Ρύθμιση 120 δόσεων στα ασφαλιστικά ταμεία: Όλα τα βήματα - Αναλυτικά παραδείγματα

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα δέχεται αιτήσεις για τη ρύθμιση των οφειλών θα ανοίξει αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για τις 120 δόσεις το οποίο κατατίθεται σήμερα και θα παραμείνει ανοικτή έως τις 30 Σεπτεμβρίου. Στο πλαίσιο της ρύθμισης οφειλών συνολικού ύψους 34 δισ. ευρώ θα περιλαμβάνεται και η ένταξη ληξιπρόθεσμων οφειλών των επιχειρήσεων. Σημείο κλειδί της ρύθμισης θα είναι ο επαναϋπολογισμός των εισφορών των μη μισθωτών για τα έτη 2002-2016 με βάση το σημερινό καθεστώς, διαδικασία που θα οδηγήσει σε «κούρεμα» της αρχικής οφειλής έως και κατά 65%. Ωστόσο η ρύθμιση αφορά το σύνολο των οφειλών προς στα Ταµεία έως και τον ∆εκέµβριο του 2018.

«Το προωθούμενο σχέδιο νόμου θα δώσει τη δυνατότητα σε 1,3 εκατομμύριο οφειλέτες να βάλουν ένα οριστικό τέλος στα βάρη του παρελθόντος» τόνισε η υπουργός Εργασίας κ. Εφη Αχτσιόγλου στην χθεσινή κοινή συνέντευξη τύπου του οικονομικού επιτελείου.

Αναφερόμενη στα βασικά χαρακτηριστικά της ρύθμιση η υπουργός επεσήμανε:

- Δεν προβλέπονται εισοδηματικοί ή περιουσιακοί περιορισμοί.
- Αφορά το σύνολο των οφειλών στα Ταμεία έως και τον Δεκέμβριο του 2018, που αγγίζουν τα 35 δισ. ευρώ.
- Στη ρύθμιση θα μπορούν και φυσικά πρόσωπα, με κλειστά βιβλία.
-Στη ρύθμιση εντάσσονται επίσης οι εργοδοτικές οφειλές, δηλαδή οι οφειλές των επιχειρήσεων των εργοδοτών από την απασχόληση των μισθωτών τους. Ειδικά για τις οφειλές των επιχειρήσεων, αυτό που προβλέπει η ρύθμιση είναι ότι θα υπάρχει διαγραφή προσαυξήσεων κατά 100% αν κάνουν εφ' άπαξ εξόφληση και 50% κούρεμα προσαυξήσεων αν κάνουν εξόφληση σε δόσεις. Και πάλι ελάχιστο ποσό δόσης οριζονται τα 50 ευρώ και ο αριθμός των δόσεων θα φτάνει τις 120.
-Ειδικά για τους αγρότες, η ρύθμιση προβλέπει ότι θα υπάρχει διαγραφή προσαυξήσεων κατά 100%, και πάλι σε 120 δόσεις, με ελάχιστο ποσό δόσης τα 30 ευρώ.
- Η ρύθμιση αυτή θα έχει ένα πολύ μεγάλο ευεργέτημα για περίπου 80.000 εγκλωβισμένους ασφαλισμένους, οι οποίοι έχουν συμπληρώσει τις άλλες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, αλλά επειδή έχουν μια οφειλή προς τα ασφαλιστικά Ταμεία δεν μπορούν να λάβουν σύνταξη. Οι άνθρωποι αυτοί θα μπορέσουν αμέσως να λάβουν σύνταξη και μέσα από μια μικρή παρακράτηση που θα γίνεται στη σύνταξή τους και πάλι σε έως 120 δόσεις, να τελειώσουν και με την οφειλή τους. Ειδικά για τους αγρότες, αλλάζουμε το όριο της οφειλής προς το ευνοϊκότερο: η οφειλή που μπορεί να έχει ένας αγρότης σήμερα είναι 4.000 ευρώ για να μπορέσει να πάρει σύνταξη. Αυτό αυξάνεται στις 6.000 ευρώ για όσους μπουν στη ρύθμιση, προκειμένου να καλυφθούν περισσότεροι και να είμαστε βέβαιοι ότι και οι αγρότες που είναι εγκλωβισμένοι και δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, θα μπορέσουν να λάβουν σύνταξη.
-Στη ρύθμιση εντάσσονται ως προς τα εναπομείναντα χρέη και όσοι βρίσκονται σήμερα ενταγμένοι σε ρυθμίσεις του παρελθόντος ( 12,100 δόσεις). Εξαιρούνται μόνο όσοι έχουν τελεσίδικα ενταχθεί στον Εξωδικαστικό και στον νόμο Κατσέλη.

