Προσχέδιο με περικοπές συντάξεων αλλά και αστερίσκους καταθέτει στη Βουλή η κυβέρνηση

Περικοπές συντάξεων θα προβλέπει τελικά και το Προσχέδιο προϋπολογισμού που καταθέτει σήμερα στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών. Θα είναι όμως Προσχέδιο διπλής ανάγνωσης ("ντουμπλ φας") εμφανίζοντας τις περικοπές συντάξεων προς τους έξω, αλλά αποκρύπτοντάς τες προς τους μέσα!

Για να ξεχάσουν τον πόνο τους οι συνταξιούχοι και για να δείξει ότι διαπραγματεύεται, η κυβέρνηση σκιαμαχεί με τον εαυτό της και με τους νόμους που έχει ψηφίσει. Κι αφού πρώτα το Μαξίμου διέρρεε ότι δεν θα καταθέσει καν το Προσχέδιο (γνωρίζοντας όμως εξ αρχής ότι αυτό αντίκειται στο άρθρο 79 του Συντάγματος) για να μην εμφανίσει τις επιπτώσεις από τις περικοπές στις συντάξεις, φαίνεται να καταλήγει τελικά στην λύση να προστεθεί μια παράγραφος στο Προσχέδιο, η οποία θα λέει πως οι συντάξεις μπορεί και να μην περικοπούν τελικά, αν συμφωνήσουν οι δανειστές.

Έτσι το Προσχέδιο «2 σε 1» που αναμένεται να καταθέσει σήμερα το υπουργείο Οικονομικών θα περιέχει και τα δύο σενάρια: εκείνο όπου οι περικοπές είναι «γραμμένες στην πέτρα», αλλά και το άλλο όπου οι περικοπές είναι «γραμμένες στην άμμο» -με την ελπίδα ότι αυτές τελικά θα σβηστούν.

«Κρυφτούλι» για τις συντάξεις

Η κυβέρνηση έχει αναγάγει την περικοπή των συντάξεων στο μεγαλύτερο πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα της χώρας. Προς το παρόν δεν έχει καταθέσει γραπτώς κανένα τέτοιο αίτημα, ούτε κανείς την έχει ημοσίως ενθαρρύνει να το κάνει.

Χωρίς όμως να καταργεί τις μειώσεις των συντάξεων, επιχειρεί να αποκρύψει από τη Βουλή και τον Κρατικό Προϋπολογισμό την επίπτωση των περικοπών, σχεδόν σαν να μην υπάρχουν. Όπως δεν απέστειλε μέχρι τον Ιούλιο, ως όφειλε με βάση το Μνημόνιο, τα νέα ενημερωτικά των νέων συντάξεων που θα λαμβάνουν οι συνταξιούχοι –γεγονός που δείχνει και την επιθυμία των δανειστών να μην δημιουργούν προβλήματα στην κυβέρνηση για «ήσσονα» ζητήματα- έτσι και τώρα η κυβέρνηση επιδιώκει να μην εμφανίσει στον Προϋπολογισμό τις περικοπές ύψου 2 δισ. ευρώ από τις συντάξεις.

Στην πραγματικότητα πάντως, οι νόμοι ισχύουν και εγκύκλιοι έχουν εκδοθεί ενώ το Προσχέδιο Προϋπολογισμού δεν ψηφίζεται αλλά απλώς κατατίθεται στην Βουλή (καθώς ψηφίζει μόνον το τελικό κείμενο που θα κατατεθεί τον Νοέμβριο). Θα αποσταλεί όμως στις 15 Οκτωβρίου προς έγκριση και στην Κομισιόν. Είτε με περικοπές είτε χωρίς, η έγκριση από την Κομισιόν δεν αναμένεται πριν τα μέσα Νοεμβρίου το νωρίτερο, ενώ το Eurogroup θα εξετάσει το θέμα των συντάξεων τον Δεκέμβριο.

Μέχρι τότε η κυβέρνηση θα μπορεί να σκιαμαχεί με τον εαυτό της για το αν κόβει ή όχι τις συντάξεις, κάνοντας διαπραγμάτευση με τον εαυτό της και κάνοντας «πόλεμο νεύρων» στις αγορές (όπως έδειξε η «κίτρινη κάρτα» της Mooody’s) έως ότου τουλάχιστον αποφασίσει αν θα φέρει τελικά έναν νόμο (ή μία ΠΝΠ ενδεχομένως) για να μην κοπούν οι συντάξεις.

Την κυβέρνηση βολεύει όμως και ότι επί του παρόντος οι Ευρωπαίοι (αντίθετα από το ΔΝΤ) δεν προβάλουν βέτο, αλλά «ανταλλάσσουν απόψεις» για τις συντάξεις και τον Προϋπολογισμό, κρατώντας "αποστάσεις" επειδή θεωρούν ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε οιονεί προεκλογική περίοδο.

