Στην τελική ευθεία οι διαπραγματεύσεις: 4 διαφωνίες κυβέρνησης - θεσμών για την α’ κατοικία

Με τέσσερις βασικές εστίες διαφωνιών να παραμένουν στο τραπέζι, κυβέρνηση και θεσμοί συνεχίζουν τις διαπραγματεύσεις για το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας.

Αυτή την ώρα είναι σε εξέλιξη τηλεδιάσκεψη στο Υπουργείο Οικονομικών, στο γραφείο του Ευκλείδη Τσακαλώτου, με τον υφυπουργό Δημήτρη Λιάκο και τον γενικό γραμματέα Συντονισμού της κυβέρνησης και στην άλλη άκρη της γραμμής τους επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών.

Σύμφωνα με πληροφορίες συζητούν για τα νέα εισοδηματικά κριτήρια που θα ισχύουν στο διάδοχο σύστημα προστασίας των δανειοληπτών από τους πλειστηριασμούς α' κατοικίας.

Σε τεχνικό επίπεδο είχε πραγματοποιηθεί και χθες τηλεδιάσκεψη διάρκειας 4 ώρων που αφορούσε γενικότερα θέματα, όχι τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια η οποία, κατά τις πληροφορίες, δεν κατέληξε σε αποτέλεσμα.

Εγκυρες πηγές που παρακολουθούν στενά τη διαδικασία υποστηρίζουν ότι οι δύο πλευρές θα συγκλίνουν σε κοινό κείμενο μέχρι τις 25 Μαρτίου, οπότε και είναι προγραμματισμένο το ΕuroWorking Group. Οι πληροφορίες είναι ότι η βασική παράμετρος στην οποία κυβέρνηση και θεσμοί διαφωνούν είναι η ένταξη στο νέο πλαίσιο των επιχειρηματικών δανείων με υποθήκη την πρώτη κατοικία.

1. Πρόκειται για δάνεια συνολικού ύψους 2 δισ. ευρώ, τα οποία θα πρέπει να αθροιστούν στα 9 δισ. στεγαστικά που καλύπτονται από το πλαίσιο προστασίας. Οι πιέσεις που ασκούν οι θεσμοί είναι για να τεθεί χαμηλότερα ο πήχης προστασίας και να μειωθεί η «περίμετρος» των κόκκινων δανείων που εμπίπτουν στις διατάξεις. Δηλαδή να περιοριστεί ο αριθμός των 180.000 δανειοληπτών που μπορούν να βρουν ομπρέλα προστασίας.

Οι θεσμοί αντιδρούν για τα επιχειρηματικά δάνεια με υποθήκη την πρώτη κατοικία και ζητούν αυτά να μην περιληφθούν. Οι συζητήσεις επικεντρώνονται στη μείωση της αξίας της ενυπόθηκης κατοικίας κάτω από τα 250.000 ευρώ, και συγκεκριμένα στα 175.000 ή και 150.000 ευρώ. Ωστόσο αν τελικά η πρόταση γίνει αποδεκτή, δεν μειώνει παρά περίπου 5% τα δάνεια που δεν θα εμπίπτουν στο συγκεκριμένο κριτήριο. Για τον λόγο αυτό οι θεσμοί επιμένουν στην εξαίρεση των συγκεκριμένων δανείων και αυτό είναι το μείζον ζήτημα της διαπραγμάτευσης. Ωστόσο, επειδή φαίνεται ότι οι κεφαλαιακές επιπτώσεις από τα επιχειρηματικά δάνεια με υποθήκη την πρώτη κατοικία είναι περιορισμένες, το πιθανότερο είναι ότι θα επέλθει συμβιβασμός με μείωση της αξίας των ακινήτων.

2. Η διαπραγμάτευση εξελίσσεται δυναμικά, με τους θεσμούς να θέτουν διάφορα ζητήματα όσο πλησιάζουμε προς την 25η Μαρτίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ένα θέμα που έθεσαν τελευταία αφορά την αξία της δεύτερης κατοικίας του δανειολήπτη, για τις περιπτώσεις βέβαια που αυτή υπάρχει. Η φόρμουλα στην οποία φαίνεται ότι θα συγκλίνουν είναι το ύψος της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας σε σχέση με το υπόλοιπο του κόκκινου δανείου να αντιστοιχεί στο 100% της αξίας του δανείου.