Η επίμαχη ρύθμιση στόχο έχει να δώσει «ανάσα» κυρίως στους ελεύθερους επαγγελματίες που πνίγηκαν στα χρέη την τελευταία δεκαετία της κρίσης όπως δείχνουν και οι αριθμοί. Οι οφειλές των ελεύθερων επαγγελματιών από 8 δις ευρώ που ήταν το 2014 σήμερα ανέρχονται σε 14 δις ευρώ. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΚΕΑΟ η πολυπληθέστερη κατηγορία οφειλετών , περίπου 1.2 εκ. οφείλουν έως 30.000 ευρώ στα ταμεία ενώ λιγότεροι είναι οι μεγαλοοφειλέτες.

Ένταξη των ελεύθερων επαγγελματιών στις 120 δόσεις – Πόσο θα μειωθούν οι συντάξεις

-Η υπαγωγή του ελεύθερου επαγγελματία στη ρύθμιση και στον επαπαναυπολογισμό θα γίνεται με αίτηση του οφειλέτη καθώς το «κούρεμα» θα έχει επίπτωση στη σύνταξή του. Η μείωση της σύνταξης έως και 40% θα είναι το βαρύ τίμημα που θα πρέπει να πληρώσει ο ελεύθερος επαγγελματίας αν θέλει να ρυθμίσει με ευνοϊκούς όρους τις οφειλές του.

- Στο πρώτο στάδιο ζητείται ο προσδιορισμός της οφειλής μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ΕΦΚΑ. Στους οφειλέτες που επιλέγουν επανυπολογισμό της οφειλής, παρέχεται ενημέρωση για το ύψος της οφειλής, όπως διαμορφώνεται πριν και μετά τον επανυπολογισμό. Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου και τη διαβίβαση της προσδιοριζόμενης οφειλής στο ΚΕΑΟ, υποβάλλεται αίτηση για την υπαγωγή στη ρύθμιση μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

- Ως βάση του επαναϋπολογισμού των ποσοστιαίων ασφαλίστρων του ΕΦΚΑ υιοθετείται ο κατώτατος μισθός των 586,08 ευρώ, δηλαδή η κατώτατη εισφορά των 117 ευρώ υπέρ σύνταξης. Υπενθυμίζεται πως ο επανυπολογισμός εφαρμόζεται σε χρέη της περιόδου 2002 – 2016, ενώ οι παλαιότερες (έως και το 2001) και οι μεταγενέστερες οφειλές (των ετών 2017 και 2018) παραμένουν ως έχουν χωρίς επανυπολογισμό, αλλά με κούρεμα προσαυξήσεων 85%.

Για παράδειγμα, με τον επαναϋπολογισμό ο οφειλέτης ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ θα δει τη συνολική του οφειλή να «κατεβαίνει» από τις 24.400 στις 8.150 ευρώ (-66.6%).Το νέο ποσό θα μπορεί να αποπληρωθεί σε έως 120 δόσεις. Η ελάχιστη δόση θα είναι 50 ευρώ. Οι δόσεις αντί τόκων, πρόσθετων τελών και προσαυξήσεων εκπρόθεσµης καταβολής θα έχουν τόκο 5% ετησίως υπολογισµένο.

Προσοχή! Για να ενταχθούν οι οφειλέτες στη ρύθμιση θα πρέπει να έχουν καταβάλλει τις βεβαιωμένες εισφορές του 2019. Επίσης πρέπει να είναι συνεπείς στην καταβολή των δόσεων. Αν δεν καταβάλλουν δύο δόσεις θα χάσουν τη ρύθμιση, το ύψος των οφειλών θα επανέλθει στα προγενέστερα επίπεδα και προβλέπεται επιτόκιο το οποίο κρίνεται εξαιρετικά υψηλό (5%).

