Το νέο μοντέλο επικουρικής ασφάλισης που σχεδιάζει το υπουργείο Εργασίας

Σε δύο μήνες έως τις 4 Οκτωβρίου η νεοσυσταθείσα ομάδα εργασίας που συνεδρίασε για πρώτη φορά σήμερα το μεσημέρι της Τετάρτης θα πρέπει να έχει παραδώσει στον αρμόδιο υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Νότη Μηταράκη τις προτάσεις της για τη δομική αλλαγή της επικουρικής ασφάλισης.

Το νέο μοντέλο λειτουργίας του δημόσιου επικουρικού που σχεδιάζει το Υπουργείο Εργασίας θα έχει κεφαλαιοποιητικό χαρακτήρα με εμπλοκή και του ιδιωτικού τομέα .

Στόχος είναι το ύψος της σύνταξης να καθορίζεται όχι μόνο από τα έτη ασφάλισης και τις αποδοχές αλλά και από την απόδοση του χαρτοφυλακίου του ασφαλισμένου.

Η ομάδα εργασίας θα υποβάλλει προτάσεις για:

1. Τις κατηγορίες των ασφαλισμένων που θα αφορούν οι αλλαγές. Δηλαδή πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα αν το νέο σύστημα θα αφορά μόνο τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας από 1/1/2021 η και όσους εργάζονταν ως ελεύθεροι επαγγελματίες και μεταπήδησαν στην μισθωτή απασχόληση ( άρα δικαιούνται επικούρηση) από την 1/1/2021;

2. Με ποιον τρόπο θα δοθεί το συσσωρευμένο κεφάλαιο στο τέλος του εργασιακού βίου του ασφαλισμένου. Ο κ.Μηταράκης τόνισε πως θα μπορούσε να δοθεί ως εφάπαξ βοήθημα έως και τ0 25% του κεφαλαίου και το υπόλοιπο να κατανεμηθεί σε μηνιαίες δόσεις με τη μορφή επικουρικής σύνταξης.

3. Σε ποια ηλικία θα δοθεί μέρους του κεφαλαίου η επικουρική σύνταξη. Το αρχικό σχέδιο αναφέρει ότι η καταβολή της νέας επικουρικής σύνταξης θα απεξαρτηθεί από τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης που πρέπει να συμπληρώσει ο ασφαλισμένος για να λάβει την κύρια σύνταξη. Επομένως θα έχει την δυνατότητα να πάρει όποτε επιλέξει , δηλαδή και νωρίτερα , το κεφάλαιο που συγκεντρώθηκε στην ατομική μερίδα του ασφαλισμένου.

Πρόεδρος της ομάδας που θα υποβάλλει προτάσεις ορίστηκε η Γενική Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων Παυλίνα Καρασιώτου, η οποία βάσει της απόφασης, δύναται να καλεί να συμμετέχουν στις εργασίες της ομάδας εκπρόσωποι φορέων, εμπειρογνώμονες ή πρόσωπα από τον ιδιωτικό τομέα με ειδικές γνώσεις στα θέματα που άπτονται του έργου της ομάδας, εφόσον αυτό κρίνεται χρήσιμο ή και αναγκαίο. Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι το σχέδιο νόμου με τις αλλαγές θα κατατεθεί στη Βουλή το Δεκέμβριο .

Το νέο ασφαλιστικό θα βασίζεται σε σύστημα «τριών πυλώνων». Ο πρώτος είναι υποχρεωτικός, αναδιανεμητικός, δημόσιος ( ΕΦΚΑ). Ο δεύτερος, υποχρεωτικός, κεφαλαιοποιητικός, δημόσιος ( ΕΤΕΑΕΠ) ή Επαγγελματικά Ταμεία που μπορεί να συνεργάζονται με επαγγελματίες του ιδιωτικού τομέα για την καλύτερη απόδοση του χαρτοφυλακίου τους, υπό την αυστηρή εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδας . Ο τρίτος, προαιρετικός, ιδιωτικός, εφόσον κάποιος επιθυμεί να έχει συμπληρωματική ιδιωτική ασφάλιση.

