120 δόσεις: Μόλις 3 μήνες άντεξαν να πληρώνουν όσοι ήλπιζαν να μπουν στη ρύθμιση

Πάνω από 1,8 εκατομμύρια οφειλέτες ζούσαν και ανέπνεαν μέχρι τον Απρίλιο περιμένοντας πότε θα ανοίξει η ρύθμιση των 120 δόσεων προς την εφορία, για να πάρουν ανάσα από τα χρέη που κουβαλούν από το παρελθόν. Ωστόσο, πριν καν επωμιστούν και τα φορολογικά βάρη του 2019 που τους έρχονται μαζεμένα από τον Ιούλιο και μετά, πάνω από 12.000 οφειλέτες δεν άντεξαν τελικά να πληρώνουν ούτε για 4 μήνες τις τρέχουσες φορολογικές τους υποχρεώσεις. Λύγισαν και εγκατέλειψαν πρόωρα την μάχη πληρωμής των φόρων, παρότι γνώριζαν ότι για να έχουν ελπίδες να ενταχθούν στην ρύθμιση χρεών που ερχόταν, θα έπρεπε να μην αφήσουν απλήρωτες δόσεις και φόρους του 2019.

Τα αναλυτικά στοιχεία α΄τετραμήνου για την πορεία των ληξιπροθέσμων χρεών προς την εφορία στέλνουν κακό προμήνυμα για την δυνατότητα των οφειλετών που θα ενταχθούν στις 120 δόσεις να τηρήσουν με συνέπεια την ρύθμιση χρεών που τους προσφέρεται για τους επόμενους μήνες ή χρόνια. Όπως δείχνουν τα στοιχεία αυτά:

- Με δέλεαρ την υπαγωγή στην επικείμενη ρύθμιση και καθώς τον Δεκέμβριο του 2018 τελείωσαν οι πληρωμές για ΕΝΦΙΑ, φόρους εισοδήματος και τέλη κυκλοφορίας, από τον Ιανουάριο και μετά ο αριθμός των οφειλετών προς την φορολογική διοίκηση μειωνόταν.

- Από τους συνολικά 4.124.197 οφειλέτες τον Ιανουάριο, αυτοί μειώθηκαν σε 3.913.465 και, άρα, οι 210.732 μπήκαν στη διαδικασία να πληρώνουν.

- Ωστόσο εκείνοι που χρωστούν πάνω από 500 ευρώ και απειλούνται με κατασχέσεις (και άρα είχαν λόγους να θέλουν να μπουν στη ρύθμιση) μειώθηκαν μεν από τον Ιανουάριο ως τον Μάρτιο γιατί πλήρωναν (από 1.850.734 σε 1.814.042) αλλά τον Απρίλιο ο αριθμός τους ξαφνικά αυξήθηκε και πάλι (από 1.814.042 τον Μάρτιο σε 1.826.157 τον Απρίλιο) χωρίς να έχουν προκύψει ακόμα υποχρεώσεις πληρωμών φόρων του 2019. Ενώ δηλαδή φάνηκε ότι περίπου 36.000 οφειλέτες «μπήκαν ξανά στο παιχνίδι» της πληρωμής των φόρων τους για να κρατήσουν την ελπίδα ζωντανή, στον επόμενο και πιο καθοριστικό μήνα (τον Απρίλιο) οι 12.115 βγήκαν «εκτός μάχης» την πιο κρίσιμη στιγμή, ακριβώς πριν φτάσουν στην «πηγή» των ρυθμίσεων και πιουν «νερό».

- Η αύξηση του αριθμού των οφειλετών προέκυψε παρότι 9.005 εξ αυτών με τα χρέη άνω των 500 ευρώ υπέστησαν κατάσχεση τον μήνα Απρίλιο. Αν και αυτοί δεν πλήρωναν («με το στανιό» βεβαίως) έναντι των οφειλών τους, τότε ο αριθμός των 1.826.157 οφειλετών που χρωστούν και απειλούνται με κατασχέσεις θα ήταν ακόμα μεγαλύτερος.

Ενδεικτικό της αδυναμίας των οφειλετών να τηρήσουν έστω και προσχηματικά τις φορολογικές υποχρεώσεις τους ενόψει της πολυπόθητης ρύθμισης, είναι μέχρι και λίγο πριν ανοίξει η ρύθμιση των 120 δόσεων, ο αριθμός των συνεπώς φορολογουμένων που πληρώνουν στην ώρα τους μάλλον μειώνεται, αντί να αυξάνεται φέτος. Συγκεκριμένα:

- Το ποσοστό εμπρόθεσμης πληρωμής ΦΠΑ τον Απρίλιο φέτος ήταν 83%, χαμηλότερος και από τον περσινό Απρίλιο πο ήταν 84,85% παρότι δεν υπήρχε το κίνητρο συνέπειας των πληρωμών για ρυθμίσεις και «κουρέματα» οφειλών. Αλλά και συνολικά στο α΄ 4μηνο φέτος, ο μέσος όρος δεν ξεπερνά το 84%, δηλαδή είναι ίδιος ή χειρότερος με τον ετήσιο μέσο όρο εμπρόθεσμων πληρωμών ΦΠΑ για το ολόκληρα τα έτη 2016, 2017 και 2018 (μαζί δηλαδή με το επιβαρυμένο από φόρους β΄εξάμηνο κάθε χρόνου).

Έτσι, τα στοιχεία αυτά δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη για το αν τελικά θα μπορέσουν να βγάλουν και την χρονιά –έστω- όσοι πραγματικά αδυνατούν να πληρώνουν τα χρέη τους σε δόσεις, από την στιγμή που το τέλος Ιουλίου ξεκινούν και οι απανωτές πληρωμές φόρων εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ και τελών κυκλοφορίας –χωρίς να συνυπολογίζονται και τυχόν άλλες δόσεις ρυθμίσεων που γίνονται αυτές τις ημέρες προς τον ΕΦΚΑ, τους δήμους ή τις τράπεζες.


Και αν διαφανεί τελικώς ότι τα οφέλη για τις εισπράξεις φόρων είναι προσωρινά και όχι διατηρήσιμα, τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος να δικαιωθούν οι θέσεις της Κομισιόν ότι από τις ρυθμίσεις χρεών «ανοίγει τρύπα» 1,1 δισ. ευρώ εφεξής, αντί για όφελος 300 εκατ. ευρώ που υποστηρίζει με βάση τους δικούς του υπολογισμούς το υπουργείο Οικονομικών.

Στην περίπτωση αυτή και εφόσον κριθεί πως η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% ετησίως απειληθεί, η κατάργηση του μέτρου της μείωσης του αφορολογήτου από 1.1.2020 θα βρεθεί ενδεχομένως ξανά να αποτελεί θέμα συζήτησης με τους θεσμούς, ή / και η ανάγκη λήψης άλλων πρόσθετων μέτρων λιτότητας για διασφάλιση του στόχου των πλεονασμάτων.


Με τα ως τώρα δεδομένα πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία (παλαιών και νέων) ανέρχεται στα 104,3 δισ. ευρώ. Εξ αυτών τα 18,4 δισ. έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως «ανεπίδεκτα είσπραξης», συρρικνώνοντας το «πραγματικό» εισπράξιμο ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο σε 85,8 δισ. ευρώ.