Κομισιόν σε Αθήνα: 10 συστάσεις και 4 κίνδυνοι από τις παροχές Τσίπρα

Βροχή συστάσεων, ώστε να τονωθεί η ανάπτυξη και να αντιμετωπιστούν οι υπερβολικές μακροοικονομικές ανισορροπίες (πολύ υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, πολύ μεγάλη ανεργία, χαμηλή ανταγωνιστικότητα, μεγάλος όγκος «κόκκινων» δανείων), απευθύνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Ελλάδα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, σχολιάζοντας το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων και το Πρόγραμμα Σταθερότητας που έστειλε η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες λίγο πριν από το Πάσχα. Παράλληλα, εντοπίζει τέσσερις κινδύνους εξαιτίας των παροχών Τσίπρα, υιοθετώντας τις επισημάνσεις της 3ης έκθεσης ενισχυμένης εποπτείας.

Οι παρατηρήσεις της Κομισιόν, που αποτελούν προτάσεις προς υιοθέτηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αναδεικνύουν την ανάγκη τόνωσης των επενδύσεων και βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ενώ καυτηριάζουν τις χαμηλές επιδόσεις της χώρας μας στην εκπαίδευση, την καινοτομία, τις ενεργειακές και μεταφορικές υποδομές και τις ευρωζωνικές συνδέσεις. «Η πρόοδος της επιστημονικής αριστείας παρεμποδίζεται από τη χαμηλή ένταση της δημόσιας έρευνας και ανάπτυξης, την έλλειψη συστήματος χρηματοδότησης βάσει επιδόσεων και την ανεπαρκή διασύνδεση μεταξύ επιστήμης και επιχειρήσεων», επισημαίνει, μεταξύ άλλων η Επιτροπή.

Στην ανακοίνωση που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα η Κομισιόν εισηγείται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να καλέσει την Ελλάδα να λάβει μέτρα το 2019 και το 2020 προκειμένου:

1. «Να επιτύχει βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη και να αντιμετωπίσει τις υπερβολικές μακροοικονομικές ανισορροπίες, συνεχίζοντας και ολοκληρώνοντας τις μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με τις μεταπρογραμματικές δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο του Eurogroup στις 22 Ιουνίου 2018».

2. «Να επικεντρώσει την επενδυτική οικονομική πολιτική στους τομείς των βιώσιμων μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας, της περιβαλλοντικής προστασίας, της ενεργειακής απόδοσης, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των έργων διασύνδεσης, των ψηφιακών τεχνολογιών, της έρευνας και ανάπτυξης, της εκπαίδευσης, των δεξιοτήτων, της απασχολησιμότητας, της υγείας και της ανάπλασης των αστικών περιοχών, λαμβάνοντας υπόψη τις περιφερειακές ανισότητες και την ανάγκη διασφάλισης της κοινωνικής ένταξης».


Οι 4 κίνδυνοι από τις παροχές Τσίπρα

Όπως στην 3η έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας, έτσι και στις συστάσεις της Κομισιόν υπογραμμίζονται οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι από τις παροχές Τσίπρα, οι οποίες:

- Εκτιμάται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι θα έχουν δημοσιονομικό αντίκτυπο πάνω από 1% του ΑΕΠ το 2019 και τα επόμενα έτη.

- Θέτουν σε κίνδυνο την επίτευξη του συμφωνηθέντος στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.

- Αναμένεται να μειώσουν το διαρθρωτικό ισοζύγιο, εγείροντας ανησυχίες ως προς την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου το 2020.

- Ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο τη συμμόρφωση με την τιμή αναφοράς για τη μείωση του χρέους.


