120 δόσεις: Η «ακτινογραφία» του νομοσχεδίου - Ποιοι εντάσσονται, ποιοι εξαιρούνται

Στα 100-150 ευρώ διαμορφώνεται η μηνιαία δόση για την πλειοψηφία των οφειλετών που θα ενταχθούν στη ρύθμιση των 120 δόσεων μετά το κούρεμα της οφειλής και των προσαυξήσεων. Με την ελάχιστη δόση των 50 ευρώ επωφελούνται μόνο όσοι οφείλουν κάτω από 6.000 ευρώ μετά το « κούρεμα». Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΚΕΑΟ η πολυπληθέστερη κατηγορία οφειλετών, περίπου 1.2 εκατ. οφείλουν έως 30.000 ευρώ στα ταμεία ενώ λιγότεροι είναι οι μεγαλοοφειλέτες. Η «ανάσα» που υπόσχεται η ρύθμιση σχετίζεται άμεσα με τη δυνατότητα του οφειλέτη –ελεύθερου επαγγελματία να ανταποκριθεί και στην καταβολή της τρέχουσας εισφοράς της οποίας το ελάχιστο ύψος είναι 185 ευρώ.

Στο νομοσχέδιο–σκούπα του υπουργείου Εργασίας (82 άρθρα) που θα προωθηθεί την ερχόμενη εβδομάδα στη Βουλή με αιχμή τις 120 δόσεις, προβλέπεται ακόμα αύξηση για τις 45.000 συντάξεις χηρείας που έχουν ήδη εκδοθεί με τον νόμο Κατρούγκαλου, ενώ δίνεται έξτρα περιθώριο τεσσάρων ετών στους ασφαλισμένους με βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα που έμειναν άνεργοι τα τελευταία χρόνια να συμπληρώσουν τις απαραίτητες προυποθέσεις για να συνταξιοδοτηθούν. Ακόμη στο μέτωπο των εργασιακών θα απαιτείται πλέον αιτιολόγηση για τις απολύσεις ενώ θεσπίζονται μέτρα προστασίας για τους κούριερ και τους εργαζόμενους στο delivery.

Δείτε το σχέδιο νόμου του υπ. Εργασίας

Ένταξη των ελεύθερων επαγγελματιών στις 120 δόσεις

-Η υπαγωγή του ελεύθερου επαγγελματία στη ρύθμιση και στον επαπαναυπολογισμό θα γίνεται με αίτηση του οφειλέτη καθώς το « κούρεμα» θα έχει επίπτωση στη σύνταξή του.

-Η πλατφόρμα που θα δέχεται τις αιτήσεις των οφειλετών θα ανοίξει στο τέλος Απριλίου και θα παραμείνει σε λειτουργία έως τις 30 Σεπτεμβρίου .

- Στο πρώτο στάδιο ζητείται ο προσδιορισμός της οφειλής μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ΕΦΚΑ. Στους οφειλέτες που επιλέγουν επανυπολογισμό της οφειλής, παρέχεται ενημέρωση για το ύψος της οφειλής, όπως διαμορφώνεται πριν και μετά τον επανυπολογισμό .Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου και τη διαβίβαση της προσδιοριζόμενης οφειλής στο ΚΕΑΟ, υποβάλλεται αίτηση για την υπαγωγή στη ρύθμιση μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας .

- Σημείο κλειδί της ρύθμισης θα είναι ο επαναυπολογισμός των εισφορών των μη μισθωτών. Με τον μηχανισμό αυτό περίπου 600.000 οφειλέτες στα πρ. ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ που χρωστούν συνολικά 14,5 δισ. ευρώ θα μπορέσουν να ωφεληθούν από το «κούρεμα» της οφειλής έως και 67%. Ως βάση υπολογισμού των ποσοστιαίων ασφαλίστρων του ΕΦΚΑ υιοθετείται ο κατώτατος μισθός των 586,08 ευρώ. Συνεπώς όλοι οι οφειλέτες «πέφτουν» στην ελάχιστη εισφορά του νόμου Κατρούγκαλου. Υπενθυμίζεται πως ο επανυπολογισμός εφαρμόζεται σε χρέη της περιόδου 2002 – 2016, ενώ οι παλαιότερες (έως και το 2001) και οι μεταγενέστερες οφειλές (των ετών 2017 και 2018) παραμένουν ως έχουν χωρίς επανυπολογισμό, αλλά με κούρεμα προσαυξήσεων 85%.

