Αυθαίρετα: Αλλαγή σκηνικού - Νέα μόνιμη ρύθμιση και ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου

Με ολιγόμηνη παράταση του υφιστάμενου νόμου για τα αυθαίρετα και την ψήφιση νέου θεσμικού πλαισίου μέχρι τα τέλη του έτους ετοιμάζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος να αντιμετωπίσει την μεγάλη πληγή της αυθαίρετης δόμησης που η πολιτεία μέχρι σήμερα αντιμετώπισε κυρίως ως εισπρακτικό εργαλείο.

Χθες ο υπουργός κ. Κωστής Χατζηδάκης προανήγγειλε το τέλος των παρατάσεων και τη δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού τακτοποίησης που η πολιτεία θα συνδυάσει με την ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου που έχει θεσμοθετηθεί από το 2010 αλλά συνεχώς αναβάλλεται η εφαρμογή της.

Πρόκειται για μια βάση δεδομένων των ακινήτων, στην οποία θα υπαχθούν σταδιακά όλα τα κτίρια. Σε αυτή θα δηλώνεται η πραγματική κατάσταση κάθε κτιρίου από την στιγμή που κατασκευάστηκε με όλες τις μεταβολές που έχουν συντελεστεί σε βάθος χρόνου.

Για παράδειγμα στην ταυτότητα κτιρίου θα περιλαμβάνονται έγγραφα όπως η οικοδομική άδεια και τα σχέδια αυτής, το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου, το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, εφόσον υπάρχει, δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους, εκθέσεις αυτοψίας σε περίπτωση σεισμών κ.α. Αυτό συνεπάγεται και ένα κόστος για τους πολίτες, οι οποίοι θα χρειαστούν ένα μηχανικό για να τους κάνει την αποτύπωση της κατάστασης του ακινήτου τους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, το 75% των δηλώσεων αυθαιρέτων έως σήμερα είναι σε κτίρια με οικοδομική άδεια. Τα αυθαίρετα που έχουν υπαχθεί στους τρεις τελευταίους νόμους νομιμοποίησης (4014/11, 4178/13, 4495/17) φτάνουν τα 1.455.068.

Επιπλέον, τα έσοδα από την τακτοποίηση της παράνομης δόμησης ξεπερνούν τα 2,4 δισ. ευρώ ενώ έχουν εκδοθεί περίπου 2 εκατ. βεβαιώσεις μεταβίβασης.

Είναι σαφές όμως ότι η δεξαμενή των ακινήτων με αυθαιρεσίες παραμένει πολύ μεγάλη καθώς σε πολλές περιπτώσεις γίνονται γνωστές μόνο όταν μεσολαβεί πώληση ακινήτου ή ακόμη και έκδοση οικοδομικής άδειας μικρής κλίμακας που χρειάζεται το πιστοποιητικό του μηχανικού.

Στην άποψη ότι πρέπει να διατηρηθεί ο μηχανισμός της τακτοποίησης συνηγορεί και το γεγονός ότι καμία δικαιοπραξία (μεταβίβαση, ακόμη και έκδοση οικοδομικής άδειας μικρής κλίμακας) δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί δίχως το πιστοποιητικό του μηχανικού που να αποδεικνύει ότι το ακίνητο είναι πολεοδομικά καθαρό.

Τι προβλέπει η ρύθμιση

Παρά το γεγονός ότι ο κ. Χατζηδάκης δεν άνοιξε πλήρως τα χαρτιά του ως προς το περιεχόμενο της ρύθμισης, πληροφορίες αναφέρουν ότι στο υπουργείο προσανατολίζονται στην εφαρμογή της ηλεκτρονικής ταυτότητας, αφήνοντας ανοικτή την πόρτα σε όσα ακίνητα έχουν πολεοδομικές παραβάσεις να μπορούν να τις τακτοποιήσουν. Το θεσμικό πλαίσιο που εξήγγειλε ο υπουργός θα αποσκοπεί μεταξύ άλλων στο να «κουμπώσει» την πλατφόρμα των αυθαιρέτων με την ταυτότητα του κτιρίου που μέχρι σήμερα δεν προβλεπόταν ώστε να υπάρχει μια διαδικασία ανοικτή για όσους έχουν να αντιμετωπίσουν παραβάσεις της πολεοδομικής νομοθεσίας. Δεν είναι σαφές αν ο μόνιμος μηχανισμός που ανακοινώθηκε χθες θα αφορά μόνο τις μικρής κλίμακας πολεοδομικές παραβάσεις ή και τις μεγαλύτερες. Για τις τελευταίες θα δοθεί η νέα παράταση και είναι σαφές ότι θα υπάρχει τουλάχιστον ένα μεταβατικό στάδιο όταν θα εφαρμοστεί η ταυτότητα του κτιρίου.

«Θα υπάρχει ένα σαφές πλαίσιο για τους κατόχους αυθαιρέτων, το οποίο θα είναι μόνιμου χαρακτήρα και το οποίο θα οδηγήσει σε ένα τέρμα στο γνωστό σκηνικό, όπου υπουργοί Περιβάλλοντος πηγαίνουν κάθε τρεις και λίγο στη Βουλή και φέρνουν παρατάσεις επί παρατάσεων» είπε χθες ο κ. Χατζηδάκης. Για όλη αυτή τη ρύθμιση, κομβικής σημασίας θα είναι η ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου».

Ωστόσο ο προβληματισμός του υπουργείου φαίνεται να είναι οι ιδιοκτήτες ακινήτων και κυρίως η ΠΟΜΙΔΑ, η οποία έχει αντιδράσει και στο παρελθόν αρνητικά στη εφαρμογή της ηλεκτρονικής ταυτότητας. «Για τον πολίτη η ταυτότητα του κτιρίου είναι σαν τον ΕΝΦΙΑ» δηλώσει στο protothema.gr ο Πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ κ. Σταύρος Παραδιάς, υποστηρίζοντας ότι η ρύθμιση δεν έχει κανένα όφελος για τον κόσμο, την ίδια ώρα που θα τον επιβαρύνει με πρόσθετες δαπάνες αλλά και με μία τεράστια γραφειοκρατία που συνεπάγονται τα δικαιολογητικά που θα πρέπει να συγκεντρωθούν. «Δεν γίνεται η κυβέρνηση να νομοθετεί με βάση τις επιταγές του Τεχνικού Επιμελητηρίου με ένα πέπλο νομιμότητας που έχει συντεχνιακό άρωμα» αναφέρει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ. Δεν είναι τυχαίο ότι χθες ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε ότι οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από το υπουργείο αφού γίνει συνάντηση και με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων. Όπως δήλωσε οι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν επιβαρυνθεί πάρα πολύ τα τελευταία χρόνια. «Δεν νομίζω ότι η Πολιτεία δικαιούται να τους επιβαρύνει άλλο».