Οι 10 συστάσεις

Από τον μακροσκελή κατάλογο συστάσεων που απευθύνει στη χώρα μας η Κομισιόν για να στηριχθεί η ανάκαμψη και να αντιμετωπιστούν οι υπερβολικές μακροοικονομικές ανισορροπίες, ξεχωρίζουν οι ακόλουθες 10 συστάσεις για:

1. Μεταρρυθμίσεις που βελτιώνουν το επιχειρηματικό περιβάλλον και την ποιότητα των θεσμών, και ιδίως την αποδοτικότητα του δικαστικού συστήματος: «Παρά τις πρόσφατες βελτιώσεις, το ελληνικό δικαστικό σύστημα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις και ανεπάρκειες, καθώς ο χρόνος για την έκδοση μιας απόφασης είναι συχνά υπερβολικά μεγάλος και οι εκκρεμείς υποθέσεις επηρεάζουν την παραγωγικότητα των δικαστηρίων. Ως εκ τούτου, η περαιτέρω στοχευμένη δράση στον τομέα αυτόν έχει καθοριστική σημασία, τόσο για να διευκολύνει την ομαλή λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος όσο και για να συντελέσει στην απελευθέρωση του επενδυτικού δυναμικού της οικονομίας».

2. Αύξηση των επενδύσεων: «Αρκετά χρόνια ανεπαρκών επενδύσεων δημιούργησαν μεγάλα επενδυτικά κενά στην Ελλάδα».

3. Δραστική μείωση της ανεργίας: «Το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων, που αντιπροσώπευαν το 70% των ανέργων στην Ελλάδα το 2018, είναι πολύ υψηλό, ενώ η υψηλή ανεργία των νέων και η χαμηλή συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας αποτελούν επίσης πηγή ανησυχίας. Οι παρεμβάσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν στη βελτίωση των προοπτικών απασχόλησης, στην προώθηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και στην ενίσχυση των συνθηκών για τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Ο αποτελεσματικός κοινωνικός διάλογος και η υπεύθυνη κοινωνική σύμπραξη στην Ελλάδα μπορούν να στηρίξουν το περιβάλλον για την εφαρμογή και τον ενστερνισμό βιώσιμων μεταρρυθμίσεων, με αποτέλεσμα την καλύτερη λειτουργία της αγοράς εργασίας».

4. Αντιμετώπιση της υψηλής εισοδηματικής ανισότητας: «Οι κοινωνικές μεταβιβάσεις έχουν τον χαμηλότερο αντίκτυπο στη μείωση του κινδύνου φτώχειας στην Ε.Ε. (15,83 % το 2017 έναντι μέσου όρου 33,98 % στην Ε.Ε.). Οι επενδύσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν στη βελτίωση της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτές και υψηλής ποιότητας κοινωνικές υπηρεσίες χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και στην ανάπτυξη κέντρων ημερήσιας φροντίδας. Η στήριξη των απόρων και η προώθηση της κοινωνικής ένταξης των παιδιών που κινδυνεύουν από τη φτώχεια, των ατόμων με αναπηρία, των μεταναστών και των προσφύγων, με παράλληλη μέριμνα για την εξομάλυνση των γεωγραφικών ανισοτήτων, θα βελτιώσουν την κοινωνική ένταξη στην Ελλάδα».

5. Βελτίωση του συστήματος μεταφορών: «Το ελληνικό σύστημα μεταφορών αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Στηρίζεται κατά κύριο λόγο στο οδικό δίκτυο και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο, ενώ όλες οι κύριες συνδέσεις περιστρέφονται γύρω από τον άξονα Αθήνας-Θεσσαλονίκης. Το κόστος μεταφοράς εξακολουθεί να είναι υψηλό, ενώ η ποιότητα των υπηρεσιών, τα πρότυπα ασφαλείας και η διείσδυση των ευφυών συστημάτων μεταφορών παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Απαιτούνται νέες επενδύσεις για την αύξηση των πολυτροπικών μεταφορών και την προώθηση της περιφερειακής ολοκλήρωσης και της αστικής ανάπτυξης».

6. Πρόσθετες επενδύσεις στην επεξεργασία των στερεών αποβλήτων και των αστικών και βιομηχανικών λυμάτων και στη βελτίωση της επεξεργασίας των υδάτων και την πρόληψη των πλημμυρών: «Η Ελλάδα εξακολουθεί να στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην υγειονομική ταφή και στη μηχανική-βιολογική επεξεργασία αντί των πιο σύγχρονων τεχνικών. Επιπλέον, το ποσοστό των αστικών αποβλήτων που ανακυκλώνονται αντιστοιχεί μόλις στο ένα τρίτο του μέσου όρου της Ε.Ε.».

