Φορολογικά έσοδα: Μείωση εισοδημάτων και υπερφορολόγηση «γονατίζουν» τα νοικοκυριά

Μείωση εισοδημάτων και αδυναμία των νοικοκυριών να αντέξουν στην υπερφορολόγηση, μαρτυρούν τα αναλυτικά στοιχεία για την πορεία των φορολογικών εσόδων. Αν και ο εισπρακτικός στόχος της ΑΑΔΕ για το α΄εξάμηνο επετεύχθη, οι εισπράξεις στηρίζονται κατά τα 2/3 στους έμμεσους φόρους (που θεωρούνται άδικοι γιατί τους πληρώνουν ανεξαιρέτως όλοι οι πολίτες) ενώ μόλις 1/3 προέρχεται από άμεσους φόρους.

Παρά τα 6 συνεχόμενα τρίμηνα Ανάπτυξης, τα έσοδα από άμεσους φόρους μειώνονται αντί να αυξάνονται. Μάλιστα ο ετήσιος στόχος του Προϋπολογισμού για εισπράξεις από τους άμεσους φόρους εφέτος αναθεωρήθηκε ήδη προς τα κάτω και μειώθηκε κατά 3,04% (σε 20,87 δισ. ευρώ το 2018 έναντι 21,53 δισ το 2017). Την εικόνα των εσόδων για το α΄εξάμηνο διασώζουν κυρίως οι ρυθμίσεις χρεών στην εφορία και οι αυξήσεις εμμέσων φόρων που επεβλήθησαν πέρυσι και φέτος.

Ειδικότερα, σύμφωνα με Έκθεση της ΑΑΔΕ για την διακύμανση τον Φορολογικών Εσόδων του Ιουνίου:

1. Σωρευτικά στο εξάμηνο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2018, τα συνολικά φορολογικά έσοδα ανήλθαν σε 19,312 δισ. ευρώ. Ξεπέρασαν κατά 1,59% (ή 302,15 εκατ. ευρώ) τις εισπράξεις φόρων κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2017, όπου τα έσοδα ανήλθαν σε 19,1 δισ. ευρώ. Και πάλι όμως, είναι οριακά χαμηλότερα κατά 0,13% σε σχέση με τον (αναθεωρημένο προς τα κάτω) στόχο εξαμήνου 2018, που μειώθηκε στα 19,337 δισ. ευρώ.

2. Η υπέρβαση εισπράξεων σε σχέση με πέρυσι στο σύνολο του εξαμήνου, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα αυξημένα έσοδα προηγούμενων ετών, στα έσοδα που προέκυψαν από τις ρυθμίσεις που έγιναν για την οικειοθελή αποκάλυψη φορολογητεας ύλης παρελθόντων ετών ή για την τακτοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών. Και έτσι πολλοί σπεύδουν και πληρώνουν παλαιούς φόρους ενώ αφήνουν απλήρωτους ή βάζουν σε δόσεις τους τρέχοντες.

3. Σημαντική συμβολή στην αύξηση (σε σχέση με πέρυσι) των εσόδων, είχαν –όπως τονίζεται στην Έκθεση- και τα αυξημένα έσοδα που προέκυψαν από τη σταδιακή κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις νησιωτικές περιοχές της χώρας, αλλά και την σταδιακή αύξηση των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης (ΕΦΚ) σε πλήθος προϊόντων.

«Κακός μήνας» ο Ιούνιος

Ωστόσο για τον μήνα Ιούνιο 2018, τα φορολογικά έσοδα ανέρχονται σε 3,164 δισ. ευρώ. Ήταν μειωμένα κατά 2,78% ή 90 εκατ. ευρώ σε σχέση με την
αντίστοιχη περίοδο του 2017, όπου τα έσοδα ανέρχονταν σε 3,25 δισ. ευρώ.

Τον Ιούνιο του 2018, οι άμεσοι φόροι ανέρχονται στο 31% και οι έμμεσοι φόροι στο 69% των φορολογικών εσόδων. Αντιθέτως, τον Ιούνιο του 2017, τα έσοδα από άμεσους φόρους αντιστοιχούσαν στο 39% των φορολογικών εσόδων και τα έσοδα από έμμεσους φόρους στο 61%.

Βάσει των δεδομένων αυτών, παρατηρείται μεγάλη αύξηση των έμμεσων φόρων, που υπερκαλύπτουν την υστέρηση των άμεσων φόρων.
Σημειώνεται ότι τα έσοδα από άμεσους φόρους τον Ιούνιο του 2018 μειώθηκαν κατά 288,42 εκ. € (ήτοι 22,75%), ενώ τα έσοδα από έμμεσους φόρους αυξήθηκαν κατά 197,81 εκ. € (ήτοι 9,96%) σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2017.

