχονται από επιχειρήσεις που είναι ενταγμένες στο συνδικαλιστικό τους φορέα. Αυτό σημαίνει ότι τους επόμενους μήνες πολλοί εργαζόμενοι των συγκεκριμένων κλάδων δεν αποκλείεται να δουν αυξήσεις μισθών.