7. Βελτίωση των ενεργειακών υποδομών: «Η ανεπαρκής ανάπτυξη των υποδομών αυξάνει το ενεργειακό κόστος για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και αποτελεί εμπόδιο στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει εν προκειμένω μια ιδιαίτερη πρόκληση όσον αφορά τη συνδεσιμότητα των νησιών με το ηλεκτρικό δίκτυο και τη σύνδεση με τις γειτονικές χώρες. Η περαιτέρω ανάπτυξη των εμπορικών υποδομών φυσικού αερίου θα συμβάλει στην ανάπτυξη της αγοράς. Η μεταρρύθμιση των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να επιδιώκει την αξιοποίηση αυτών των νέων δυνατοτήτων που προσφέρουν οι υποδομές».

8. Ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας, ο οποίος «εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, λόγω της χαμηλής πρόσβασης σε ευρυζωνικό δίκτυο υψηλής ταχύτητας και των ψηφιακών δεξιοτήτων που βρίσκονται πολύ κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Η Ελλάδα πρέπει ιδίως να επενδύσει στην τεχνολογία της πληροφορίας και της επικοινωνίας, προκειμένου να καλύψει επίσης την αποεπένδυση που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης».

9. Τόνωση των επενδύσεων στην εκπαίδευση, στην έρευνα και στην καινοτομία. Η Επιτροπή συνιστά στην Ελλάδα να κάνει μεγαλύτερες επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση και καυτηριάζει τους ανεπαρκείς πόρους, την περιορισμένη αυτονομία και την υποαπόδοση του εκπαιδευτικού συστήματος σε βασικές δεξιότητες, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών δεξιοτήτων. «Σε όλα τα επίπεδα (εκπαίδευσης) υπάρχει εν γένει έλλειψη λογοδοσίας και παρακολούθησης, που είναι απαραίτητες για τη βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος. Η προώθηση της ποιοτικής και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευσης και κατάρτισης, με μεγαλύτερη συσχέτιση μεταξύ της εκπαίδευσης και των αναγκών της αγοράς εργασίας, η βελτίωση της ελκυστικότητας της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και η αύξηση της συμμετοχής στη διά βίου μάθηση είναι σημαντικές για τη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης». Ακόμα τονίζεται ότι η πρόοδος της επιστημονικής αριστείας παρεμποδίζεται από τη χαμηλή ένταση της δημόσιας έρευνας και ανάπτυξης, την έλλειψη συστήματος χρηματοδότησης βάσει επιδόσεων και την ανεπαρκή διασύνδεση μεταξύ επιστήμης και επιχειρήσεων.

10. Επενδύσεις για την ανάπλαση των υποβαθμισμένων αστικών, νησιωτικών και ορεινών περιοχών, «οι οποίες είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση της απώλειας και της υποβάθμισης της ποιότητας του φυσικού και ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Η βιώσιμη ανάπλαση μειονεκτουσών και/ή αποβιομηχανοποιημένων περιοχών στα αστικά κέντρα της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης και στα κυριότερα περιφερειακά αστικά κέντρα (Πάτρα, Ηράκλειο, Λάρισα, Ιωάννινα, Αγρίνιο και Χαλκίδα) είναι μια ειδική βραχυπρόθεσμη έως μεσοπρόθεσμη προτεραιότητα. Στις πιο μακροπρόθεσμες προτεραιότητες περιλαμβάνονται η ανάπτυξη βιώσιμων παραγωγικών δραστηριοτήτων, η αναβάθμιση των συστημάτων κινητικότητας και ασφάλειας, η ενεργειακή απόδοση και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η περιβαλλοντική προστασία και η βελτίωση της ανθεκτικότητας σε φυσικούς κινδύνους και κοινωνικοοικονομικές κρίσεις».