Το νέο ποσό θα μπορεί να αποπληρωθεί σε έως 120 δόσεις. Η ελάχιστη δόση θα είναι 50 ευρώ. Οι δόσεις αντί τόκων, πρόσθετων τελών και προσαυξήσεων εκπρόθεσµης
καταβολής θα έχουν τόκο 5% ετησίως υπολογισµένο

1. Για παράδειγμα αν η αρχική οφειλή με τις προσαυξήσεις ανέρχεται σε 67.426 ευρώ ( οφειλή 133 μηνών) με τον επαναυπολογισμό των εισφορών με βάση το νόμο Κατρούγκαλου, η οφειλή μειώνεται στα 22.118 ευρώ ( -67%). Η μηνιαία δόση για τον συγκεκριμένο οφειλέτη διαμορφώνεται στα 184 ευρώ. Ωστόσο για να εξυπηρετεί τις δόσεις του , θα πρέπει να είναι καταβάλλει και τις τρέχουσες εισφορές ( 185 ευρώ η κατώτατη εισφορά)

2.Για παράδειγμα ,αν ένας ελεύθερος επαγγελματίας οφείλει συνολικά 22.361 ευρώ ( οφειλή 58 μηνών) με τον επαναυπολογισμό , η νέα του οφειλή θα ανέρχεται σε 9.475 ευρώ (-57.6%) και η δόση του θα ανέρχεται σε 78 ευρώ μηνιαίως.

- Ειδικά οι αγρότες (οφειλές προς πρ. ΟΓΑ) θα επωφελούνται από τις 120 δόσεις µε ελάχιστη δόση τα 30 ευρώ και το «κούρεµα» των προσαυξήσεων κατά 100%, αλλά δεν θα εντάσσονται στον επανυπολογισµό.

Ποιοι εντάσσονται-ποιοι εξαιρούνται

Από το νέο σχήµα εξαιρούνται µόνο όσοι έχουν τελεσίδικα ενταχθεί στον εξωδικαστικό και στον νόµο για τα υπερχρεωµένα νοικοκυριά (Ν. 3869/2010).

Κομβικό σημείο αποτελεί η δυνατότητα που δίνει το νομοσχέδιο στην νέα ρύθμιση να υπαχθούν και όσοι είναι σήµερα ενταγµένοι σε άλλη ρύθµιση (π.χ. στην πάγια των 12 δόσεων), καθώς στο νοµοσχέδιο προβλέπεται ότι στο νέο σχήµα «υπάγεται υποχρεωτικά και το υπολειπόµενο ποσό οφειλής που έχει ήδη υπαχθεί σε ρύθµιση τµηµατικής καταβολής, η οποία είναι σε ισχύ, µε απώλεια των διευκολύνσεων των προηγούµενων ρυθµίσεων». Μάλιστα προβλέπεται πως αν εκκρεµεί διαδικασία υπαγωγής οφειλών προς τα Ταµεία στον νόµο του Εξωδικαστικού ή των υπερχρεωµένων, τότε ο οφειλέτης µπορεί να ενταχθεί στη νέα ευνοϊκότερη ρύθµιση εφόσον παραιτηθεί.

Στη νέα ρύθµιση υπάγονται νοµικά και φυσικά πρόσωπα, ανεξάρτητα από την ύπαρξη εµπορικής ιδιότητας, τη διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας ή/και τη διακοπή ή αλλαγή της ιδιότητας, λόγω της οποίας δηµιουργήθηκε η οφειλή.

Πότε χάνεται η ρύθμιση

Η ρύθμιση των 120 δόσεων χάνεται
α) Αν δεν καταβληθεί ποσό δόσεων που αντιστοιχεί σε δύο (2) δόσεις της ρύθμισης.
β) Αν δεν καταβληθούν βεβαιωμένες οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την 1.1.2019..
γ) Αν δεν καταβληθούν εντός τριών (3) μηνών από την άρση της οι οφειλές που κατά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση τελούσαν σε αναστολή είσπραξης και δεν υπήχθησαν, με επιλογή του οφειλέτη, στη ρύθμιση.
δ) Αν δεν καταβληθεί το σύνολο των δόσεων που αντιστοιχούν στο διάστημα από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως την επίδοση της απορριπτικής απόφασης,

Ωστόσο, η ρύθμιση δεν χάνεται, εάν οι οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την 1.1.2019 τελούν σε αναστολή είσπραξης, διοικητική, δικαστική ή εκ του νόμου, ή έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, οι όροι της οποίας τηρούνται.

