Κοινωνικό μέρισμα 2019: Άνοιξε η πλατφόρμα των αιτήσεων

Με έξτρα παροχές «της τελευταίας στιγμής», ύψους πάνω και από τα 175 εκατ. ευρώ τα οποία είχαν επισήμως ανακοινωθεί, κλείνει το ιδιαίτερα «απλόχερο» σε επιδόματα 2019. Καθότι έτος (διπλά) εκλογικό, μαζί με το Κοινωνικό Μέρισμα φέτος διανεμήθηκαν διπλάσιες «έκτακτες» παροχές και ελαφρύνσεις, εν σχέσει με το 2018. Η πλατφόρμα των αιτήσεων στο koinonikomerisma.gr άνοιξε λίγο μετά τις 3 το μεσημέρι. 

Τότε είχαν δοθεί 780 εκατ. ευρώ σε 3,7 εκατομμύρια δικαιούχους τον Δεκέμβριο -συνταξιούχους κυρίως- ενώ φέτος διανεμήθηκαν τα διπλάσια σε διπλάσιους, ξεκινώντας από (α) την έκτακτη παροχή του Μαΐου σαν 13η σύνταξη για 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους, (β) μείωση ΕΝΦΙΑ 575 εκατ. ευρώ σε 4 εκατομμύρια ιδιοκτήτες, και φτάνοντας (γ) στα περίπου 180 εκατ. ευρώ -όπως εκτιμάται τελικά- για σχεδόν 1 εκατομμύριο άμεσα ή έμμεσα δικαιούχους Κοινωνικού Μερίσματος. Και ας μην είχε προϋπολογιστεί ούτε ένα ευρώ για όλα αυτά στον Κρατικό Προϋπολογισμό που ψήφισε η Βουλή πέρυσι και πρόπερσι.


Οι αιτήσεις, για την καταβολή του Κοινωνικού Μερίσματος στους 253.000 άμεσα δικαιούχους (πολυτέκνους, ανέργους γονείς και ΑμΕΑ) ή έως και 950.000 συνολικά δικαιούχους αν συνυπολογιστούν και τα μέλη των οικογενειών τους, ξεκινούν.

Οι διαδικασίες, οι δικαιούχοι

Στο koinonikomerisma.gr έχει αναρτηθεί για πληροφόρηση των δικαιούχων και ολόκληρη η υπουργική απόφαση που καθορίζει τους δικαιούχους και τις διαδικασίες για τη χορήγηση 700 ευρώ.

Από την απόφαση προκύπτει ότι καταργείται το κριτήριο ηλικίας (24 έτη) για τα ΑμΕΑ δικαιούχους. Αίτηση υποβάλλεται μέχρι τις 26 Δεκεμβρίου από οποιονδήποτε σύζυγο – αλλά αν υποβληθεί 2η αίτηση, δεν θα δοθεί άλλο «μέρισμα» 700 ευρώ. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται στα ΙΒΑΝ, που πρέπει να είναι στο όνομα τουλάχιστον του ενός δικαιούχου, αλλιώς πρέεπει να γίνει διόρθωση στην τράπεζα πριν τις 27 Δεκεμβρίου.

Από την απόφαση προκύπτουν όμως και πολλά ψιλά γράμματα ή γκρίζες ζώνες του επιδόματος. Συγκεκριμένα:

-ο νόμος 4646/2019 όπως ψηφίστηκε προβλέπει την καταβολή 175 εκατ. ευρώ. Μετά την επαύξηση του αριθμού των δικαιούχων, το ποσόν αυτό ενδέχεται να μην επαρκέσει και στους δικαιούχους θα πρέπει να δοθεί ελάφρώς υψηλότερο από τα 175 εκατ. που και η υπουργική απόφαση αναφέρει, χωρίς να έχουν ακόμα όμως προϋπολογισθεί.

- η απόφαση καλύπτει ΑμΕΑ χωρίς κανένα όριο ηλικίας. Μιλά όμως για δικαιούχους επιδόματος ΟΠΕΚΑ και όχι για συνταξιούχους που λαμβάνουν άμεσα δική τους αναπηρική σύνταξη.

- για κανένα δικαιούχο δεν τίθεται κριτήριο ακίνητης περιουσίας.

- για όλους τους δικαιούχους όμως τίθενται κριτήριο 7ετούς παραμονής στη χώρα (συνεχή υποβολή δηλώσεων Ε1 στην εφορία τα τελευταία 7 έτη), αλλά και κριτήριο κινητής περιουσίας. Δεν αφορά όμως τα μετρητά ή άλλα κινητά περιουσιακά στοιχεία, παρά μόνο καταθέσεις και ομόλογα ή μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια αξίας άνω των 20.000 ευρώ (κατά το έτος 2018).

Πρόκειται όμως για κριτήριο τόκων και όχι καταθέσεων, στην πραγματικότητα. Για την ακρίβεια, όπως προβλέπει η σχετική απόφαση, το ηλεκτρονικό σύστημα «φαντάζεται» πόσες καταθέσεις έχει κάθε αιτών, από τους τόκους που εμφανίζει στο Ε1, κάνοντας αναγωγή σε κεφάλαιο με βάση το μέσο καταθετικό επιτόκιο του 2018.

