Ούτε να προλάβει να ψηφιστεί δεν πρόλαβε ο νέος κρατικός Προϋπολογισμός και τα προβλήματα που έκρυβε «κάτω από το χαλί» (για τα μάτια των δανειστών και όχι μόνον) άρχισαν ήδη να αποκαλύπτονται. Και μπορεί οι Βρυξέλλες να ενέκριναν πριν 2 μήνες τον νέο Προϋπολογισμό ελπίζοντας ότι θα περάσουν πρώτα οι ευρωεκλογές και ύστερα «οι επόμενοι (στην Κομισιόν) θα τα βρουν με τους επόμενους (στην κυβέρνηση)», αλλά οι δικαστικές εξελίξεις φαίνεται πως τους πρόλαβαν, δημιουργώντας ανησυχίες για τις εξελίξεις και τις αποφάσεις στο προσεχές Eurogroup του Ιανουαρίου, αμέσως μετά τις γιορτές.
Εάν επικυρωθεί και από την Ολομέλεια, η χθεσινή απόφαση του ΣΤ’ Τμήματος του ΣτΕ για τα δώρα των δημοσίων υπαλλήλων συνεπάγεται ένα πρόσθετο κόστος 1,6 δισ. ευρώ τον χρόνο για το Δημόσιο, χωρίς να υπολογίζονται καν τα αναδρομικά. Οι πρωτόδικες αποφάσεις ήταν ήδη γνωστές τους προηγούμενους μήνες και στον κύριο Τσακαλώτο, ο οποίος, στην τελευταία συνάντηση με το προεδρείο της ΑΔΕΔΥ, έλεγε πως «τα δώρα σας κοστίζουν 1,6 δισ. ευρώ το χρόνο, αλλά εγώ έχω φέτος μόνον 800 εκατομμύρια για να δώσω» -και αυτά σε άλλες κοινωνικές ομάδες.
Το πρόβλημα που ανακύπτει όμως είναι ότι ο Κρατικός Προϋπολογισμός δεν προβλέπει ούτε 1 ευρώ για τα δώρα στο Δημόσιο. Ούτε 1 ευρώ δεν προβλέπει όμως, για να επιστραφούν και οι περικοπές Δώρων στις συντάξεις, που είναι δεδομένο από τον Ιούνιο του 2015 ότι έχουν κριθεί αντισυνταγματικές. Για τις αναδρομικές αξιώσεις αυτές που έχουν κριθεί αντισυνταγματικές από το 2015, η κυρία Έφη Αχτσιόγλου έχει δηλώσει δημόσια ότι ανέρχονται στο αστρονομικό ποσόν των 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ ανά έτος!
Και ενώ η Ελλάδα ζούσε και ζει στον πυρετό των αιτήσεων και αγωγών κατά του ΕΦΚΑ για τις παλαιές συντάξεις μετά τις αποφάσεις του ΣτΕ, σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες επίκειται και η έκδοση απόφασης για την ακύρωση ή μη και του ασφαλιστικού νόμου Κατρούγκαλου (ν.4387/2016). Τυχόν ακύρωση, θα σημαίνει ότι όχι μόνον οι παλαιοί συνταξιούχοι θα ζητούν ακόμα μεγαλύτερα ποσά συντάξεων (πέραν εκείνων που κρίθηκαν από το 2015), αλλά και οι νέοι συνταξιούχοι θα αξιώσουν επίσης να λάβουν όλα όσα παίρνουν οι παλαιοί συνταξιούχοι! Σε τέτοια περίπτωση θα ανοίξει «ο ασκός του Αιόλου», αφού οι συνολικές αξιώσεις θα εκτιναχθούν έτσι στα 8 ή και 10 δισ. ευρώ τον χρόνο, σχεδόν τα τριπλάσια δηλαδή από τα μόλις 3,5 δισ. (2% του ΑΕΠ) που οι θεσμοί προέβλεπαν στις Εκθέσεις τους σαν πιθανό κόστος των αποφάσεων του ΣτΕ. Και μάλιστα, έβαζαν και τον «αστερίσκο» ότι σε τέτοια περίπτωση, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να λάβει ξανά άλλα ισοδύναμα νέα μέτρα λιτότητας, για να καλύψει το κόστος συμμόρφωσης στις δικαστικές αποφάσεις!
