Σχέδια για προεκλογικές ελαφρύνσεις μετά το «ματωμένο» υπερπλεόνασμα του 2018

Σε παροχές, τις οποίες επιδιώκει να ανακοινώσει μετά το Πάσχα, αναζητεί η κυβέρνηση σανίδα σωτηρίας από την καταβύθιση των εκλογικών ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ. Η χθεσινή ανακοίνωση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) και της Eurostat για την εκτίναξη του περυσινού πρωτογενούς πλεονάσματος στο 4,4% του ΑΕΠ (ή 4,29% σε όρους μεταμνημονιακής εποπτείας) έδωσε νέο αέρα στα σχέδια του Μεγάρου Μαξίμου και του οικονομικού επιτελείου, που μέχρι στιγμής δεν έχουν όμως ανοίξει τα χαρτιά τους στους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών θεσμών. Η 3η μεταμνημονιακή αξιολόγηση, η οποία θα ξεκινήσει με την επίσκεψη των υψηλόβαθμων τεχνοκρατών των θεσμών στην Αθήνα στις 6 Μαΐου, αποκτά έτσι αυξημένη βαρύτητα.
 
Το στίγμα των κυβερνητικών προθέσεων προκύπτει ξεκάθαρα από τις χθεσινές δηλώσεις της υφυπουργού Οικονομικών Κατερίνας Παπανάτσιου στην ΕΡΤ. «Δεν είμαστε πλέον σε πρόγραμμα, ώστε να περιμένουμε το τέλος του χρόνου, όπως κάναμε το προηγούμενο διάστημα, για να δώσουμε αυτό που θα απομείνει εκεί που θέλουμε να το δώσουμε. Έχουμε τη δυνατότητα, επειδή οι προβλέψεις μας είναι σωστές. Ξέρουμε τι μας περιμένει, δεν χρειάζεται να περιμένουμε μέχρι το τέλος του χρόνου», υποστήριξε.
 
Η κ. Παπανάτσιου φάνηκε να παραβλέπει το αυστηρό πλαίσιο κανόνων της ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας και να θεωρεί ουσιαστικά δεδομένο ότι θα υπάρξουν φοροελαφρύνσεις. Ποιες μπορεί να είναι αυτές; «Στο τραπέζι βρίσκονται διάφορες προτάσεις, τις κοστολογούμε και μετά το Πάσχα θα αποφασίσουμε. Και μείωση του ΦΠΑ έχει συζητηθεί και μείωση του κατώτερου φορολογικού συντελεστή έχει συζητηθεί. Έχουν μπει στο τραπέζι αρκετά. Θα κοστολογηθούν», είπε η υφυπουργός.
 
Σύμφωνα με πληροφορίες, επί τάπητος βρίσκονται προτάσεις είτε για μείωση του ΦΠΑ είτε για μετάταξη προϊόντων και υπηρεσιών από τον υψηλό συντελεστή 24% στον μεσαίο συντελεστή 13%. Επίσης, η κυβέρνηση έχει προβλέψει για το 2020 μείωση του κατώτερου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος από το 22% στο 20% και μηδενισμό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για ατομικά εισοδήματα έως 30.000 ευρώ, αλλά οι δύο αυτές παρεμβάσεις είχαν ενταχθεί στα «αντίμετρα» για τη μείωση του αφορολογήτου ορίου. Το εάν και κατά ποσό μπορούν να εφαρμοστούν και ταυτοχρόνως να ακυρωθεί η μείωση του αφορολογήτου ορίου απομένει να φανεί κατά τις διαβουλεύσεις μεταξύ της κυβέρνησης και των τεχνοκρατών των θεσμών.

Άλλη μια εισήγηση που… αιωρείται είναι ένα μπόνους που θα πλασαριστεί σαν «13η σύνταξη». Επίσης, η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου ανέφερε πριν από λίγες ημέρες ότι η επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο «βρίσκεται στην ατζέντα της υλοποίησης», αλλά απέφυγε να δεσμευτεί για συγκεκριμένο χρόνο. «Η αποκατάσταση είναι και παραμένει στο επίκεντρο αυτής της κυβέρνησης. Και κάνουμε βήματα σταθερά, όποτε έχουμε δημοσιονομικό περιθώριο. Δεν αποτελεί προεκλογική παροχή», δήλωσε η κ. Αχτσιόγλου.
 
Το θεωρητικό όπλο του περυσινού υπερπλεονάσματος
 

Το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018 σκόρπισε χαμόγελα στην κυβέρνηση, η οποία θα υποστηρίξει ότι η υπεραπόδοση ήταν τόσο μεγάλη, ώστε θα επηρεάσει θετικά και τη φετινή χρονιά, δίνοντας περιθώριο ελαφρύνσεων.
 
Σε όρους ενισχυμένης εποπτείας το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε πέρυσι στο 4,29% του ΑΕΠ και ξεπέρασε τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ κατά 0,79% του ΑΕΠ ή 1,46 δισ. ευρώ. Εάν δεν είχαν διατεθεί περίπου 2 δισ. ευρώ για «κοινωνικό μέρισμα» και αναδρομικά ειδικών μισθολογίων, το πρωτογενές πλεόνασμα θα είχε εκτιναχθεί κοντά στο 5,5% του ΑΕΠ!
 
Εντούτοις, οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν καλά ότι η υπέρβαση του δημοσιονομικού στόχου για τέταρτη συνεχή χρονιά και η επίτευξη υπερπλεονάσματος για τρίτη συνεχή χρονιά είναι αποτέλεσμα της υπερβολικής, αχρείαστης λιτότητας, της υπερσυγκράτησης δαπανών και της περιστολής των δημοσίων επενδύσεων. Η ίδια τακτική εφαρμόζεται και φέτος. Το υπουργείο Οικονομικών επαίρεται ότι το πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα 1,46 δισ. ευρώ, αντί για πρωτογενές έλλειμμα 960 εκατ. ευρώ, αλλά το ίδιο διάστημα οι κρατικές δαπάνες ήταν 1 δισ. ευρώ κάτω από τον στόχο και τα έσοδα τονώθηκαν κατά 1,176 δισ ευρώ  από το αντίτιμο για την επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών.
 
Επιπλέον, οι τεχνοκράτες των θεσμών δεν θα είναι εύκολο να μεταπειστούν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα μόνο οριακά θα πιάσει φέτος τον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ, δεδομένων των εκτιμήσεων για χαμηλότερη ανάπτυξη και του μεγάλου δημοσιονομικού κινδύνου από τις εκκρεμείς δικαστικές αποφάσεις για αναδρομικά σε συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους.