Το υπερπλεόνασμα «κόντυνε» τον Απρίλιο πριν καν διανεμηθεί

Πριν προλάβει καν το υπουργείο Οικονομικών να ανακοινώσει πρωτογενές πλεόνασμα 1,461 δισ. ευρώ ως τον Απρίλιο, η κυβέρνηση αποφάσιζε τη διανομή του στη Βουλή. Και παρότι στην ομιλία του ο υπουργός κύριος Ευκλείδης Τσακαλώτος τόνισε πως «έχουμε και καβάτζα» δημοσιονομικό χώρο για τη συνέχεια της χρονιάς, τα στοιχεία του υπουργείου επιβεβαιώνουν μάλλον τις εκτιμήσεις Στουρνάρα ότι «υπερπλεόνασμα» δεν υπάρχει για παροχές.

Τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που ανακοίνωσε το μεσημέρι της Τετάρτης το υπουργείο Οικονομικών, δείχνουν υπέρβαση στο πρωτογενές πλεόνασμα κατά 2,131 δισ. ευρώ, σε σχέση με το όσα προϋπολόγιζε για το α΄τετράμηνο η Κυβέρνηση. Ωστόσο τον Μάρτιο, όταν ακόμα σχεδίαζε τα μέτρα για παροχές 1,140 δισ. ευρώ, η υπέρβαση έφτανε στα 2,403 δισ. ευρώ.

Συγκεκριμένα, για το α΄ τετράμηνο (Ιανουάριος – Απρίλιος 2019) το ΥΠΟΙΚ ανακοίνωσε πρωτογενές πλεόνασμα 1,461 δισ. ευρώ ενώ ο στόχος για την ίδια περίοδο ήταν να καταγράφεται έλλειμμα 670 εκατ. ευρώ.

Πώς εξηγείται αυτή η υπέρβαση κατά 2,131 δισ. ευρώ;

Αν και τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν είναι «προσωρινά» (θα αναλυθούν σε περίπου 10 μέρες με νέα ανακοίνωση), η εξήγηση έχει δοθεί από τον Μάρτιο ήδη και αποδίδεται σε συγκυριακούς λόγους. Συγκεκριμένα, υπέρβαση εσόδων (έναντι των στόχων τετραμήνου) από πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 901 εκατ. ευρώ ή 437%, οφείλεται στο ότι εισπράχθηκε μέσα στο 2019 τελικά, ποσόν ύψους 904,1 εκατ. ευρώ που αφορά στην επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών. Επιπλέον, υπέρβαση έναντι των στόχων προκύπτει και από έξτρα εισπράξεις ΦΠΑ 271,6 εκατ. ευρώ, που αφορούν επίσης την επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών. Ωστόσο όλα αυτά τα 1,175 δισ. ευρώ αποτελούν εφάπαξ είσπραξη (one-off) από μία και μόνον μη επαναλαμβανόμενη συναλλαγή, και όχι από την ομαλή εκτέλεση του Προϋπολογισμού.

Περαιτέρω, ψαλιδίστηκαν οι κρατικές πρωτογενείς δαπάνες και ήταν κατά σχεδόν 769 εκατ. ευρώ μικρότερες από τον μηνιαίο στόχο. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, η διαφορά αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι είχε προβλεφθεί πίστωση ύψους 982 εκατ. ευρώ προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής, κατά το έτος 2019, των εφάπαξ αναδρομικών των ειδικών μισθολογίων, αλλά τελικώς χρειάστηκαν μόλις τα 324 εκατ. ευρώ. Ωστόσο η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί πως τα επιπλέον 658 εκατ. ευρώ δεν θα δαπανηθούν (αφού δεν χρειάστηκαν) αλλιώς θα πρέπει να προστεθούν σαν δαπάνη που μειώνει το πλεόνασμα.

Την ίδια στιγμή, οι δαπάνες του ΠΔΕ για δημόσιες επενδύσεις παρουσιάζουν μείωση κατά 154 εκατ. ευρώ ή 14% έναντι των δαπανών που θα έπρεπε να έχουν ήδη γίνει, βάσει του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Και έτσι ακόμα όμως -παρότι τα στοιχεία αφορούν προφανώς τις αρχές του έτους και μόνον- ο «καθαρός» δημοσιονομικός χώρος που απέμενε τον Απρίλιο ήταν περίπου 300 εκατ. ευρώ (ή 956 εκατ. ευρώ αν τελικώς δαπανηθούν και τα 658 εκατ. ευρώ που η κυβέρνηση δεσμεύτηκε πως δεν τα «αγγίξει»).

Με βάση την εικόνα του τριμήνου πάντως (που το υπερπλεόνασμα ήταν μεγαλύτερο και από τον Απρίλιο) ο Διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος δήλωσε σήμερα ότι και τα στοιχεία της ΤτΕ και εκείνα του ΓΛΚ δείχνουν ότι δεν έχει προκύψει για φέτος κανένα δημοσιονομικό περιθώριο για παροχές, όπως αυτές των 1-1,5 δισ. (μαζί με τις τροπολογίες της τελευταίας στιγμής) τις οποίες ψήφισε σήμερα η κυβέρνηση.