Τράπεζα σε δανειολήπτη: Οι οφειλές σας μεταφέρθηκαν σε fund

Κατά χιλιάδες αποστέλλονται στου δανειολήπτες επιστολές στις οποίες μετά από μια μικρή  αναφορά στο είδος της απαίτησης που έχει η Τράπεζα εις βάρος του πελάτη της ακολουθεί μια… λίγο μεγαλύτερη στη μεταβίβαση αυτής σε μία εταιρεία διαχείρισης. Όπως ενημερώνονται όσοι έχουν λάβει΄αυτή την επιστολή από εδώ και πέρα, «αγαπητή κυρία/αγαπητέ κύριε», αυτήν την εταιρεία θα πληρώνετε και, για να μην το ξεχάσουμε, αυτή η εταιρεία θα διαχειρίζεται τα προσωπικά σας δεδομένα. 

Όλα ξεκίνησαν από τον νόμο 4336/2015, γνωστό και ως «τρίτο αχρείαστο μνημόνιο ΣΥΡΙΖΑ», που περιέλαβε στις διατάξεις του την υποχρέωση «να λάβουμε άμεσα μέτρα για να μειώσουμε τα κόκκινα δάνεια». Στα πλαίσια αυτά, και προς άμεση εφαρμογή της «εντολής», ο Νόμος 4354/2015 επέτρεψε τη σύσταση των περιβόητων funds. Μετά από αρκετές τροποποιήσεις, με κυριότερη εκείνη που επέτρεψε την πώληση ακόμα και ενήμερων δανείων, έφτασε στις μέρες μας να αποτελεί το «ευαγγέλιο» για την μεταβίβαση των δανείων μας.

Τρία χρόνια μετά και με τις τράπεζες να έχουν δεσμευθεί για μείωση των 83 δισεκατομμυρίων κόκκινων δανείων, βρισκόμαστε στο στάδιο όπου καθημερινά ακούμε για πωλήσεις πακέτων δανείων σε επενδυτικά κεφάλαια. Ξεκίνησαν από δάνεια πιστωτικών καρτών και καταναλωτικών δανείων με πολλά χρόνια καθυστέρησης, συνέχισαν με επιχειρηματικά χωρίς εξασφαλίσεις και σιγά – σιγά εισέρχονται στο πεδίο των εξασφαλισμένων, μεν, δανείων, αλλά μη εξυπηρετούμενων. Μπορεί το «κασέ» τους να ανέβηκε από το 3% που άνοιξε, δεν παύουν, όμως, οι τιμές στις οποίες πωλούνται τα δάνεια αυτά να κινούνται στα όρια του εξευτελιστικού.

Εξηγεί η δικηγόρος Σοφία Νικολάου:

Το πρώτο ερώτημα που τέθηκε εκ προοιμίου είναι το γιατί να μην δύναται ο δανειολήπτης να εξαγοράσει ο ίδιος το δάνειό του. Δυστυχώς, η λύση αυτή δεν προκρίθηκε, καθώς, κατά πρώτον, είναι αδύνατον να διαχωριστεί ένα μεμονωμένο δάνειο που πωλείται πακέτο με άλλα στο fund και να υπολογιστεί η μοναδική τιμή πώλησής του και, κατά δεύτερον, ήταν βέβαιο πως η λογική αυτή θα δημιουργούσε ένα κύμα κακοπληρωτών, που θα ανέμεναν να «χτυπήσουν» το δάνειό τους πριν τη μεταβίβασή του.

Το δεύτερο ερώτημα αφορά στη στρατηγική που θα ακολουθήσουν τα funds, σε σχέση με την προσπάθεια είσπραξης της απαίτησής τους. Η λογική επιτάσσει πως, αν έχεις αγοράσει σε τιμή «κόστους», σε ενδιαφέρει απλά να εισπράξεις το ποσό που έδωσες και κάτι παραπάνω. Η αντίστροφη οπτική, όμως, συνυπολογίζει τη φύση των εν λόγω επενδυτικών κεφαλαίων, τα οποία ενδιαφέρονται αποκλειστικά και μόνο για το κέρδος, το οποίο επιθυμούν να είναι βραχυπρόθεσμο και υψηλότατο, με κατάληξη την ταχεία αποεπένδυση. Συνεπώς, είναι πολύ πιθανό, να γίνουμε μάρτυρες επιθετικών κινήσεων αναγκαστικής εκτέλεσης.

