Πρώτη κατοικία: Χωρίς «λευκό καπνό» η τηλεδιάσκεψη κυβέρνησης - δανειστών

Χωρίς να βγει «λευκός καπνός» ολοκληρώθηκε η πολύωρη τηλεδιάσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών μεταξύ εκπροσώπων της κυβέρνησης και των δανειστών για το διάδοχο σχήμα του «νόμου Κατσέλη» για την προστασία της α’ κατοικίας.

Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν, αμέσως μετά, ότι συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις, με ορόσημο το EuroWorking Group της 25ης Μαρτίου, το οποίο και θα προετοιμάσει το κρίσιμο Eurogroup της 5ης Απριλίου. Όπως όλα δείχνουν, το σχετικό νομοσχέδιο είναι δύσκολο να κατατεθεί έως την Παρασκευή.

Ωστόσο, αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι υπάρχει χρόνος έως τις 5 Απριλίου, ενώ δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να κατατεθεί μονομερώς το νομοσχέδιο, εάν δεν υπάρξει συμφωνία. Προσθέτουν, όμως, ότι «ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν συζητείται καν στην παρούσα φάση. Δουλεύουμε στο σενάριο να τα βρούμε».

Οι ίδιες πηγές παραδέχθηκαν πως αυτό προϋποθέτει υπαναχωρήσεις, είτε από τη μία είτε από την άλλη πλευρά.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκπρόσωποι των θεσμών εμμένουν σε αλλαγές στο σχέδιο που είχαν επεξεργαστεί κυβέρνηση και τράπεζες, ώστε να περιοριστεί τόσο ο συνολικός αριθμός των «κόκκινων» δανειοληπτών, που θα μπορούν να ενταχθούν στο νέο σχήμα, όσο και ο αριθμός των επιχειρηματικών δανείων με ενέχυρο πρώτης κατοικίας.

Η κυβέρνηση επιμένει, πάντως, ότι οι δικλείδες ασφαλείας που έχουν προβλεφθεί δεν αφήνουν παράθυρο ένταξης των στρατηγικών κακοπληρωτών στο νέο πλαίσιο. Επίσης, η ελληνική πλευρά θεωρεί πλεονέκτημα τη συμφωνία κυβέρνησης-τραπεζών-Τράπεζας της Ελλάδος και σημειώνει ότι οι δανειστές έχουν κάνει υποχωρήσεις σε δευτερεύοντα θέματα.

Οι διαβουλεύσεις θα συνεχιστούν τις επόμενες ημέρες και είναι πιθανές και εκ του σύνεγγυς συνομιλίες, καθώς ο επικεφαλής των τεχνοκρατών της Κομισιόν για την Ελλάδα, Ντέκλαν Κοστέλο, θα βρίσκεται αύριο στην Αθήνα, για να συμμετάσχει σε συνέδριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).

Όσον αφορά στα υπόλοιπα προαπαιτούμενα για την επιστροφή των κερδών των ελληνικών ομολόγων, ύψους 970 εκατ. ευρώ, ελληνικές πηγές αναφέρουν ότι έχουν κλείσει στο σύνολό τους. Οι ίδιες πηγές σημείωσαν ότι πρώτα θα κλείσει το θέμα των νέων διατάξεων για την προστασία της α' κατοικίας και μετά θα γίνουν οι όποιες συζητήσεις για τα νέα σχήματα εξόφλησης οφειλών προς ασφαλιστικά ταμεία και εφορία σε έως 120 δόσεις.

Στη σημερινή τηλεδιάσκεψη, που διήρκεσε σχεδόν 3,5 ώρες, μετείχαν από ελληνικής πλευράς ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Δημήτρης Λιάκος και ο γενικός γραμματέας συντονισμού της κυβέρνησης Δημήτρης Παπαγιαννάκος.

Είχαν προηγηθεί πληροφορίες από ευρωπαϊκές πηγές, σύμφωνα με τις οποίες υπάρχουν πολλά «αγκάθια» τόσο όσον αφορά στα κριτήρια ένταξης στο νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας όσο και σε σχέση με τη δυνατότητα υπαγωγής επιχειρηματικών δανείων, με ενέχυρο πρώτη κατοικία.

Έγκυρες πηγές που παρακολουθούν στενά τη διαδικασία υποστηρίζουν ότι οι δύο πλευρές θα συγκλίνουν σε κοινό κείμενο μέχρι τις 25 Μαρτίου, οπότε και είναι προγραμματισμένο το ΕuroWorking Group. Οι πληροφορίες είναι ότι η βασική παράμετρος στην οποία κυβέρνηση και θεσμοί διαφωνούν είναι η ένταξη στο νέο πλαίσιο των επιχειρηματικών δανείων με υποθήκη την πρώτη κατοικία.

