Κόκκινα δάνεια: Μέχρι και €20 δισ. θα εγγυηθεί το Δημόσιο

«Γεύση» από αγορές πήρε η κυβέρνηση που, έστω και καθυστερημένα, αντιδρά για να δείξει πως αναλαμβάνει δράση με σκοπό να σταματήσει την καταστροφή στις τράπεζες. Το χρηματιστήριο ζητούσε λύση και την υποδέχτηκε με ανακούφιση, όπως έδειξε η χθεσινή ανάκαμψη στο Χρηματιστήριο (+9,23% στις τράπεζες). Η ανακούφιση όμως είναι προσωρινή, αφού η λύση κοστίζει δισεκατομμύρια στο κράτος και έρχεται αφού πρώτα ο τραπεζικός κλάδος είχε χάσει το 40% της αξίας του, μέσα στους μόλις τρεις πρώτους μεταμνημονιακούς μήνες.

Αρμόδιες πηγές του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης επιβεβαίωσαν χθες πως η κυβέρνηση «διερευνά» λύση που λέγεται APS (Asset Protect Scheme). Είναι αυτό; Μια ιδέα που συζητήθηκε το βράδυ της «μαύρης Τετάρτης» στο Μέγαρο Μαξίμου και είχε προταθεί εδώ και ένα χρόνο από το ΤΧΣ: να δημιουργηθεί για κάθε ελληνική τράπεζα ξεχωριστά και μία εταιρία ειδικού σκοπού (Asset Management Company ή Asset Protect Scheme) και εκεί να «παρκάρουν» τα κόκκινα δάνεια που δεν βρίσκουν funds για αγοραστή. Έτσι η τράπεζα «ξεφορτώνεται» άμεσα προβληματικά δάνεια και εισπράττει ένα μέρος «έναντι» των εισπράξεων από τα δάνεια αυτά.

Δεν πρόκειται για «καθαρή» Bad Bank, λένε στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, ούτε οι θεσμοί δέχονταν ποτέ τέτοια λύση.

Το πρόβλημα όμως έτσι είναι ποιος θα βάλει τα 5 ή 10 δισ. ευρώ τυλάχιστον, όπως υπολογίζεται, για να αναλάβει την διαχείριση ή το ρίσκο της απώλειας για τέτοια δάνεια. Πρόθυμοι ιδιώτες δεν φαίνονται στον ορίζοντα, ούτε από Ελλάδα ούτε από εξωτερικό.

Με αυτό το δεδομένο, το «σχήμα» APS στο οποίο καταλήγει η κυβέρνηση είναι να αναλάβει το ίδιο το δημόσιο να δώσει εγγυήσεις για να καλύψει την μελλοντική ζημιά, αν δεν αποπληρωθούν τα δάνεια –ή το μέρος αυτών τουλάχιστον που θα έχουν προεξοφληθεί στην τράπεζα.

Πού θα βρει λεφτά το δημόσιο; Στο «μαξιλαράκι ασφαλείας» των 30 δισ. ευρώ για την έξοδο στις αγορές, όπως όλα δείχνουν. Τι λεφτά είναι αυτά; Δάνεια από το 3ο Μνημόνιο με τα οποία η Ελλάδα επρόκειτο να καλύπτει μελλοντικές ανάγκες πληρωμών κρατικού χρέους ή να εξαγοράσει φτηνότερα τα ακριβά χρέη στην ΕΚΤ και το ΔΝΤ, αλλά επίσης και τα αποθεματικά των κρατικών φορέων που τα «στραγγίζει» εδώ και τρία χρόνια το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Η λύση αυτή δεν είχε περιληφθεί στο σχέδιο μείωσης των κόκκινων δανείων, προκρίθηκε όμως με κριτήριο τις ανάγκες των τραπεζών –όχι των δανειοληπτών ή των φορολογουμένων- επειδή δεν υπάρχουν funds για να τις «ξαλαφρώσουν» από τα «κόκκινα» δάνεια.