Αναλογιστείτε και κάτι ακόμα: Τα funds είναι απρόσωπα επενδυτικά σχήματα, που είναι λογικό να αδιαφορούν για την κοινωνική τους εικόνα στην χώρα μας. Όσα κι αν θα θέλαμε να προσάψουμε στις Τράπεζες, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι παράλληλα και εμπορικές επιχειρήσεις, που επιθυμούν την «έξωθεν καλή μαρτυρία». Πολλές φορές, το γεγονός αυτό τιθάσευε τις Τράπεζες στα μέτρα εκτέλεσης που ακολουθούσαν. Επιπροσθέτως, δεν εξαντλούσαν πάντα την δυνατότητα που τους παρείχαν οι δανειακές συμβάσεις για αυξήσεις στα κυμαινόμενα επιτόκια. Υπάρχει, άραγε, κάποιος που πιστεύει ότι δεν θα το πράξει ένα κεφάλαιο που απλώς επιθυμεί το μέγιστο κέρδος;

Κι ερχόμαστε στο τρίτο και ίσως το σημαντικότερο ζήτημα, που δεν είναι άλλο από τη στάση των δικαστηρίων μας σε ενδεχόμενες διενέξεις μεταξύ δανειοληπτών και fund. Με τον Νόμο Κατσέλη – Σταθάκη να πνέει τα λοίσθια και με τον εξωδικαστικό μηχανισμό να έχει αποφέρει πενιχρά αποτελέσματα, η προσφυγή στη Δικαιοσύνη, προκειμένου να προστατευτούν ανήμποροι δανειολήπτες, φαντάζει μονόδρομος. Οι σταθερές λύσεις, μέσω της ανακοπής κατά της διαταγής πληρωμής που θα εκδώσει το fund από ένα καθυστερούμενο δάνειο και η αναστολή εκτέλεσής της είναι λύσεις, που θα μπορέσουν να δώσουν μία ανάσα σε όσους αδυνατούν να πληρώσουν.

Η μεταβίβαση των δανείων, όμως, αποστερεί από το νομικό μας οπλοστάσιο το διαχρονικό επιχείρημα που έχει διαγράψει πλείστες επιχειρηματικές οφειλές και δεν είναι άλλο από την υποχρέωση που έχουν οι Τράπεζες να μεριμνούν για τις επιχειρήσεις που χρηματοδοτούν. Προσθέτει, όμως, ένα άλλο, το οποίο αντιστρατεύεται τον νομικό και ουσιαστικό παραλογισμό να έχει αγοραστεί το δάνειό μας προς 3 ευρώ/100 ευρώ δανείου, αλλά να ζητείται περιουσία 100 ευρώ συν τους τόκους! Σε πολλές περιπτώσεις, τα Δικαστήριά μας στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων. Το ίδιο φρονώ πως θα πράξουν και τώρα.

Σε κάθε περίπτωση, είναι δείγμα ελλείπουσας πολιτειακής σοβαρότητας, η αδυναμία ολοκληρωμένης ρύθμισης του μείζονος αυτού προβλήματος που τείνει να καταστεί κοινωνικό πρόβλημα. Η διαχείριση των κόκκινων δανείων δεν πρέπει να επαφίεται στην κρίση ορισμένων φωτισμένων δικαστικών λειτουργών, προκειμένου εκείνοι να διαχωρίσουν την ήρα από το στάρι. Η Πολιτεία οφείλει να σταθεί πρωτίστως στο πλευρό των αδυνάμων, στο πλάι όσων αποπληρώνουν τις οφειλές τους με συνέπεια και φυσικά απέναντι σε όσους έχουν, αλλά δεν πληρώνουν, εις βάρος όλων των υπολοίπων. Και πάνω από όλα χρειάζονται δουλειές για όλους και ανάπτυξη με πρόγραμμα και ουσία. Αλλιώς, τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο των χιλιάδων σπιτιών στα χέρια ξένων funds και πολλούς συμπολίτες μας χωρίς στέγη.

Η δικηγόρος Σοφία Νικολάου, που ανέδειξε το θέμα