1. Πρόκειται για δάνεια συνολικού ύψους δύο δισ. ευρώ, τα οποία θα πρέπει να αθροιστούν στα εννέα δισ. στεγαστικά που καλύπτονται από το πλαίσιο προστασίας. Οι πιέσεις που ασκούν οι θεσμοί είναι για να τεθεί χαμηλότερα ο πήχης προστασίας και να μειωθεί η «περίμετρος» των κόκκινων δανείων που εμπίπτουν στις διατάξεις. Δηλαδή, να περιοριστεί ο αριθμός των 180.000 δανειοληπτών, που μπορούν να βρουν «ομπρέλα» προστασίας.

Οι θεσμοί αντιδρούν για τα επιχειρηματικά δάνεια με υποθήκη την πρώτη κατοικία και ζητούν αυτά να μην περιληφθούν. Οι συζητήσεις επικεντρώνονται στη μείωση της αξίας της ενυπόθηκης κατοικίας κάτω από τα 250.000 ευρώ, και συγκεκριμένα στα 175.000 ή και 150.000 ευρώ. Ωστόσο αν τελικά η πρόταση γίνει αποδεκτή, δεν μειώνει παρά περίπου 5% τα δάνεια που δεν θα εμπίπτουν στο συγκεκριμένο κριτήριο.

Για τον λόγο αυτό οι θεσμοί επιμένουν στην εξαίρεση των συγκεκριμένων δανείων και αυτό είναι το μείζον ζήτημα της διαπραγμάτευσης. Ωστόσο, επειδή φαίνεται ότι οι κεφαλαιακές επιπτώσεις από τα επιχειρηματικά δάνεια με υποθήκη την πρώτη κατοικία είναι περιορισμένες, το πιθανότερο είναι ότι θα επέλθει συμβιβασμός με μείωση της αξίας των ακινήτων.

2. Η διαπραγμάτευση εξελίσσεται δυναμικά, με τους θεσμούς να θέτουν διάφορα ζητήματα όσο πλησιάζουμε προς την 25η Μαρτίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ένα θέμα που έθεσαν τελευταία αφορά την αξία της δεύτερης κατοικίας του δανειολήπτη, για τις περιπτώσεις βέβαια που αυτή υπάρχει. Η φόρμουλα στην οποία φαίνεται ότι θα συγκλίνουν είναι το ύψος της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας σε σχέση με το υπόλοιπο του κόκκινου δανείου να αντιστοιχεί στο 100% της αξίας του δανείου.

3. Γενικότερα τα περιουσιακά στοιχεία του δανειολήπτη είναι από τα ζητήματα στα οποία υπάρχουν πολλές και σημαντικές διαφωνίες. Μια βασική είναι το ύψος των καταθέσεων του δανειολήπτη. Οι θεσμοί θεωρούν υπερβολικές τις προτάσεις της κυβέρνησης και όλα δείχνουν ότι ο πήχης θα χαμηλώσει προς την περιοχή των 25.000 ευρώ, δηλαδή περίπου στο μισό.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου που είχε παρουσιάσει στους δανειστές η κυβέρνηση, προστασία της πρώτης κατοικίας παρέχεται αν οι καταθέσεις που έχει ο οφειλέτης δεν είναι υψηλότερες από το 50% της οφειλής του και το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του δεν υπερβαίνει το 200% της οφειλής του. Τα όρια αυτά θα αναπροσαρμοστούν αντίστοιχα σε 30% και 100%.

4. Ενα άλλο κρίσιμο σημείο είναι ο χρόνος που το δάνειο μπήκε σε καθυστέρηση. Η δημόσια διαπραγμάτευση κυβέρνησης - τραπεζών για το πλαίσιο που θα διαδεχθεί τον νόμο Κατσέλη φέρεται να προκάλεσε αθέτηση πληρωμών. Από τις αρχές Νοεμβρίου που ξεκίνησε ο σχετικός διά­λογος για την αντικατάσταση του νόμου Κατσέλη, πολλοί δανειολήπτες σταμάτησαν να αποπληρώνουν τα δάνειά τους με την προσδοκία να επωφεληθούν από ένα πιο ευνοϊκό για τα συμφέροντά τους καθεστώς. Στο σχέδιο που έστειλε η κυβέρνηση στους δανειστές προτείνεται η κάλυψη δανείων σε καθυστέρηση έως 31 Δεκεμβρίου 2018.

Οι δανειστές δεν δέχονται αυτή την ημερομηνία και ζητούν να ενταχθούν δάνεια που ήταν σε καθυστέρηση έως 3 μήνες. Ουσιαστικά δηλαδή όσα δάνεια είχαν «κοκκινίσει» πριν από την έναρξη των συζητήσεων για το νέο πλαίσιο. Διαφωνίες υπάρχουν και για σειρά επιμέρους διατάξεων του σχετικού νομοσχεδίου για το οποίο οι θεσμοί έχουν ζητήσει αλλαγές και επαναδιατυπώσεις, αλλά η υιοθέτησή τους δεν θεωρείται ότι θα επιφέρει μεγάλες αλλαγές.