«Δεν πρόκειται για Bad Bank» λένε στην κυβέρνηση πάντως, κάτι που το είχε προτείνει πριν 3 χρόνια αλλά έπεσε σε «τοίχο». «Δεν αλλάζει τίποτα στην θέση των δανειοληπτών» συμπληρώνουν, αν και πληροφορίες λένε πως στα APS θα μπουν τα ενυπόθηκα επιχειρηματικά και στεγαστικά δάνεια με σκοπό να αναδιαρθρωρθούν επιχειρήσεις και να ρευστοποιηθούν περιουσιακά στοιχεία, προκειμένου να μην βρεθεί εκτεθειμένο σε μεγαλύτερες ζημιές το ελληνικό Δημόσιο.

«Ασκήσεις επί χάρτου»

Αν και φαίνεται να σβήνει προς ώρας η φωτιά που άναψε στις τράπεζες, ούτε αυτή η λύση είναι σίγουρο ότι θα περπατήσει, αφού πρέπει να επικυρωθεί και από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Κομισιόν ότι δεν θα συνιστά παράνομη κρατική ενίσχυση των ελληνικών τραπεζών.

Για να μην επακολουθήσει νέα αναταραχή σε περίπτωση «ναυαγίου» και του σχεδίου αυτού, κυβερνητικές πηγές έσπευδαν εχθές να τονίσουν αποτελεί «ένα μικρό μέρος μόνον της συνολικής στρατηγικής της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων». Με το σκεπτικό αυτό, και αν δεν λειτουργήσει το σχέδιο, η ζημιά θα θεωρηθεί μικρή.

Αν ίσχυε κάτι τέτοιο, τότε και «το μεγαλύτερο μέρος» του σχεδίου που είναι μέτρα που ήδη έχουν δρομολογηθεί και δεν αξιολογήθηκαν ως επαρκή για την επίλυση του προβλήματος, θα θεωρείτο επαρκές και ούτε οι αγορές θα ασκούσαν πιέσεις στις τράπεζες, ούτε η κυβέρνηση θα αναζητούσε νέους και εξεζητημένους τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος.

Το κόστος της καθυστέρησης

Χρειάστηκε όμως να προηγηθεί ένας ορυμαγδός στις αγορές για να αναλάβει δράση η κυβέρνηση. Η πληροφορία και μόνον ότι «ξύπνησε», καταγράφηκε θετικά χθες στο χρηματιστήριο, επιτρέποντας να μαζέψουν τις ζημιές οι τράπεζες, αλλά και κέρδη οι «σορτάκηδες».

Όπως όλα δείχνουν, το «ξένο κεφάλαιο» στο οποίο απευθύνει προσκλητήριο η κυβέρνηση τους τελευταίους μήνες, επιστρέφει εκδικητικό. Και μπορεί η κυβέρνηση να «έπαιξε» με τα νεύρα των επενδυτών –και όχι μόνον- επί χρόνια, απειλώντας με χρεωκοπία και μονομερείς ενέργειες, τώρα πλέον όμως σπεύδει να «καλμάρει» τις αγορές για να μην φερθούν πιο σκληρά στην Ελλάδα.

Αφού δεν μπορεί άλλο πλέον να επικαλείται σαν μόνιμη δικαιολογία το Μνημόνιο ή την «καμμένη γη» -μετά από 3,5 χρόνια διακυβέρνησης- για ό,τι κακό συμβαίνει, επιχειρεί να δείξει με καθυστέρηση πως έχει τα αντανακλαστικά να πάρει τον έλεγχο και να αναλάβει δράση απέναντι στις κερδοσκοπικές επιθέσεις που δέχτηκαν οι ελληνικές τράπεζες, βάζοντας το κράτος και εγγυητή για τις μελλοντικές ζημιές από τα «κόκκινα δάνεια» των τραπεζών. Και ενώ η κυβέρνηση είχε προετοιμαστεί για «πόλεμο» στις αγορές ομολόγων (με τις πλάτες ξένων Οίκων όπως οι Rothschild) τρέχει πλέον –όπως και εχθές με συσκέψεις υπό τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο- για να κλείσει τις «τρύπες» που άνοιξαν στο χρηματιστήριο, η αξιοπιστία του οποίου μπήκε και πάλι στο στόχαστρο διεθνώς με τα φαινόμενα «τύπου Folli-Follie», τα κέρδη των τραπεζών, τα κόκκινα δάνεια κλπ.