«Βόμβες»
Για τα 800 ή 1.000 ευρώ τον χρόνο (κατ’έλάχιστον) για τα δώρα κάθε συνταξιούχου ή υπαλλήλου του Δημοσίου αντίστοιχα, ο Προϋπολογισμό του 2019 που ψηφίζεται σήμερα δεν έχει λάβει απολύτως καμία πρόνοια. Δεν αναφέρει ούτε μία λέξη σαν «κίνδυνο» για την εκτέλεσή του (παρότι υπήρχαν ήδη και τελεσίδικες αποφάσεις όταν γράφτηκε) παρά μόνον θίγει γενικόλογα κάποιους «διεθνείς κινδύνους» ή αβεβαιότητες (πχ τιμές πετρελαίου, Ιταλία, Brexit, εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας κλπ).
Επιπλέον όμως, παρά την πρεμούρα των Βρυξελών να βάλουν τη σφραγίδα τους για «να κλείσει η υπόθεση Ελλάδα» και να πάει ήρεμα σε εκλογές η Ευρώπη, ο ίδιος ο Κρατικός Προϋπολογισμός στηρίζεται σε μια σειρά από «στοιχήματα» που προϋποθέτουν ότι θα εξελιχθούν όλα ιδανικά και «ρόδινα» για την Ελληνική Οικονομία το 2019. Και αυτό μάλιστα, ενώ το 2019 είναι χρονιά (πολλαπλών ίσως) εκλογών και, ιστορικά, σχεδόν κανένας προεκλογικός προϋπολογισμός δεν κατάφερε τελικώς να επιβεβαιωθεί στους στόχους και τις προβλέψεις του.
«Πάμε στοίχημα» το 2019
Εν προκειμένω όμως, ο σκοπός «αγιάζει τα μέσα». Όπως παραδέχθηκε εχθές στη Βουλή και ο κύριος Τσακαλώτος, πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ «είναι too much», αλλά θα πρέπει να εμφανίζεται ότι προκύπτει και το 2019, και για τα επόμενα χρόνια.
Κλείσιμο
Για να συμβεί αυτό όμως:
1. Παρότι ακυρώθηκαν οι περικοπές 2,8 δισ. ευρώ που θα γίνονταν το 2019 στους παλαιούς συνταξιούχους, στον νέο Προϋπολογισμό που ψηφίζεται σήμερα προβλέπεται ότι οι παροχές συντάξεων …θα μειωθούν. Και αυτό μάλιστα, παρόλο ότι 620.000 συνταξιούχοι θα πρέπει να δουν και αύξηση στις συντάξεις, όπως προαναγγέλλεται! Έτσι, από 29 δισ. ευρώ που ήταν το 2017, οι πληρωμές συντάξεων μειώθηκαν σε 28,8 δισ. το 2018 αλλά εκτιμάται ότι θα μειωθούν άκόμα περισσότερο, σε 28,5 δισ. το 2019. Παρά τις αυξήσεις συντάξεων δηλαδή, το κόστος θα πρέπει να μειωθεί και να προκύψει και εξοικονόμηση 300 εκατομμυρίων ευρώ στο Ασφαλιστικό σύστημα για να βγει πλεόνασμα.
2. Παρά τις ελαφρύνσεις κατά 30% στις εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών, οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται στα Ταμεία προβλέπεται ότι θα αυξηθούν και άλλο, από 20,7 δισ. ευρώ το 2017 και 21,4 δισ. ευρώ το 2018, σε 21,6 δισ. το 2019. Και μάλιστα χωρίς να συνυπολογίζεται για τα έσοδα αυτά των Ταμείων το 2019, καμία επιπλέον «αιμοδότηση» από τον ΑΚΑΓΕ (τον «κουμπαρά» των συντάξεων των επομένων γενεών) από τον οποίο η σημερινή κυβέρνηση αντλούσε ως τώρα περί τα 400 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Στην κυβέρνηση προεξοφλούν ότι θα προέλθουν επιπλέον έσοδα από μείωση της ανεργίας και την αύξηση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, βάσει των νέων συλλογικών συμβάσεων, που σημαίνει ότι το κράτος θα βάζει βαθιά το χέρι στην τσέπη των μισθωτών, για κάθε ευρώ αύξησης που θα λαμβάνουν από τους εργοδότες, εμποδίζοντας όμως έτσι να αυξηθεί το διαθέσιμο εισόδημά τους και η κατανάλωση στην αγορά.
