Πρωτογενές πλεόνασμα: Υπερδιπλάσιο του στόχου - Στα 5,755 δισ. ευρώ στο δεκάμηνο

Κοινωνικό μέρισμα που φαίνεται ότι δεν θα ξεπεράσει τα 400 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι θα μπορέσει να δώσει η κυβέρνηση μέσα στις επόμενες εβδομάδες, με βάση τη μέχρι τώρα πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού. Οι σχετικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν από την επόμενη εβδομάδα, αφού προηγουμένως το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους επεξεργαστεί τα αναλυτικά στοιχεία για τα φορολογικά έσοδα του 10μήνου της φετινής χρονιάς και προχωρήσει στις αναγκαίες προβολές για το υπόλοιπο του έτους.

Υπερδιπλάσιο του στόχου το πρωτογενές πλεόνασμα για την περίοδο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2019

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε σήμερα ο υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης, την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2019 το πρωτογενές πλεόνασμα έφθασε τα 5,755 δισ. ευρώ και ήταν υπερδιπλάσιο του στόχου (2,314 δισ. ευρώ) και σημαντικά αυξημένο σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα (3,811 δισ. ευρώ). Τα καθαρά έσοδα του Οκτωβρίου, όπως σημείωσε ο κ. Σκυλακάκης, είναι αυξημένα κατά 71 εκατ. ευρώ, ποσό που είναι κατά τι υψηλότερο από αυτό που προέβλεπε το προσχέδιο του προϋπολογισμού.

Η κυβέρνηση θα διατηρήσει ένα «μαξιλάρι» ασφαλείας 

Ο πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος που έχει στη διάθεσή της η κυβέρνηση κινείται, υπό τα σημερινά δεδομένα, κοντά στα 346 εκατ. ευρώ που είχαν προβλεφθεί στο προσχέδιο προϋπολογισμού του 2020, χωρίς να έχει συνυπολογιστεί το ύψος των αδιάθετων δαπανών του αποθεματικού του προϋπολογισμού. Το παραπάνω ποσό προκύπτει μετά τη διάθεση 68 εκατ. ευρώ για το αυξημένο φετινό επίδομα θέρμανσης και την εφάπαξ μείωση της προκαταβολής φόρου στις επιχειρήσεις κατά 5%. Ωστόσο, ένα μέρος από το αποθεματικό (το οποίο διαμορφωνόταν στα 380 εκατ. ευρώ όταν ανέλαβε η κυβέρνηση στις 7 Ιουλίου) θα χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη των οφειλών του Δημοσίου προς τη ΔΕΗ για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), οι οποίες ανέρχονται έως τα 200 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, η κυβέρνηση θα διατηρήσει ένα «μαξιλάρι» ασφαλείας για απρόβλεπτες πρόσθετες δαπάνες και για να καλυφθούν τυχόν στατιστικές αναπροσαρμογές. Έτσι, το ποσό που εκτιμάται ότι θα μπορέσει να αξιοποιηθεί ως κοινωνικό μέρισμα δεν αναμένεται να ξεπεράσει τα 400 εκατ. ευρώ.

Όσον αφορά στα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο 10μηνο του έτους, ο κ. Σκυλακκάκης τόνισε ότι «τα φορολογικά έσοδα κυμάνθηκαν λίγο υψηλότερα, αλλά η πρόσθετη αύξηση αντιστοιχήθηκε από υστέρηση εσόδων στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Οι δαπάνες του προϋπολογισμού κινούνται επίσης χαμηλότερα στο 10μηνο, ως επί το πλείστον –φαινόμενο που παρουσιάζεται από την αρχή του έτους– λόγω του ΠΔΕ».

Στο 10μηνο τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού παρουσίασαν υπέρβαση 1,666 δισ. ευρώ ή 4% έναντι του στόχου που είχε συμπεριληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του φετινού προϋπολογισμού, φθάνοντας τα 43,383 δισ. ευρώ. Η σημαντική αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στην είσπραξη 1,119 δισ. ευρώ που αφορούν στο τίμημα (εκτός ΦΠΑ) της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, που είχε αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθεί το 2018, και στην είσπραξη 644 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων (ANFAs, SMPs) τον περασμένο Μάιο, τα οποία δεν είχαν προβλεφθεί στον φετινό προϋπολογισμό. Παράλληλα, όμως, από τα στοιχεία για συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία ανήλθαν στα 47,317 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,024 δισ. ευρώ ή 4,5% έναντι του στόχου, προκύπτει ότι υπήρξε αξιόλογη αύξηση των φορολογικών εσόδων.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν στα 3,934 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 358 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, ενώ οι δαπάνες διαμορφώθηκαν στα 42,462 δισ. ευρώ και παρουσιάζουν υστέρηση 2,152 δισ. ευρώ (υστέρηση 336 εκατ. από τις μειωμένες δαπάνες τόκων, 811 εκατ. ευρώ από την υποεκτέλεση του ΠΔΕ και 245 εκατ. ευρώ από τις μικρότερες έναντι του στόχου πληρωμές οπλικών συστημάτων), ενώ τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων καταγράφουν υστέρηση 856 εκατ. ευρώ.

Το «φάουλ» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με τις δαπάνες για το μεταναστευτικό

Επιπλέον εξοικονόμηση ύψους τουλάχιστον 30 εκατ. ευρώ για φέτος, η οποία θα αξιοποιηθεί για δαπάνες των νοσοκομείων, προκύπτει από τον υπολογισμό των πληρωμών που έκαναν τα νοσοκομεία για προσφυγικές δαπάνες.

Με βάση τη συμφωνία για το μεταναστευτικό που είχε κάνει η προηγούμενη κυβέρνηση, δαπάνες ύψους έως 300 εκατ. ευρώ μπορούν να αφαιρεθούν από τον υπολογισμό των δαπανών του προϋπολογισμού με βάση τον ορισμό της μεταμνημονιακής εποπτείας, εφόσον μετρηθούν ξεχωριστά και δεν αφορούν μισθολογικό κόστος. Εντούτοις, τα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας δεν μετρούσαν ξεχωριστά τις φαρμακευτικές και τις νοσοκομειακές δαπάνες εκτός claw back οι οποίες γίνονταν για τις ανάγκες των προσφύγων, με αποτέλεσμα να μην αξιοποιηθεί η εξαίρεση αυτή. Μάλιστα, αντίστοιχο πρόβλημα είναι πιθανό να υπάρχει και σε δαπάνες των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, γι’ αυτό το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει αναλυτικά όλες τις δαπάνες στο πλαίσιο της επισκόπησης δαπανών.