Στους έμμεσους φόρους, τα συνολικά τον Ιούνιο του 2018 ανήλθαν σε 2,18 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 10% έναντι των αντίστοιχων εσόδων του Ιουνίου του 2017. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις, σε απόλυτα μεγέθη, παρατηρήθηκαν στα έσοδα από ΦΠΑ (ΚΑΕ 1100 – αύξηση 117,92 εκ. €), στα έσοδα από λοιπούς φόρους κατανάλωσης (ΚΑΕ 1300 – αύξηση 35,86 εκ. €) καθώς και στα έσοδα από φόρους κατανάλωσης που εισπράττονται από τα τελωνεία (ΚΑΕ 1400 – αύξηση 24,36 εκ. €).




Συγκεκριμένα, οι φόροι που «δούλεψαν» ήταν:


Έσοδα από ρυθμίσεις χρεών: τα έσοδα από έμμεσους φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών τον μήνα Ιούνιο του 2018 αυξήθηκαν κατά 24,16% σε 85,1 εκατ. ευρώ, έναντι Ιουνίου 2017. Επίσης τα Έσοδα από προσαυξήσεις, πρόστιμα και χρηματικές ποινές στους έμμεσους φόρους αυξήθηκαν κατά 7,72% και διαμορφώθηκαν σε 15,1 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2018 έναντι 14 εκατ. τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους.

Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με το μέτρο της οικειοθελούς αποκάλυψης φορολογικής ύλης παρελθόντων ετών, των πληρωμών με δόσεις κλπ.


έσοδα από τους λοιπούς φόρους κατανάλωσης (ΚΑΕ 1300): + 29% ή + 36 εκατ. ευρώ

έσοδα από τον φόρο ασφαλίστρων: + 14,93 εκ. (112,26 εκατ. έναντι 97,33 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2017)

έσοδα από την επιβολή τέλους συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας και καρτοκινητής : + 6,3 εκατ. (14,32 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2018 έναντι 8 εκατ. ευρώ τον Μάιο του ίδιου έτους)

έσοδα από τον φόρο διαμονής: 13,48 εκατ. ευρώ τα οποία, κυρίως, συνετέλεσαν στη θετική μεταβολή των εσόδων τον Ιούνιο του 2018 από τους λοιπούς ειδικούς φόρους, τέλη και εισφορές (ΚΑΕ 1390) έναντι των αντίστοιχων εσόδων του προηγούμενου έτους.


έσοδα από ειδικούς φόρους κατανάλωσης καυσίμων : +6,4 εκατ. ευρώ

φόρος κατανάλωσης στον καφέ : +20% στα 9,32 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2018 έναντι 7,77 εκ. τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους. Ωστόσο ο φόρος κατανάλωσης στο ηλεκτρονικό τσιγάρο που επιβλήθηκε από 1/1/2017 διαμορφώθηκε σε ούτε 373 χιλ. ευρώ τον μήνα Ιούνιο του 2018, μειωμένος και κάτω από το μισό σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους (791 χιλ. ευρώ).

Άμεσοι φόροι 2018-2017

Για τους άμεσους φόρους, η επίτευξη του εξαμηνιαίου στόχου ανήλθε σε 95,82% το 2018 έναντι 101,93% το 2017, ενώ η επίτευξη του ετήσιου στόχου ανήλθε σε 31,23% το 2018 έναντι 31,08% το 2017 (Πίνακας 20). H εν λόγω υστέρηση οφείλεται, κυρίως, στη μεγάλη αύξηση του εξαμηνιαίου στόχου εσόδων από τον φόρο στο εισόδημα κατά 170,36 εκ. € και στην ταυτόχρονη μείωση των αντίστοιχων φορολογικών εσόδων κατά 88,08 εκ. € το πρώτο εξάμηνο του 2018 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017.

Σημειώνεται ότι ο στόχος σε επίπεδο έτους μειώθηκε για τους άμεσους φόρους κατά 3,04% (σε 20,87 δις € το 2018 έναντι 21,53 δις € το 2017).

Για τον έκτο μήνα του έτους, το ποσοστό επίτευξης του μηνιαίου αναθεωρημένου στόχου του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στήριξης (ΜΠΔΣ) 2019-2022 ως προς τα πραγματοποιηθέντα έσοδα από άμεσους φόρους ανέρχεται στο επίπεδο του 78,80%, χαμηλότερα σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017, όπου το ποσοστό επίτευξης ως προς τον μηνιαίο στόχο ήταν 107,53%. Αναλυτικά, τα έσοδα από άμεσους φόρους τον έκτο μήνα του 2018 ανήλθαν σε 0,98 δις € έναντι 1,27 δις € την αντίστοιχη περίοδο του 2017.