Στα 4 για τις συντάξεις: Καμουφλάρουν σε δόσεις τις άγριες μειώσεις

Σχέδιο για καμουφλάζ των περικοπών στις συντάξεις με το άπλωμά τους σε βάθος διετίας επεξεργάζεται, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η κυβέρνηση. Το σχέδιο προβλέπει μεν την εφαρμογή της ψηφισμένης περικοπής κατά 18%, όχι όμως αμέσως, αλλά σε βάθος δύο ετών και σε ισόποσες δόσεις που θα είναι κατά προτίμηση εξαμηνιαίες.


Με τη φόρμουλα των εξαμηνιαίων δόσεων οι περικοπές δεν θα εμφανιστούν μονομιάς στις συντάξεις του Ιανουαρίου του 2019 που θα καταβληθούν λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Αν περάσει το σχέδιο από τους θεσμούς και το Eurogroup (εκεί εντοπίζεται η δυσκολία), στο κυβερνητικό επιτελείο εκτιμούν ότι θα αποτραπεί το σοκ για τους συνταξιούχους, καθώς όταν σπεύσουν τον Δεκέμβριο στα ΑΤΜ, αντί για περικοπές, θα δουν αυξήσεις. Εστω και για έναν μήνα. Με ποιον τρόπο; Με την καταβολή ενός εφάπαξ ποσού ως κοινωνικό μέρισμα μαζί με τις συντάξεις: τη λεγόμενη «13η σύνταξη». Είναι προφανές ότι η συνταγή έχει στόχο τη μετακύλιση του πολιτικού κόστους στην επόμενη κυβέρνηση.

 «Αντί για περικοπές, μπορούμε να έχουμε και βελτιώσεις», ανέφερε μέσα στην εβδομάδα ρεπορτάζ της «Αυγής», ενώ η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου επιβεβαιώνει τις πληροφορίες ότι η κυβέρνηση σκοπεύει να μοιράσει 1 δισ. ευρώ ως κοινωνικό μέρισμα το 2018 «και άλλο 1 δισ. μέσα στο 2019». Σύνολο 2 δισ. ευρώ. Γίνεται; Ολα θα κριθούν τις επόμενες εβδομάδες και ως το Eurogroup της 5ης Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες.

 Κατά τις ίδιες πληροφορίες, στελέχη των θεσμών έχουν γίνει ήδη κοινωνοί της φόρμουλας που προτιμά η κυβέρνηση για τις συντάξεις και ετοιμάζονται για έναν πρώτο γύρο συζητήσεων, αρχής γενομένης από τις 10 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα. Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, η μετα-τρόικα έχει ειδοποιηθεί ότι η κυβέρνηση επιθυμεί να ανοίξει το θέμα και ετοιμάζεται να μπει στη συζήτηση με το καλημέρα.

Η Κομισιόν και οι ισορροπίες με ΕΚΤ - ΔΝΤ
 
Ας δούμε τις ισορροπίες και τα χρονοδιαγράμματα που θα οδηγήσουν στις τελικές αποφάσεις. Κυρίαρχο ρόλο στο κλιμάκιο των θεσμών θα έχει αυτή τη φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ τόσο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) όσο και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναμένεται να έχουν λιγότερο παρεμβατικό ρόλο. Το ρόλο που είχε μέχρι πρότινος το ΔΝΤ, ας πούμε τον ρόλο του «κακού», θα τον αναλάβει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), o οποίος κατέχει και το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους.

Αμέσως μετά την παρουσία του κ. Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ, τη Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου αναμένονται στην Αθήνα οι «γνωστοί» μας Ντέκλαν Κοστέλο (Κομισιόν), Φραντσέσκο Ντρούντι (EKT) και Νικόλα Τζιαμαρόλι (ESM). Αγνωστο παραμένει αν σε αυτή τη φάση θα συμμετέχει το ΔΝΤ. Μετά τον γύρο των συζητήσεων στην Αθήνα, η κυβέρνηση θα καταθέσει την1η Οκτωβρίου στη Βουλή το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2019, συμπεριλαμβάνοντας κανονικά σε πρώτη φάση την εξοικονόμηση από τις περικοπές και αναμένοντας τα έσοδα του 10μήνου και την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για κάνει τις όποιες αλλαγές επί τα βελτίω.

 Ενδιαμέσως, στις 16 Οκτωβρίου, θα κατατεθεί στην Κομισιόν το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2019 στο πλαίσιο της διαδικασίας του ευρωπαϊκού εξαμήνου. Ο επίτροπος Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί είναι ο μεγάλος σύμμαχος της κυβέρνησης, αλλά το πρόβλημα είναι ότι ο λόγος του δεν περνάει πάντοτε στο Eurogroup, όπου αποφασίζουν τα κράτη-μέλη και ουσιαστικά ελέγχεται από τη Γερμανία.

 Η κυβέρνηση θεωρεί ότι έχει στο τσεπάκι τη στήριξη του κ. Μοσκοβισί και οι δηλώσεις που έκανε αυτή τη βδομάδα συνηγορούν προς αυτή την κατεύθυνση.