3. Γενικότερα τα περιουσιακά στοιχεία του δανειολήπτη είναι από τα ζητήματα στα οποία υπάρχουν πολλές και σημαντικές διαφωνίες. Μια βασική είναι το ύψος των καταθέσεων του δανειολήπτη. Οι θεσμοί θεωρούν υπερβολικές τις προτάσεις της κυβέρνησης και όλα δείχνουν ότι ο πήχης θα χαμηλώσει προς την περιοχή των 25.000 ευρώ, δηλαδή περίπου στο μισό.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου που είχε παρουσιάσει στους δανειστές η κυβέρνηση, προστασία της πρώτης κατοικίας παρέχεται αν οι καταθέσεις που έχει ο οφειλέτης δεν είναι υψηλότερες από το 50% της οφειλής του και το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του δεν υπερβαίνει το 200% της οφειλής του. Τα όρια αυτά θα αναπροσαρμοστούν αντίστοιχα σε 30% και 100%.

4. Ενα άλλο κρίσιμο σημείο είναι ο χρόνος που το δάνειο μπήκε σε καθυστέρηση. Η δημόσια διαπραγμάτευση κυβέρνησης - τραπεζών για το πλαίσιο που θα διαδεχθεί τον νόμο Κατσέλη φέρεται να προκάλεσε αθέτηση πληρωμών. Από τις αρχές Νοεμβρίου που ξεκίνησε ο σχετικός διά­λογος για την αντικατάσταση του νόμου Κατσέλη, πολλοί δανειολήπτες σταμάτησαν να αποπληρώνουν τα δάνειά τους με την προσδοκία να επωφεληθούν από ένα πιο ευνοϊκό για τα συμφέροντά τους καθεστώς. Στο σχέδιο που έστειλε η κυβέρνηση στους δανειστές προτείνεται η κάλυψη δανείων σε καθυστέρηση έως 31 Δεκεμβρίου 2018.

Οι δανειστές δεν δέχονται αυτή την ημερομηνία και ζητούν να ενταχθούν δάνεια που ήταν σε καθυστέρηση έως 3 μήνες. Ουσιαστικά δηλαδή όσα δάνεια είχαν «κοκκινίσει» πριν από την έναρξη των συζητήσεων για το νέο πλαίσιο. Διαφωνίες υπάρχουν και για σειρά επιμέρους διατάξεων του σχετικού νομοσχεδίου για το οποίο οι θεσμοί έχουν ζητήσει αλλαγές και επαναδιατυπώσεις, αλλά η υιοθέτησή τους δεν θεωρείται ότι θα επιφέρει μεγάλες αλλαγές.

Πυρετός τηλεδιασκέψεων

Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται μέσω τηλεδια­σκέψεων και ανταλλαγής εγγράφων. Μόλις δοθεί το πράσινο φως από τους θεσμούς, κάτι που αναμένεται το αργότερο ως την 25η Μαρτίου, το νομοσχέδιο θα προωθηθεί άμεσα στη Βουλή. Οι πιθανότητες να μην υπάρξει συμφωνία και η κυβέρνηση να νομοθετήσει μονομερώς θεωρούνται πολύ περιορισμένες. Αλλωστε πρόκειται για ένα νομοθέτημα το οποίο η κυβέρνηση σκοπεύει να αξιοποιήσει προεκλογικά προβάλλοντας την κάλυψη κατοικίας αξίας έως 250.000 ευρώ.

Οι τράπεζες από την πλευρά τους προσδοκούν ότι με τις επιδοτήσεις των δόσεων στους πιο ευάλωτους δανειολήπτες θα αρχίσουν και πάλι να εξυπηρετούνται προβληματικά δάνεια. Κυρίως όμως εκτιμούν ότι θα υπάρξει ένας φραγμός για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, καθώς πιστεύουν πως ο νόμος Κατσέλη προσέφερε καταφύγιο σε αρκετούς από αυτούς. Για τους δανειολήπτες που έχουν υποβάλει αίτηση αλλά δεν έχουν ολοκληρώσει την ένταξη στον νόμο Κατσέλη (υπολογίζονται σε 80.000) θα πραγματοποιηθεί επανέλεγχος των κριτηρίων κ.λπ. Εφοσον δεν πληρούνται τα κριτήρια τα οποία θα υποβάλλονται στην πλατφόρμα, θα προχωρούν κανονικά οι πλειστηριασμοί.