2.Για παράδειγμα ,αν ένας ελεύθερος επαγγελματίας οφείλει συνολικά 22.361 ευρώ ( οφειλή 58 μηνών) με τον επαναϋπολογισμό , η νέα του οφειλή θα ανέρχεται σε 9.475 ευρώ (-57.6%) και η δόση του θα ανέρχεται σε 78 ευρώ μηνιαίως.

Ποιοι εντάσσονται και ποιοι εξαιρούνται

Από το νέο σχήµα εξαιρούνται µόνο όσοι έχουν τελεσίδικα ενταχθεί στον εξωδικαστικό και στον νόµο για τα υπερχρεωµένα νοικοκυριά (Ν. 3869/2010).
Κομβικό σημείο αποτελεί η δυνατότητα που δίνει το νομοσχέδιο στην νέα ρύθμιση να υπαχθούν και όσοι είναι σήµερα ενταγµένοι σε άλλη ρύθµιση (π.χ. στην πάγια των 12 δόσεων), καθώς στο νοµοσχέδιο προβλέπεται ότι στο νέο σχήµα «υπάγεται υποχρεωτικά και το υπολειπόµενο ποσό οφειλής που έχει ήδη υπαχθεί σε ρύθµιση τµηµατικής καταβολής, η οποία είναι σε ισχύ, µε απώλεια των διευκολύνσεων των προηγούµενων ρυθµίσεων». Μάλιστα προβλέπεται πως αν εκκρεµεί διαδικασία υπαγωγής οφειλών προς τα Ταµεία στον νόµο του Εξωδικαστικού ή των υπερχρεωµένων, τότε ο οφειλέτης µπορεί να ενταχθεί στη νέα ευνοϊκότερη ρύθµιση εφόσον παραιτηθεί.

Στη νέα ρύθµιση υπάγονται νοµικά και φυσικά πρόσωπα, ανεξάρτητα από την ύπαρξη εµπορικής ιδιότητας, τη διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας ή/και τη διακοπή ή αλλαγή της ιδιότητας, λόγω της οποίας δηµιουργήθηκε η οφειλή.

Πότε χάνεται η ρύθμιση

Η ρύθμιση των 120 δόσεων χάνεται

α) Αν δεν καταβληθεί ποσό δόσεων που αντιστοιχεί σε δύο (2) δόσεις της ρύθμισης.
β) Αν δεν καταβληθούν βεβαιωμένες οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την 1.1.2019..
γ) Αν δεν καταβληθούν εντός τριών (3) μηνών από την άρση της οι οφειλές που κατά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση τελούσαν σε αναστολή είσπραξης και δεν υπήχθησαν, με επιλογή του οφειλέτη, στη ρύθμιση.
δ) Αν δεν καταβληθεί το σύνολο των δόσεων που αντιστοιχούν στο διάστημα από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως την επίδοση της απορριπτικής απόφασης,
Ωστόσο, η ρύθμιση δεν απόλλυται, εάν οι οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την 1.1.2019 τελούν σε αναστολή είσπραξης, διοικητική, δικαστική ή εκ του νόμου, ή έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, οι όροι της οποίας τηρούνται.
Ασφαλιστική ενημερότητα: Κατά τη διάρκεια της ρύθμισης, εφόσον τηρούνται οι όροι αυτής δύναται να χορηγείται στον οφειλέτη αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας διμηνιαίας ισχύος, στο οποίο πιστοποιείται το υπολειπόμενο ποσό της οφειλής.

Πώς θα ρυθμιστούν τα χρέη των εργοδοτών

Στους οφειλέτες εργοδότες που θα υπαχθούν στη ρύθμιση για χρέη που δημιουργήθηκαν έως και 31.12.2018, συμπεριλαμβανομένων των πάσης φύσεως προσαυξήσεων, πρόσθετων τελών και τόκων, παρέχεται έκπτωση επί των πάσης φύσεως προσαυξήσεων και τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής, όπως έχουν διαμορφωθεί έως την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση, κατά 100%, σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής της κύριας οφειλής, και κατά 50%, σε περίπτωση τμηματικής καταβολής της κύριας οφειλής. Δεν υπάρχει καμία έκπτωση στο οφειλόμενο αρχικό κεφάλαιο εισφορών.