Από την άλλη, καθώς το Μνημόνιο τελείωσε, η κυβέρνηση θεωρητικά θα είχε την ελευθερία να καταργήσει το μέτρο μείωσης των συντάξεων και νομομερώς χωρίς επιτώσεις, εάν δεν υπήρχαν οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει ως το 2020 αλλά και η «υποσχετική» των δανειστών για –υπό όρους- ελάφρυνση του χρέους.

«Διάδρομος» για εκλογές

Ο πιο κρίσιμος μήνας τελικά για την τύχη των συντάξεων, όπως όλα δείχνουν, ίσως αποδειχθεί ο Ιανουάριος και όχι ο Δεκέμβριος. Πριν τον Ιανουάριο, ακόμα και σε περίπτωση μονομερούς ακύρωσης του μέτρου (πχ με νόμο τον Νοέμβριο), οι ευρωπαϊκές Κυβερνήσεις και το ΔΝΤ δεν αναμένεται να «απασφαλίσουν» ή να προβάλουν βέτο, επειδή θεωρητικά έχει τελειώσει το Μνημόνιο και δεν έχουν δικαίωμα άμεσης επέμβασης.

Τον Ιανουάριο όμως αναμένεται να συνεδριάσει το Eurogroup και να αποφασίσει (μαζί και με έξι ξένα Κοινοβούλια) αν πληρούνται οι όροι, ώστε να προσφέρει η Ευρωζώνη την α΄δόση ελάφρυνσης του χρέους στην Ελλάδα, όπως της έχει υποσχεθεί τον Ιούνιο. Τότε θα φανούν συνεπώς και οι πραγματικές προθέσεις τους, αλλά και ο «λογαριασμός» που θα σταλεί τελικά στους συνταξιούχους.

Η εκκρεμότητα όμως αυτή μπορεί να εντείνει την οικονομική οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα, πυροδοτώντας εξελίξεις στην χώρα, ακόμα και αν δεν κοπούν τελικώς οι συντάξεις που θα λάβουν στις 21 Δεκεμβρίου οι συνταξιούχοι.

Ακόμα και η πιο «φιλική» -για πολιτικούς λόγους - προς την κυβέρνηση Κομισιόν, φέρεται να προτιμά κυρίως την σταδιακή εφαρμογή της περικοπής των συντάξεων (πχ έως 4% ή 8% αντί 18% τον πρώτο χρόνο), και όχι για «χρονική μετάθεση» του μέτρου, καθώς αυτό συνιστά ευθεία παρέμβαση στην πολιτική ζωή της χώρας.

«Κουβέντα να γίνεται»…

Κυβερνητική πηγή από την Νέα Υόρκη όπου βρισκόταν την Παρασκευή ο Πρωθυπουργός, επιβεβαίωνε ότι η κυβέρνηση θα αναμένει την επικύρωση των αποφάσεων για τις συντάξεις από τους δανειστές τον Νοέμβριο. Τότε θα φανεί αν θα τηρήσει και πάλι την συνετή «γραμμή» του υπουργείου Οικονομικών ή όχι. Ήδη άλλωστε, στην Πλατεία Συντάγματος λένε «δεν μας ενδιαφέρει τόσο τι θα λέει το Προσχέδιο αλλά το αν τελικά θα κοπούν οι συντάξεις».

Στην βάση αυτή, η κυβέρνηση θα επιλέξει αν και πότε τελικά την συμφέρει να «σκληρύνει» τη στάση της, ή αν απλώς θα συζητά για δύο μήνες ακόμη με τους θεσμούς και το Eurogroup για το αν βγαίνουν «οι αριθμοί» ή αν συνιστά αθέτηση δεσμεύσεων η μη περικοπή συντάξεων –πιθανώς μέχρι και το Eurogroup της 3ης Δεκεμβρίου ή και ενάμισι μήνα αργότερα.

Ως τότε όμως, όλα είναι στον αέρα. Στις 20 Νοεμβρίου θα πρέπει να καταθέσει το τελικό σχέδιο στη Βουλή, για ψήφιση έως τα μέσα Δεκεμβρίου. Λίγο νωρίτερα θα έχει ενημερωθεί και το Eurogroup. Στο «αμήν» δηλαδή πριν κοπούν οι συντάξεις, θα κυριαρχεί αβεβαιότητα για τον νέο Προϋπολογισμό και τις συντάξεις, εξέλιξη πάντως που δεν ευνοεί την Οικονομία και την έξοδο στις αγορές.

Για να ένισχύσει την «αβεβαιότητα» μάλιστα, σε περίπτωση που επιλέξει να στήσει κάλπες Νοέμβριο ή Ιανουάριο, η κυβέρνηση μπορεί να αποτολμήσει και την έκδοση ενός 10ετούς ομολόγου με υψηλά επιτόκια -πριν καν ίσως την αναβάθμιση από τους Οίκους αξιολόγησης- αντί να προτιμήσει την πιο ασφαλή λύση της (επαν-) έκδοσης ενός «μίνι» ομολόγου κοντινού ορίζοντα λήξης (ως το 2023 το αργότερο και για όσο ισχύουν οι δεσμεύσεις και προβλέψεις για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ), όπως εισηγούνται ήδη οι υπηρεσίες στην ηγεσία του υπουργείου.