Παρουσιάζοντας την περασμένη Δευτέρα την έξοδο της Ελλάδας από το τρίτο μνημόνιο, ο επίτροπος ρωτήθηκε αν θα κοπούν οι συντάξεις και άφησε για άλλη μια φορά ανοιχτό κάθε ενδεχόμενο. Σε πρώτη φάση είπε ότι «οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί πρέπει να γίνουν σεβαστές», για να προσθέσει τα εξής: «Η Ελλάδα είναι μια «κανονική» χώρα - θα εξετάσουμε το προσχέδιο του Προϋπολογισμού που θα παρουσιάσει στις 16 Οκτωβρίου για να δούμε τα δημοσιονομικά περιθώρια και όλες τις αποφάσεις που θα ληφθούν».

Εισήγηση Μοσκοβισί

Τυπικά, ο ίδιος ο κ. Μοσκοβισί θα κάνει την εισήγηση στο Eurogroup για τον Προϋπολογισμό του 2019, άρα και για την τελική φόρμουλα που θα επιλεγεί για τις συντάξεις. Κυβερνητικές πηγές διακινούν το σενάριο ότι ακόμη και αν διαφωνήσει κάποιο άλλο μέλος των θεσμών, όπως το ΔΝΤ, η χρονική μετάθεση των περικοπών μπορεί να περάσει και μόνο με τις ευλογίες της Κομισιόν. Κάτι τέτοιο δεν αποκλείεται, αλλά με δύο προϋποθέσεις:

■ Πρώτον, ότι δεν θα αντιδράσουν οι Γερμανοί και τα άλλα κράτη-μέλη που συμμαχούν μαζί τους στο Eurogroup (Αυστρία, Ολλανδία και χώρες της Βαλτικής).

■ Δεύτερον, ότι δεν θα υπάρξουν ισχυρές αντιδράσεις από τις αγορές που θα ανεβάσουν ακόμη πιο ψηλά τις αποδόσεις ελληνικών ομολόγων επηρεάζοντας και το κλίμα στο Eurogroup.

Η Ελλάδα έχει την ιδιαιτερότητα ότι είναι η πρώτη και μοναδική χώρα της Ευρωζώνης που βγαίνει από μνημόνιο και δεν επιστρέφει στις διεθνείς αγορές. «Η προσέγγιση της κυβέρνησης είναι συναινετική, δεν έχουμε την εντύπωση ότι θέλει να πάει σε ρήξη με τους θεσμούς», λέει εν όψει των κρίσιμων διαπραγματεύσεων στο «ΘΕΜΑ» στέλεχος των Βρυξελλών. Από την άλλη πλευρά, ανώτερο τραπεζικό στέλεχος εκτιμά ότι το πράσινο φως του Eurogroup για την αναβολή της μείωσης των συντάξεων σε συνδυασμό με ένα εκτεταμένο πακέτο παροχών και αθρόες προσλήψεις στο Δημόσιο είναι δύσκολο να εξασφαλιστεί, ιδίως αν οι αγορές εκλάβουν τις εξελίξεις ως επιστροφή στις παλιές συνήθειες.
 
Ολα για το υπερπλεόνασμα
 
Η κυβέρνηση ποντάρει στην επίτευξη υπερπλεονάσματος ακόμη και 1 δισ. ευρώ (!) για φέτος, αλλά και στο πλεόνασμα 1,5 δισ. ευρώ στον ΕΦΚΑ. Πιο συγκεκριμένα για το 2018, στελέχη του οικονομικού επιτελείου εκτιμούν ότι το υπερπλεόνασμα θα ξεπεράσει κατά πολύ τα 107 εκατ. ευρώ που προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο και ήδη το οικονομικό επιτελείο κινείται προς τα εκεί.

Η εκτέλεση του Προϋπολογισμού στο διάστημα Ιανουαρίου - Ιουλίου 2017 δείχνει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα βρίσκεται 1,1 δισ. ευρώ πάνω από το στόχο (στα 2,09 δισ. ευρώ), με τη συνταγή της εσωτερικής στάσης πληρωμών στο κράτος και στις επενδύσεις του ΠΔΕ, που είναι μειωμένες έναντι του στόχου κατά 757 εκατ. ευρώ στο τέλος Ιουλίου. Παράλληλα, οι δαπάνες του Προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2018 είναι μειωμένες κατά 691 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Κάπως έτσι, στο υπουργείο Οικονομικών περιμένουν ότι το υπερπλεόνασμα του 2018 -που θα γίνει μποναμάς- δεν θα είναι μόλις 107 εκατ. ευρώ αλλά ακόμη και δεκαπλάσιο, ένα αποτέλεσμα πάνω από το 4% του ΑΕΠ έναντι 3,56% του στόχου.


Εως και 18% χάνουν οι συνταξιούχοι

Ακόμη και αν εφαρμοστούν σταδιακά οι περικοπές στις συντάξεις που έχουν ψηφιστεί από την κυβέρνηση είναι πολύ υψηλές. Τα ποσοστά περικοπών που βγάζει η τελική επεξεργασία κυμαίνονται ανά Ταμείο ως εξής:

■ Δημόσιο
(ένστολοι, πανεπιστημιακοί):
Μείωση 15%-18%

■ Πρώην ΤΕΒΕ: Μείωση 18%

■ Πρώην Ταμείο Εμπόρων:
Περικοπή 18%

■ Πρώην ΙΚΑ: Μεικτή εικόνα με αυξήσεις λίγων ευρώ στις χαμηλές συντάξεις και περικοπές ως 18% για τις πάνω από 1.200 ευρώ

■ Ταμείο Νομικών:
Μειώσεις 10%-18%

■ ΤΣΑΥ - ΤΣΜΕΔΕ:
Περικοπές 10%-18%