Στην Ελλάδα τα περισσότερα «κόκκινα» δάνεια στην Ευρώπη

Ψήφο εμπιστοσύνης από τον οίκο αξιολόγησης Moody’s έλαβε το σχέδιο της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) για τη δραστική μείωση των «κόκκινων» δανείων, μία εβδομάδα μετά τη δημοσιοποίησή του. Με το σχέδιο αυτό ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας Γιάννης Στουρνάρας κατάφερε να ανοίξει για τα καλά τη συζήτηση γύρω από ένα ειδικό σχήμα που θα επιτρέψει την ταχεία, δραστική μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στις ελληνικές τράπεζες, ενώ επί μήνες οι ευρωπαϊκοί θεσμοί απέφευγαν να αντιμετωπίσουν αποφασιστικά το θέμα.

Θετικά μηνύματα ήρθαν χθες και από τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο οποίος, σε συνέντευξή του στην ιστοσελίδα Capital.gr, δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ανοιχτή να συζητήσει με τις ελληνικές αρχές την προοπτική δημιουργίας εταιρίας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών.

«Η πρόταση είναι πιστωτικά θετική για τις τράπεζες, καθώς θα βελτιώσει την ποιότητα ενεργητικού και την ποιότητα της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών, εξαιτίας της μικρότερης συμμετοχής του αναβαλλόμενου φόρου», τονίζει η Moody’s στην έκθεσή της. Όπως εξηγεί, το διπλό πλεονέκτημα του σχεδίου της ΤτΕ είναι ότι:

1. Οδηγεί σε δραστική μείωση του ύψους των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) στα βιβλία των τραπεζών. Τα NPEs προβλέπεται να περιοριστούν κάτω από το 10% μέσα σε μια τριετία, ενώ, υπό τις παρούσες συνθήκες, θα κυμαίνονται περί το 20% το 2021.

2. Μειώνει ταυτόχρονα περίπου στο 30% το ποσοστό του αναβαλλόμενου φόρου (ανέρχεται συνολικά στα 16 δισ. περίπου για όλες τις τράπεζες) στα εποπτικά κεφάλαια, από 57% σήμερα. Παρά τη δυνητική μείωση του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας CET1 (15,7% τον Ιούνιο) κατά περίπου τρεις ποσοστιαίες μονάδες, θα αυξηθεί το ποσοστό της καλής ποιότητας κεφαλαιακής βάσης, καθώς η κεφαλαιακή βάση που προέρχεται από την αναβαλλόμενη φορολογία θεωρείται χαμηλής ποιότητας.

Το σχέδιο της ΤτΕ

Ο οίκος αναφέρει ότι το σχέδιο προβλέπει τη μεταφορά μεγάλου μέρους των NPEs που βρίσκονται στους ισολογισμούς των τραπεζών και μέρους των απαιτήσεων της αναβαλλόμενης φορολογίας (DTCs) σε μια εταιρία ειδικού σκοπού (SPV). Η μεταφορά των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων θα γίνει στην καθαρή λογιστική αξία (καθαρή από προβλέψεις) και ο αναβαλλόμενος φόρος θα καλύψει τις επιπλέον δυνητικές απώλειες από τα δάνεια αυτά. Για την κάλυψη του τιμήματος της μεταβίβασης, η εταιρία ειδικού σκοπού θα προχωρήσει σε έκδοση τιτλοποίησης όπου (ενδεικτικά) θα εκδοθούν τρεις τάξεις τίτλων: senior, mezzanine, junior/equity. H κατώτερη τάξη τίτλων (equity) θα καλυφθεί από τις τράπεζες (με συμμετοχή έκαστης που δεν θα υπερβαίνει το 20%) και το Ελληνικό Δημόσιο. Το σχέδιο προτείνει να οριστεί με νομοθετική ρύθμιση ότι η μεταβιβαζόμενη αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση θα καταστεί αμετάκλητη απαίτηση της εταιρίας ειδικού σκοπού έναντι του Ελληνικού Δημοσίου με προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής.

Η υλοποίηση της πρότασης προϋποθέτει, βεβαίως, την έγκριση των εποπτικών αρχών (Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - DG Comp, Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός των τραπεζών της ευρωζώνης – SSM) και της ελληνικής κυβέρνησης. Εφόσον δοθεί το «πράσινο φως», η επιτυχία του, σύμφωνα με τους αναλυτές της Moody’s, θα εξαρτηθεί από την τιμολόγηση των NPEs, καθώς και από τον όγκο των junior ομολόγων που θα διατηρήσουν οι τράπεζες στον ισολογισμό τους, δεδομένου ότι αυτά θα συνεχίσουν να έχουν ρίσκο πιθανών επιπρόσθετων ζημιών. Όπως είχε αναφέρει το «ΘΕΜΑ» από τις 18 Οκτωβρίου, εάν εγκριθεί η πρόταση της ΤτΕ, θα μπορέσει να υλοποιηθεί σε διάστημα 6-8 μηνών.

Υπενθυμίζεται ότι τα συνολικά μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα των τραπεζών ανέρχονταν τον Ιούνιο στα 88,881 δισ. ευρώ ή 47,8% των δανείων εντός ισολογισμού. Ο δείκτης επηρεάζεται από την έλλειψη νέων δανειοδοτήσεων τα τελευταία χρόνια και την απομόχλευση των ισολογισμών, όπως παρατηρεί η Moody’s. Προσθέτει δε ότι τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα μειώνονται με βάση τους στόχους που έχουν συμφωνηθεί με τις εποπτικές αρχές, αλλά, όπως υπογραμμίζει η ΤτΕ, χρειάζονται δραστικές κινήσεις, ώστε να απελευθερωθούν οι πόροι των τραπεζών και να μπορέσουν να στηρίξουν τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.

Η έκθεση της Κομισιόν

Στην έκθεση που δημοσιοποίησε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα «κόκκινα» δάνεια αναγνωρίζει την πρόοδο που σημειώνεται στη χώρα μας, αλλά υπογραμμίζει ότι «πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες αντιμετώπισης ζητημάτων από το παρελθόν που βαρύνουν ακόμη τον τραπεζικό τομέα».

«Η δουλειά θα πρέπει να συνεχιστεί, ειδικά σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, όπου υπάρχει μείωση, όμως ξεκίνησαν από πολύ υψηλά επίπεδα. Το σύστημα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών μόλις τώρα δείχνει να φέρνει αποτελέσματα», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις.

Η έκθεση καταγράφει μείωση των «κόκκινων» δανείων στην Ελλάδα κατά 4,2%, το Β΄ τρίμηνο του 2018. Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε σχέση με το σύνολο των δανείων μειώθηκε από 46,9% στο 44,9%, σύμφωνα με την έκθεση. Ωστόσο, η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει το μεγαλύτερο ποσοστό «κόκκινων» δανείων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τη δεύτερη θέση κατέχει η Κύπρος με 28,1% του συνόλου των δανείων να είναι στο «κόκκινο», αλλά πετυχαίνοντας τη μείωσή τους κατά 16% σε σχέση με το Β΄ τρίμηνο του 2017 (33,4% επί του συνόλου των δανείων). Ακολουθούν η Πορτογαλία (11,7%), η Ιταλία (10%) και η Ιρλανδία (8,5%).