Κατατίθεται ο «προεκλογικός» προϋπολογισμός: Τι αναμένεται για συντάξεις και παροχές

Έντονο προεκλογικό «άρωμα» αναδίδει το τελικό σχέδιο προϋπολογισμού του 2019, που καταθέτει σήμερα στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, καθώς δεν θα περιλαμβάνει περικοπές συντάξεων, ενώ θα προβλέπει θετικά μέτρα ύψους 910 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, θα ανεβάζει τον πήχη για το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,9%-4% (έναντι 3,74% στο προσχέδιο προϋπολογισμού τον περασμένο μήνα), ανοίγοντας τον δρόμο για να δοθούν αναδρομικά στα ειδικά μισθολόγια και έκτακτες εφάπαξ παροχές ως «κοινωνικό μέρισμα» τον Δεκέμβριο.

Όλα αυτά θα αποτυπωθούν λεπτομερώς στα κείμενα του προϋπολογισμού, που θα δοθούν στη δημοσιότητα εν μέσω «ομοβροντίας» από εκθέσεις των ευρωπαϊκών θεσμών, της Κομισιόν και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), οι οποίες επίσης παρουσιάζονται σήμερα και αφορούν τη χώρα μας.

Πιο αναλυτικά, ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2019 θα προβλέπει, σύμφωνα με πληροφορίες, πρωτογενές πλεόνασμα περί το 3,6% του ΑΕΠ για την προσεχή χρονιά και ανάπτυξη 2,5% (από 2% φέτος), η οποία θα υποβοηθηθεί από δύο παραμέτρους:

1. Την ακύρωση των νομοθετημένων περικοπών (ύψους 2,065 δισ. ευρώ) στις συντάξεις από 1ης Ιανουαρίου 2019 και

2. Τα θετικά μέτρα, συνολικού ύψους 910 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 400 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση του επιδόματος στέγασης, 260 εκατ. ευρώ για τη μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% (έναντι πρόβλεψης για 263 εκατ. ευρώ στο προσχέδιο προϋπολογισμού του 2019), 177 εκατ. ευρώ για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, 51 εκατ. ευρώ για την επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για νέους εργαζόμενους (έναντι αρχικής πρόβλεψης για 103 εκατ. ευρώ στο προσχέδιο προϋπολογισμού) και 22 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της ειδικής αγωγής.

Ωστόσο, για να διασωθούν οι συντάξεις και να εφαρμοστούν όλες οι παρεμβάσεις που εξήγγειλε η κυβέρνηση, θα θυσιαστούν τόσο το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του 2019, που θα χάσει 550 εκατ. ευρώ (θα περιοριστεί στα 6,75 δισ. ευρώ συνολικά, αντί να φθάσει τα 7,3 δισ. ευρώ) σε σχέση με την αρχική πρόβλεψη του προσχεδίου προϋπολογισμού του 2019, όσο και προνομοθετημένα μέτρα πρόνοιας. Επιπροσθέτως, για να υπάρξουν οι έκτακτες παροχές του 2018, έμεινε φέτος «στα χαρτιά» η εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες (άγγιζαν τα 3 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο) και υποεκτελέστηκε το φετινό ΠΔΕ (1,35 δισ. ευρώ κάτω από τον στόχο στο 10μηνο του τρέχοντος έτους).

Για το 2019, επίσης, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη να δοθούν αναδρομικά των συντάξεων που επιδικάζουν σωρηδόν πλέον τα δικαστήρια για περικοπές συντάξεων που έχουν κριθεί αντισυνταγματικές από το 2015, αλλά συνεχίστηκαν (ύψους 4,5 δισ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με την υπουργό Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου), όπως συνεχίζονται και οι κρατήσεις εισφορών «στα τυφλά» (καθώς αναβάλλεται διαρκώς η τελική εκκαθάριση) για συντάξεις και κλάδο Υγείας από τον ΕΦΚΑ.

Καταιγισμός εκθέσεων

Σε αυτό το θολό τοπίο για την οικονομία, σήμερα έχουμε μπαράζ εκθέσεων: οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα δημοσιοποιήσουν την πρώτη έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας της Ελλάδας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει την αξιολόγηση των προϋπολογισμών της ευρωζώνης (συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού), ενώ ο ΟΟΣΑ ανακοίνωσε πριν από λίγο τις οικονομικές προβλέψεις του για τη χώρα μας, σύμφωνα με τις οποίες η ανάπτυξη θα είναι αναιμική έως το 2020 (2,2% το 2019 και 2,1% το 2020).

Σε αντίθεση με την έκθεση της Κομισιόν για τους προϋπολογισμούς της ευρωζώνης, η οποία δεν θα κρύβει δυσάρεστες εκπλήξεις για την Ελλάδα, όπως προανήγγειλε προχθές ο Επίτροπος Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί, η έκθεση της ενισχυμένης εποπτείας αναμένεται να δείξει αρκετές «κίτρινες κάρτες» στην κυβέρνηση για καθυστερήσεις στην υλοποίηση μεταμνημονιακών δεσμεύσεων, ιδίως στα πεδία των ιδιωτικοποιήσεων και της εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς ιδιώτες.

Στην αναμονή για τα κέρδη των ομολόγων

Με βάση αυτές τις επισημάνσεις, η εκταμίευση περίπου 600 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης (ANFAs και SNPs), δεν πρόκειται να τεθεί προς συζήτηση τον Δεκέμβριο (όπως αναμενόταν με βάση την απόφαση του Eurogroup του Ιουνίου για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους), αλλά θα μετατεθεί για τον Φεβρουάριο, όπως ανέφερε χθες το πρακτορείο Reuters, επιβεβαιώνοντας το ρεπορτάζ του «ΘΕΜΑτος» την περασμένη Κυριακή. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, με δηλώσεις του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, επικύρωσε λίγες ώρες αργότερα τη σύνδεση της εκταμίευσης με τη δεύτερη έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας, η οποία έχει προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο. «Η επιστροφή των πρώτων 600 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων θα στηρίζεται στην αξιολόγηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης από το τέλος του προγράμματος και μέχρι την 31η Δεκεμβρίου», ανέφερε ο κ. Χουλιαράκης.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η Αθήνα «κλωτσάει το τενεκεδάκι» της επίσπευσης των ιδιωτικοποιήσεων και της αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων κρατικών χρεών για το 2019, ποντάροντας στην ελαστικότητα των ευρωπαϊκών θεσμών, καθώς ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει τους σχεδιασμούς της για εκλογές και «αλλαγή φρουράς» από το Β΄ τρίμηνο του 2019 και μετά.

Το μήνυμα αυτό εξέπεμψε ουσιαστικά χθες ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο, λέγοντας, ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πως «η δημοσιονομική απόδοση ήταν εξαιρετική, καθώς η χώρα για τρίτη συνεχόμενη χρονιά υπερκαλύπτει τους στόχους, περιλαμβανομένου του φετινού», χωρίς να σταθεί στις αστοχίες των προβλέψεων για την ανάπτυξη, την υπερβάλλουσα λιτότητα (περικοπές ΠΔΕ και άλλων πληρωμών), το μείζον θέμα των αναδρομικών αξιώσεων για παράνομες μειώσεις στις συντάξεις μετά τον Ιούνιο του 2015 και την επικείμενη για τον Δεκέμβριο ή τις αρχές του 2019 κρίση της τύχης του νόμου Κατρούγκαλου.