Ασφαλιστική ενημερότητα :Κατά τη διάρκεια της ρύθμισης, εφόσον τηρούνται οι όροι αυτής δύναται να χορηγείται στον οφειλέτη αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας διμηνιαίας ισχύος, στο οποίο πιστοποιείται το υπολειπόμενο ποσό της οφειλής.

Πώς θα ρυθμιστούν τα χρέη των εργοδοτών

Στους οφειλέτες εργοδότες που θα υπαχθούν στη ρύθμιση για χρέη που δημιουργήθηκαν έως και 31.12.2018, συμπεριλαμβανομένων των πάσης φύσεως προσαυξήσεων, πρόσθετων τελών και τόκων, παρέχεται έκπτωση επί των πάσης φύσεως προσαυξήσεων και τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής, όπως έχουν διαμορφωθεί έως την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση, κατά 100%, σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής της κύριας οφειλής, και κατά 50%, σε περίπτωση τμηματικής καταβολής της κύριας οφειλής. Δεν υπάρχει καμία έκπτωση στο οφειλόμενο αρχικό κεφάλαιο εισφορών.

Η ρυθμιζόμενη οφειλή καταβάλλεται σε μηνιαίες δόσεις που δεν μπορούν να ξεπερνούν τις εκατόν είκοσι (120), ενώ το ελάχιστο ποσό της οριζόμενης μηνιαίας δόσης δεν μπορεί να είναι μικρότερο από πενήντα (50) ευρώ.

Κατά τη διάρκεια της ρύθμισης, εφόσον τηρούνται οι όροι αυτής  χορηγείται στις επιχειρήσεις αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας, για την είσπραξη λογαριασμών δημοσίου έργου, εφόσον για το έργο για το οποίο χορηγείται το αποδεικτικό δεν υφίστανται τρέχουσες ή ληξιπρόθεσμες οφειλές. Σε περίπτωση ύπαρξης οφειλής, χορηγείταιαποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας με παρακράτηση ποσού ίσου με την οφειλή.

Πως «ξεμπλοκάρει» η σύνταξη των 80.000 οφειλετών μέσω των 120 δόσεων

Ο οφειλέτης που οφείλει με τις προσαυξήσεις πάνω από 20.000 ευρώ και δε δικαιούται σύνταξη μπορεί να ενταχθεί στη ρύθμιση των 120 δόσεων έως εξής:

Η οφειλή κουρεύεται μέσω του επαναυπολογισμού με το νέο καθεστώς . Αν η νέα οφειλή είναι κάτω από 20.000 , ο οφειλέτης δικαιούται απονομής σύνταξης, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις.

Οι οφειλές του καταβάλλονται σε μηνιαίες δόσεις που δεν μπορούν να ξεπερνούν τις εκατόν είκοσι (120).

- Η υποχρέωση καταβολής καθορίζεται ως εξής:
α) Έως την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης, ο οφειλέτης καταβάλλει τις δόσεις της ρύθμισης,
β) Από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως την έναρξη καταβολής της σύνταξης, αναστέλλεται η υποχρέωση καταβολής των δόσεων της ρύθμισης. Οι δόσεις που αντιστοιχούν στο διάστημα του προηγούμενου εδαφίου παρακρατούνται αθροιστικά από το ποσό της σύνταξης που καταβάλλεται αναδρομικά για το διάστημα αυτό. Δηλαδή αν λάβει αναδρομικά 12 μηνών , θα αφαιρεθούν αθροιστικά οι 12 δόσεις.

Οι επόμενες δόσεις παρακρατούνται από το ποσό της σύνταξης κάθε επόμενου μήνα από αυτόν της έναρξης καταβολής της σύνταξης.  Ειδικά κατά την περίοδο χορήγησης προσωρινής σύνταξης, από τη σύνταξη παρακρατούνται τα ποσά που αντιστοιχούν στο ελάχιστο ποσό δόσης. Η διαφορά μεταξύ του ποσού της οφειλόμενης δόσης και του ήδη παρακρατηθέντος ελάχιστου ποσού δόσης, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, παρακρατείται αθροιστικά από το ποσό της οριστικής σύνταξης που καταβάλλεται αναδρομικά για το διάστημα αυτό.

