Οι ελληνικές ναυτιλιακές εμπιστεύονται τους Έλληνες αξιωματικούς

Οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες εμπιστεύονται περισσότερο τους Έλληνες αξιωματικούς, αλλά ο αριθμός των διαθέσιμων αξιωματικών στη χώρα μας περιορίζεται. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της έρευνας συστημάτων αξιολόγησης της απόδοσης των πληρωμάτων των ναυτιλιακών εταιρειών που διεξήγαγε η PwC στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

 Στην έρευνα συμμετείχαν γενικοί διευθυντές, διευθυντές προσωπικού στόλου, διευθυντές ανθρώπινου δυναμικού από δώδεκα ναυτιλιακές εταιρείες με έδρα στην Ελλάδα, στην Κύπρο, στη Δανία και στη Σουηδία. Το δείγμα της έρευνας καλύπτει 39.500 ναυτικούς και 1.320 πλοία.

Μερικά από τα συμπεράσματα της έρευνας που παρουσιάζουν ενδιαφέρον τόσο για τον κλάδο της ναυτιλίας όσο και για εργασιακά θέματα:

- Οι ναυτιλιακές χρησιμοποιούν τα συστήματα αξιολόγησης για να επιτύχουν την κατάλληλη σύνθεση των πληρωμάτων και να αξιολογήσουν τις επαναπροσλήψεις των ναυτικών

Σχεδόν όλες οι ναυτιλιακές εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα (δέκα στις δώδεκα) χρησιμοποιούν τα συστήματα αξιολόγησης για να σχεδιάσουν την επάνδρωση των πληρωμάτων τους, με στόχο να επιτύχουν την καλύτερη σύνθεση του πληρώματος έτσι ώστε να υπάρχει ένα καλό κλίμα συνεργασίας, χωρίς προστριβές κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Επίσης, βάσει των συστημάτων αξιολόγησης, εξετάζουν αν θα επαναπροσλάβουν ή όχι ένα ναυτικό.

- Οι εταιρείες με έδρα στο εξωτερικό συνδέουν τα συστήματα αξιολόγησης με τις αμοιβές των εργαζομένων

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η χρήση του συστήματος αξιολόγησης της απόδοσης των πληρωμάτων για τον καθορισμό, ή μη, των μισθολογικών αυξήσεων ή των bonus. Λίγες από τις εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα, κυρίως με έδρα στο εξωτερικό, συνδέουν άμεσα τα αποτελέσματα της αξιολόγησης με τις αποφάσεις που αφορούν αμοιβές.

- Εκπαίδευση και ανάπτυξη των εργαζομένων

Περισσότερες από τις μισές εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι συνδέουν το σύστημα αξιολόγησης με την εκπαίδευση και την ανάπτυξη των γνώσεων και ικανοτήτων των πληρωμάτων, καθώς και με τη διαχείριση της επαγγελματικής σταδιοδρομίας τους. Η σύνδεση της αξιολόγησης με τη σταδιοδρομία κυρίως για τις θέσεις των αξιωματικών.

Τα βασικά κριτήρια αξιολόγησης: Ψυχραιμία, γνώση των διαδικασιών και διαχείριση κρίσεων

•   Η πρώτη κατηγορία κριτηρίων αξιολόγησης αφορά δεξιότητες και χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτουν όλα τα μέλη του πληρώματος, όπως η ομαδικότητα, η εργατικότητα, η ωριμότητα αλλά και η ψυχραιμία.
•   Η δεύτερη κατηγορία αφορά τεχνικές ικανότητες ή γνώσεις που διαφοροποιούνται ανάλογα με το ιεραρχικό επίπεδο και τη φύση της εργασίας. Ενδεικτικά αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει την αγγλική γλώσσα, τη γνώση των διαδικασιών σχετικά με το περιβάλλον και τη συμμόρφωση σε αυτές, καθώς και την ικανότητα δημιουργίας αναφορών (μόνο για τους αξιωματικούς).
•   Τέλος, στις ηγετικές και διοικητικές ικανότητες που αφορούν μόνο στους αξιωματικούς περιλαμβάνονται ο σχεδιασμός, η οργάνωση των εργασιών, οι σχέσεις με το πλήρωμα, η διαμόρφωση κατάλληλου εργασιακού κλίματος, καθώς και η ικανότητα διαχείρισης κρίσεων και πιεστικών καταστάσεων.

Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας, η PwC εντοπίζει ορισμένες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ναυτιλιακές εταιρείες.
 
Έλλειψη Ελλήνων αξιωματικών και ναυτικών

Σύμφωνα με αρκετούς συμμετέχοντες στην έρευνα, ο αριθμός των διαθέσιμων αξιωματικών και ναυτικών στην ελληνική αγορά εργασίας έχει περιοριστεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.  Αυτό αποδίδεται στο ότι το επάγγελμα δεν φαίνεται ελκυστικό στις νεότερες γενιές.

Μακροπρόθεσμα, αυτή η κατάσταση αποτελεί ένα σημαντικό κίνδυνο για τις ελληνικές εταιρείες, με δεδομένο ότι τείνουν να εμπιστεύονται περισσότερο τους Έλληνες αξιωματικούς. Αντίθετα, η έλλειψη ναυτικών δεν φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα για τις υπόλοιπες θέσεις στα πλοία.  

Οι περισσότερες ναυτιλιακές εταιρείες διαθέτουν γραφεία προσωπικού σε χώρες της Ανατολικής Ασίας και της Ανατολικής Ευρώπης με στόχο να προσλαμβάνουν φθηνότερο εργατικό δυναμικό. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι δίνονται πολλές παροχές στους αξιωματικούς για να παραμείνουν στην εταιρεία.  Η διάθεση σημαντικών παροχών συνδέεται άμεσα με την έλλειψη αξιωματικών στον κλάδο της ναυτιλίας.

Ανάγκη επικοινωνίας και συνεργασίας με διαφορετικές κουλτούρες

Έχοντας να διοικήσουν πληρώματα με πολυεθνική σύνθεση, οι αξιωματικοί πρέπει να αναπτύξουν τις ηγετικές τους ικανότητες έτσι ώστε να μπορούν να επικοινωνήσουν και να διαχειριστούν αποτελεσματικά ανθρώπους διαφορετικής κουλτούρας, εργασιακής νοοτροπίας και πεποιθήσεων.  Κατά συνέπεια, η αποτελεσματική διαχείριση της διαφορετικότητας αποτελεί κριτήριο αξιολόγησης της απόδοσης των αξιωματικών.  

Λαμβάνοντας υπόψη την περιορισμένη απήχηση του ναυτικού επαγγέλματος στις νέες γενιές των Ελλήνων, φαίνεται ότι η διαχείριση της διαφορετικότητας θα συνεχίσει να αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα για τις ναυτιλιακές εταιρείες.