Η ρυθμιζόμενη οφειλή καταβάλλεται σε μηνιαίες δόσεις που δεν μπορούν να ξεπερνούν τις εκατόν είκοσι (120), ενώ το ελάχιστο ποσό της οριζόμενης μηνιαίας δόσης δεν μπορεί να είναι μικρότερο από πενήντα (50) ευρώ.

Κατά τη διάρκεια της ρύθμισης, εφόσον τηρούνται οι όροι αυτής χορηγείται στις επιχειρήσεις αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας, για την είσπραξη λογαριασμών δημοσίου έργου, εφόσον για το έργο για το οποίο χορηγείται το αποδεικτικό δεν υφίστανται τρέχουσες ή ληξιπρόθεσμες οφειλές. Σε περίπτωση ύπαρξης οφειλής, χορηγείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας με παρακράτηση ποσού ίσου με την οφειλή.

Πώς «ξεμπλοκάρει» η σύνταξη των 80.000 οφειλετών μέσω των 120 δόσεων

H σύνταξη περίπου 80.000 οφειλετών ασφαλίζονταν σε ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΟΓΑ θα «ξεμπλοκάρει» μέσω της ρύθμισης των 120 δόσεων. Ειδικά για 30.000 οφειλέτες -αγρότες η ρύθμιση θα προβλέπει αύξηση του ορίου οφειλών από τις 4.000 στις 6.000 ευρώ προκειμένου να μπορέσουν να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης , εφόσον πληρούνται και οι λοιπές συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις που είναι οι εξής:

• Όριο ηλικίας 67 ετών και τουλάχιστον 15ετία ασφάλισης (συμπεριλαμβανομένου του χρόνου στον Κλάδο Πρόσθετης) ή
• Όριο ηλικίας 62 ετών με τουλάχιστον 40ετία ασφάλισης.

Οι προσαυξήσεις των οφειλών για τους αγρότες θα «κουρευτούν» έως 100% αλλά δεν προβλέπεται κούρεμα της αρχικής οφειλής μέσω του επαναυπολογισμού των εισφορών καθώς οι ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΓΑ είχαν και στο παρελθόν χαμηλές εισφορές. Για το υπόλοιπο της οφειλής τους θα μπορέσουν να ενταχθούν στις 120 δόσεις, με ελάχιστη δόση τα 30 ευρώ.

Οι προερχόμενοι από πρώην ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ θα επανυπολογίζουν εθελοντικά τις οφειλές τους για την περίοδο 2002-2016 με βάση την ελάχιστη εισφορά του νόμου Κατρούγκαλου. Θα κουρεύεται έτσι η βασική οφειλή και στη συνέχεια θα γίνεται κούρεμα προσαυξήσεων κατά 85%. Ο συνδυασμός θα οδηγεί σε μία νέα οφειλή, μειωμένη μεσοσταθμικά κατά 65%, η οποία θα αποπληρώνεται σε έως 120 δόσεις, με ελάχιστη δόση τα 50 ευρώ.

Εφόσον η νέα οφειλή πέφτει κάτω από 20.000 ευρώ για τους προερχόμενους από τον ΟΑΕΕ, 15.000 ευρώ για προερχόμενους από ΕΤΑΑ οι οφειλέτες θα µπορούν να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης. Εφόσον η αίτηση δεν µπορεί να υποβληθεί άµεσα, ο οφειλέτης καταβάλλει τις δόσεις κάθε µήνα (έως 120) και µέχρι να αποπληρωθεί το υπερβάλλον ποσό (πάνω από τις 20.000, 15.000, ή 6.000 ευρώ), ώστε να υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης. Από την υποβολή της αίτησης αναστέλλεται η υποχρέωση καταβολής των δόσεων. Στο χρονικό διάστηµα που µεσολαβεί µέχρι οι υπηρεσίες να βγάλουν την απόφαση, ο ασφαλισµένος δεν πληρώνει δόσεις. Οι δόσεις που αντιστοιχούν στο µεσοδιάστηµα παρακρατούνται αθροιστικά από το ποσό της σύνταξης που καταβάλλεται αναδροµικά.