γ) Αν η αίτηση συνταξιοδότησης απορριφθεί, ο οφειλέτης υποχρεούται να αποπληρώσει, εντός τριών (3) μηνών από την επίδοση της απορριπτικής απόφασης, το σύνολο των δόσεων που αντιστοιχούν στο διάστημα από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως την επίδοση της απορριπτικής απόφασης.

- Αν έχουν καταβληθεί εφάπαξ ποσά για την εξόφληση ασφαλιστικών οφειλών με σκοπό τη συνταξιοδότηση και τα ποσά αυτά δεν επαρκούν για το σκοπό αυτό, η οφειλή δύναται να υπαχθεί στη ρύθμιση των 120 δόσεων , κατόπιν αίτησης του οφειλέτη, ως εξής:

α) Η αρχική οφειλή, δίχως των συνυπολογισμό των καταβολών, επαναυπολογίζεται με το νέο καθεστώς.
β) Από το ποσό της νέας οφειλής, αφαιρείται το ποσό που καταβλήθηκε.
γ) Το ποσό της οφειλής εντάσσεται στη ρύθμιση.

Αν το ποσό της οφειλής, που προκύπτει μετά τον επανυπολογισμό, είναι μικρότερο από αυτό που καταβλήθηκε, το υπερβάλλον δεν αναζητείται.

Τι αλλάζει στις συντάξεις χηρείας

Η χήρα / ο χήρος δικαιούται σήμερα το 50% της επανυπολογισμένης σύνταξης ενώ με την ρύθμιση που προωθείται θα δικαιούται το 70%. Δηλαδή θα αυξηθεί έως και 40% η σύνταξη για 45.000 ήδη εκδοθείσες συντάξεις χηρείας που έχουν υπολογιστεί με τον νόμο Κατρούγκαλου. Προσοχή! Η αύξηση ισχύει από την ψήφιση του επερχόμενου νόμου και μετά και δε θα καταβληθούν αναδρομικά.

-Την ίδια στιγμή καταργείται και το «ψαλίδι» που επιβάλλονταν στις συντάξεις χηρείας με τον επανυπολογισμό της σύνταξης του θανόντα. Με την διάταξη που προωθείται, το δικαιούμενο ποσοστό θα υπολογίζεται στην επανυπολογισμένη σύνταξη, εφόσον αυτή προκύπτει μεγαλύτερη από την παλιά, αλλά αν προκύπτει μικρότερη το ποσοστό θα υπολογίζεται στην παλιά σύνταξη του θανόντα. Αυτό σημαίνει πως αρκετές χήρες που συνταξιοδοτήθηκαν μετά τον νόμο Κατρούγκαλου θα διατηρήσουν πλέον «προσωπική διαφορά».

-Αναστέλλεται η ενεργοποίηση κόφτη του ηλικιακού ορίου των 55 ετών για την καταβολή σύνταξης χηρείας στην πράξη θα εφαρμοζόταν για πρώτη φορά το Μάιο του 2019, δηλαδή αφού είχαν παρέλθει τρία χρόνια από το θάνατο ο οποίος επήλθε μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου . Με την προωθούμενη διάταξη ο κόφτης θα ενεργοποιηθεί όταν το ποσοστό ανεργίας υποχωρήσει κάτω από το 10%.

Επιπροσθέτως, αποσαφηνίζεται ότι μετά την πάροδο της τριετίας, αν ο επιζών σύζυγος εργάζεται ή αυτοαπασχολείται ή λαμβάνει σύνταξη από από οποιαδήποτε πηγή, καταβάλλεται, ανάλογα με την χρονική διάρκεια της εργασίας ή αυτοπασχόλησης, το 50% της σύνταξης, η οποία δεν μπορεί να υπολείπεται των κατώτατων ορίων

Περαιτέρω, μειώνεται η ελάχιστη απαιτούμενη διάρκεια γάμου/συμφώνου συμβίωσης μεταξύ θανόντος ασφαλισμένου/συνταξιούχου και επιζώντος συζύγου ή ετέρου μέρους συμφώνου συμβίωσης από τη σύναψή του μέχρι την ημερομηνία θανάτου από τα πέντε (5) στα τρία (3) έτη.