Όπως είναι φυσικό, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις αλλαγές που αφορούν τον δεύτερο πυλώνα, στον οποίο η κυβέρνηση εντάσσει την επικουρική ασφάλιση, μαζί με την επαγγελματική. Με τη νέα επικουρική θα δημιουργηθούν ατομικοί λογαριασμοί, με εισφορές τόσο από τους εργοδότες όσο και από τους εργαζόμενους , οι οποίοι θα «αυγατίζουν» κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου των ασφαλισμένων. Στο τέλος η σύνταξη θα εξαρτάται από το ύψος αυτού του ατομικού λογαριασμού. Όπως τόνισε ο κ. Μηταράκης, η νέα επικουρική λόγω των αποδόσεων θα είναι αυξημένη έως και 40% σε σχέση με τη σημερινή σύνταξη και δεν θα επηρεάζεται από τους δύο βασικούς παράγοντες που σήμερα επηρεάζουν το συνταξιοδοτικό, δηλαδή το δημοσιονομικό και το δημογραφικό, παράγοντες που προβληματίζουν όλες τις χώρες της ΕΕ.

Σύμφωνα με το νέο μοντέλο, ο ασφαλισμένος θα έχει τις εξής επιλογές:

-Θα έχει το δικαίωμα να επιλέγει τον πάροχο στον οποίο θα διατηρεί τον ατομικό του λογαριασμό. Ο πάροχος θα μπορεί να είναι το κράτος ( ΕΤΕΑΕΠ) η ένα επαγγελματικό ταμείο που θα συνεργάζεται με μια ιδιωτική ασφαλιστική εταιρία η οποία θα αναλάβει και τη διαχείριση του επενδυτικού κεφαλαίου. Σήμερα στην Ελλάδα έχουν συσταθεί 22 Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης ( υποχρεωτικής και προαιρετικής ασφάλισης )ενώ άλλα 3-4 βρίσκονται στα σκαριά. Αλήθεια τι προσδοκίες μπορεί να έχει ο ασφαλισμένος από ένα επαγγελματικό ταμείο; Για παράδειγμα ένας εργαζόμενος του ιδιωτικού τομέα που καταβάλλει εισφορά 100 ευρώ το μήνα επί 40 χρόνια , μπορεί να προσδοκά συμπληρωματική συνταξιοδοτική παροχή 200 ευρώ ενώ αν προστεθούν και οι αποδόσεις , μπορεί η παροχή να φτάσει 230 ευρώ. . Οσον αφορά στο φορολογικό πλαίσιο λειτουργίας των ΤΕΑ στη χώρα μας, όπως αυτό καθορίζεται από τον Ν.4172/2013 οι εισφορές των μελών και εργοδοτών εκπίπτουν κατά 100% και δεν φορολογούνται οι εφάπαξ παροχές, ενώ οι συντάξεις φορολογούνται ως εισόδημα.

-Θα έχει κίνητρο συμμετοχής καθώς οι εισφορές του θα κεφαλαιοποιούνται , αποκτώντας το χαρακτήρα αποταμίευσης. Ο νέος ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέξει με ποιο τρόπο θα επενδυθούν οι εισφορές που συσσωρεύονται στον ατομικό του λογαριασμό. Η επένδυση μπορεί να είναι χαμηλού, μεσαίου η υψηλού ρίσκου σε κρατικά ομόλογα, μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια. Η επένδυση με χαμηλό ρίσκο επιφέρει μικρές αποδόσεις ενώ η επένδυση υψηλού ρίσκου εμπεριέχει μεν κινδύνους αλλά και προσδοκίες μεγάλων αποδόσεων που θα αυξήσουν το τελικό ποσό της σύνταξης.