Η ένταξη στον επαναϋπολογισμό θα γίνεται με αίτηση του οφειλέτη καθώς θα επιφέρει απώλειες έως και 40% στη μελλοντική σύνταξή του.

Για παράδειγμα , ένας επαγγελματίας με το προηγούμενο καθεστώς όφειλε να πληρώνει την ανώτατη κλάση του πρώην ΤΕΒΕ ύψους 4.800 ετησίως , δημιουργώντας τα τελευταία χρόνια ένα χρέος 24.000 ευρώ. Με τον επαναϋπολογισμό θα δει την οφειλή του να μειώνεται στα 9.500 ευρώ. Η μηνιαία δόση , αν επιλέξει να κάνει χρήση των 120 δόσεων , θα ανέρχεται σε 79 ευρώ μηνιαίως για τα επόμενα 10 χρόνια. Όσο για τη σύνταξή του από τα 990 ευρώ μικτά που θα έπαιρνε μετά από 40 έτη ασφαλιστικού βίου, με το κούρεμα θα λάβει 750 ευρώ μικτά. Δηλαδή θα χάσει 240 ευρώ.

Οι οφειλές του καταβάλλονται σε μηνιαίες δόσεις που δεν μπορούν να ξεπερνούν τις εκατόν είκοσι (120).

- Η υποχρέωση καταβολής καθορίζεται ως εξής:
α) Έως την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης, ο οφειλέτης καταβάλλει τις δόσεις της ρύθμισης,
β) Από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως την έναρξη καταβολής της σύνταξης,αναστέλλεται η υποχρέωση καταβολής των δόσεων της ρύθμισης. Οι δόσεις που αντιστοιχούν στο διάστημα του προηγούμενου εδαφίου παρακρατούνται αθροιστικά από το ποσό της σύνταξης που καταβάλλεται αναδρομικά για το διάστημα αυτό. Δηλαδή αν λάβει αναδρομικά 12 μηνών, θα αφαιρεθούν αθροιστικά οι 12 δόσεις.

Οι επόμενες δόσεις παρακρατούνται από το ποσό της σύνταξης κάθε επόμενου μήνα από αυτόν της έναρξης καταβολής της σύνταξης.
Ειδικά κατά την περίοδο χορήγησης προσωρινής σύνταξης, από τη σύνταξη παρακρατούνται τα ποσά που αντιστοιχούν στο ελάχιστο ποσό δόσης. Η διαφορά
μεταξύ του ποσού της οφειλόμενης δόσης και του ήδη παρακρατηθέντος ελάχιστου ποσού δόσης, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, παρακρατείται αθροιστικά από το ποσό της οριστικής σύνταξης που καταβάλλεται αναδρομικά για το διάστημα αυτό.

γ) Αν η αίτηση συνταξιοδότησης απορριφθεί, ο οφειλέτης υποχρεούται να αποπληρώσει, εντός τριών (3) μηνών από την επίδοση της απορριπτικής απόφασης, το σύνολο των δόσεων που αντιστοιχούν στο διάστημα από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως την επίδοση της απορριπτικής απόφασης.

- Αν έχουν καταβληθεί εφάπαξ ποσά για την εξόφληση ασφαλιστικών οφειλών με σκοπό τη συνταξιοδότηση και τα ποσά αυτά δεν επαρκούν για το σκοπό αυτό, η οφειλή δύναται να υπαχθεί στη ρύθμιση των 120 δόσεων, κατόπιν αίτησης του οφειλέτη, ως εξής:
α) Η αρχική οφειλή, δίχως των συνυπολογισμό των καταβολών, επαναϋπολογίζεται με το νέο καθεστώς.
β) Από το ποσό της νέας οφειλής, αφαιρείται το ποσό που καταβλήθηκε.
γ) Το ποσό της οφειλής εντάσσεται στη ρύθμιση.

Αν το ποσό της οφειλής, που προκύπτει μετά τον επανυπολογισμό, είναι μικρότερο από αυτό που καταβλήθηκε, το υπερβάλλον δεν αναζητείται.