Απολύσεις με αιτία

Βαθμό δυσκολίας στις ανεξέλεγκτες απολύσεις θέτει το νομοσχέδιο σκούπα του υπουργείου Εργασίας.
 
Η ρύθμιση αναφέρει πως η απόλυση θα θεωρείται έγκυρη, εφόσον οφείλεται σε βάσιμο λόγο, κατά την έννοια του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη. Σύμφωνα με τον καθηγητή Εργατικού Δικαίου κ. Ιωαννή Ληξουριώτη η συντριπτική πλειονότητα των δικαστικών εργασιακών διενέξεων στην Ελλάδα αφορά υποθέσεις απολύσεων ως «βάσιμος λόγος» θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί η μη ικανοποιητική απόδοση του εργαζόμενου, η παράβαση των συμβατικών υποχρεώσεων, η παραπτωματική συμπεριφορά, καθώς και οι οικονομικές, παραγωγικές, οργανωτικές και τεχνολογικές ανάγκες της επιχείρησης.

Αν αυτό δεν θεμελιώνεται, θα μπορεί το δικαστήριο να διατάξει την ακυρότητα της απόλυσης και την επαναπρόσληψη του εργαζόμενου.Σήμερα στο ελληνικό δίκαιο, σε αντίθεση με άλλες έννομες τάξεις, δεν απαιτείται αιτιολόγηση από πλευράς του εργοδότη.

Με την προτεινόμενη διάταξη το βάρος της απόδειξης για πρώτη φορά το έχει ο εργοδότης ενώ δίνεται έτσι η δυνατότητα στους εργαζόμενους να διεκδικήσουν επαρκή αποζημίωση ή άλλη κατάλληλη επανόρθωση, σε περίπτωση απόλυσης δίχως βάσιμο λόγο.

Βαρέα και ανθυγιεινά

Επιμηκύνεται από 13 σε 17 χρόνια το χρονικό διάστημα στο οποίο πρέπει να έχουν συμπληρωθεί οι 1.000 εκ των 3.600 απαιτούμενων ημερών εργασίας σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα (ΒΑΕ) από συνολικό χρόνο ασφάλισης 4.500 ημερών ή 15 ετών, για ασφαλισμένους μέχρι 31.12.1992, προκειμένου οι εργαζόμενοι που απασχολούνται σε αυτά τα επαγγέλματα να δικαιούνται σύνταξης, μέχρι τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση οριζόμενου ορίου ηλικίας ή μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

Επίδομα Στέγασης

Οι ωφελούμενοι του προγράμματος «Στέγαση και Επανένταξη» που απεντάσσονται μετά τη λήξη του, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 71 του ν. 4445/2016 (Α ́ 236), εντάσσονται,κατόπιν υποβολής αίτησης, αυτομάτως στο πρόγραμμα Επιδόματος Στέγασης του άρθρου 3 του ν. 4472/2017 (Α ́ 74).

Το δικαίωμα καταβολής του επιδόματος ξεκινά από την 1.3.2019 και ισχύει για διάστημα δώδεκα (12) μηνών, υπό την προϋπόθεση ύπαρξης μισθωτηρίου συμβολαίου για το ως άνω χρονικό διάστημα.

Ασφαλιστική ικανότητα :Στον άμεσα ασφαλισμένο και τα μέλη της οικογένειάς του χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα για παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος για την περίοδο από 1.3.2019 έως 29.2.2020 εφόσον:

α) Ο μισθωτός έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον πενήντα (50) ημέρες ασφάλισης κατά το
προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου.
β) Ο μη μισθωτός έχει συμπληρώσει τουλάχιστον δύο (2) μήνες ασφάλισης κατά το
προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου και έχουν καταβληθεί οι απαιτούμενες

Για έξοδα κηδείας ή αποτέφρωσης ο ΕΦΚΑ καταβάλλει εφάπαξ ποσό έως 850 ευρώ ενώ Επίσης αναστέλλεται η καταβολή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τους πληγέντες από τις πυρκαγιές της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018