3. Οι πληρωμές για μισθούς των υπαλλήλων στο δημόσιο θα μειωθούν σε σχέση με φέτος, παρά τις προσλήψεις που εξαγγέλλει η κυβέρνηση. Από 12,5 δισ. ευρώ το 2017, οι δαπάνες για αποδοχές εργαζομένων στο Δημόσιο αυξήθηκαν το 2018 στα 13,5 δισ. (+1 δισ. ευρώ) αλλά για το 2019 προβλέπεται να μειωθούν σε 13,0 δισ. ευρώ.
4. Την ίδια στιγμή, τα έσοδα του Κράτους από φόρους πρέπει να αυξάνονται συνεχώς κατά 1-1,5 δισ. το χρόνο. Από 44 δισ. τα 2017 σε 45,4 δισ. το 2018 και με πρόβλεψη να φτάσουν στα 46,4 δισ. ευρώ το 2019 (+1 δισ. ευρώ σε σχέση με φέτος).
5. Ωστόσο το "υπερπλεόνασμα" του Προϋπολογισμού για παροχές (πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από τον αναγκαίο στόχο 3,5% του ΑΕΠ) συρρικνώνεται συνεχώς. Το «μαξιλαράκι ασφαλείας» σταδιακά μειώνεται από 4,2 δισ. που ήταν το 2017, σε 885 εκατ. φέτος και σε μόλις 199 εκατ. ευρώ το 2019. Με άλλα λόγια, το 2019 ο στόχος θα είναι ακόμα πιο «εύθραυστος».
6. Όλα αυτά πρέπει να συνδυαστούν και με ρυθμούς Ανάπτυξης που αυξάνονται από +1,5% το 2017, σε +2,1% φέτος και +2,5% του ΑΕΠ το 2019.
7. Για να προκύψει η Ανάπτυξη, για το 2019 προβλέπεται ιλιγγιώδης αύξηση στις συνολικές επενδύσεις στην ελληνική οικονομία (ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου): τον Δεκέμβριο πέρυσι προβλεπόταν για το 2018 αύξηση 11,4% αλλά ο νέος Προϋπολογισμός διαπιστώνει ότι δεν αυξήθηκαν φέτος ούτε 1% (μόλις 0,8% για την ακρίβεια). Αλλά για το 2019 προβλέπει «άλμα» + 11,9%, δηλαδή να γίνουν όσες επενδύσεις προέβλεπε αλλά δεν έγιναν φέτος.
8. Η όποια αύξηση των επενδύσεων το 2019, θα πρέπει να προέλθει από τον ιδιωτικό Τομέα και όχι από τον δημόσιο, αφού για το 2019 δεν προβλέπεται καμία αύξηση στις δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις. Για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων προβλέφθηκαν 6,750 δισ. ευρώ, όσα ακριβώς δηλαδή προβλέπονται και για φέτος. Ωστόσο πριν 5 μήνες, τον Ιούνιο στο Μεσοπρόθεσμο, η κυβέρνηση προϋπολόγιζε ότι το 2019 οι δαπάνες Δημοσίων Επενδύσεων θα αυξηθούν στα 7,3 δισ. ευρώ. Αλλά για να βγουν οι αριθμοί στο πλεόνασμα, τελικά «θυσίασε» 550 εκατομμύρια ευρώ από τις Επενδύσεις του 2019. Και στην πράξη όμως, από τα 6,750 δισ. που προβλέπει για φέτος ο νέος Προϋπολογισμός (που συντάχθηκε πριν 1 μήνα και όχι πριν 1 χρόνο) ως τον Νοέμβριο είχαν διοχετευθεί στο ΠΔΕ μόνον 2,495 δισ. ευρώ! Δηλαδή απέμεναν να δοθούν 4,250 δισ. ευρώ τώρα τον Δεκέμβριο, όσα ποτέ δηλαδή δεν είχαν δοθεί για δημόσιες επενδύσεις στην Ελλάδα μέσα σε έναν μόλις μήνα!