Επειδή για το 2018 το επιτόκιο αυτό διαμορφώθηκε σε 0,31%, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι:

1. όποιος είχε τόκους πάνω από 62 ευρώ, δεν λαμβάνει κανένα μέρισμα. Και αυτό γιατί 20.000 Χ μέσο ετήσιο επιτόκιο 0,31% δίνουν το όριο των τόκων των 62 ευρώ.

2. αν κάποιοι σύζυγοι πολυτέκνων ή ανέργων ή ΑμΕΑ δικαιούχων όμως, είχαν την ατυχία να απολαμβάνουν κάποιο προνομιακό επιτόκιο καταθέσεων (πχ στρατιωτικοί με επιτόκιο 3% για τα πρώτα 5.000 ευρώ κατάθεσης) και το 2018 είχαν στην τράπεζα πχ 2.100 ευρώ -και όχι 20.000- θα εμφανίζονται τόκοι 63 ευρώ και το νοικοκυριό χάνει τα 700 ευρώ, έστω και αν το οικογενειακό εισόδημα αλλά και οι καταθέσεις δεν ξεπερνούν τα τεθέντα όρια!

3. αντιθέτως, αν για οποιονδήποτε λόγο κάποιος ακίνητη περιουσία ή μετρητά εκατομμυρίων, δεν αποκλείεται αυτομάτως, όπως ισχύει με τα τραπεζικά δάνεια.

4. επίσης (ακραίο παράδειγμα) αν κάποιος κατέθετε πχ 200.000 τον μήνα Δεκέμβριο, για 1 μήνα θα είχε τόκους 48 ευρώ και θα πάρει μέρισμα (200.000 Χ 0,29/12=48). Το σύστημα είναι «τυφλό» και του δίνει το Μέρισμα, όπως και αν πχ είναι 100.0000 από μια κατάθεση για 6 μήνες κ.λπ.

Αναλυτικά η απόφαση ορίζει με λεπτομέρεια ποιοι είναι δικαιούχοι:

Άρθρο 1
Ορισμοί

Δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος έτους 2019: Οι εκκαθαρισμένες αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που αφορούν στη χρήση 2018 και οι οποίες έχουν υποβληθεί έως 30.11.2019.

Ωφελούμενη μονάδα: το νοικοκυριό, απαρτιζόμενο, με βάση τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος έτους 2019, από τον/την υπόχρεο και τον/την σύζυγο αυτού ή τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης, καθώς και τα εξαρτώμενα τέκνα και τα εξαρτώμενα μέλη που συμπεριλαμβάνονται στις δηλώσεις αυτών.

Δικαιούχος: το ενήλικο άτομο που έχει υποβάλει αίτηση για λογαριασμό της ωφελούμενης μονάδας, η οποία έχει κριθεί και πληροί τα κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα. Το ενήλικο αυτό άτομο είναι, σε περίπτωση έγγαμης συμβίωσης ένας εκ των δύο συζύγων ή σε περίπτωση
συμφώνου συμβίωσης ένα έκ των δύο μερών.

ΑΜΕΑ: Άτομα με αναπηρία, δικαιούχοι των επιδομάτων του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) για άτομα με αναπηρία.

Βραχυχρόνια άνεργος: ο εγγεγραμμένος στα μητρώα του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) για χρονικό διάστημα κάτω ή ίσο των δώδεκα (12) μηνών, κατά την 30/11/2019.

Μακροχρόνια άνεργος: ο εγγεγραμμένος στα μητρώα του ΟΑΕΔ για αδιάλειπτο χρονικό διάστημα άνω των δώδεκα (12) μηνών, κατά την 30/11/2019.

Φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα: Το άθροισμα του φορολογητέου εισοδήματος όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας, όπως αυτή ορίζεται ανωτέρω, με βάση τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος έτους 2019, όπως αυτές ορίζονται ανωτέρω.

Ποσό εισοδηματικής ενίσχυσης: Το εφάπαξ ποσό των επτακοσίων (700) ευρώ ανά ωφελούμενη μονάδα.

Σε περίπτωση που μία ωφελούμενη μονάδα πληροί τα κριτήρια σε περισσότερες από μία κατηγορίες, δεν μπορεί να λάβει πάνω από μία φορά το εφάπαξ ποσό.

ΠΟΙΟΙ ΜΕΝΟΥΝ ΕΚΤΟΣ

Άρθρο 2
Κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα

Κατηγορίες ωφελούμενων μονάδων:

1) Ωφελούμενες μονάδες με τέσσερα (4) εξαρτώμενα τέκνα και άνω και φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα έως είκοσι χιλιάδες ευρώ (20.000 €).

2) Ωφελούμενες μονάδες στις οποίες είτε ο/η υπόχρεος ή ο/η σύζυγος ή μέρος του συμφώνου συμβίωσης είναι μακροχρόνια άνεργος/η, με τουλάχιστον ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο και φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα έως δεκαπέντε χιλιάδες ευρώ (15.000 €). Σε περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας, αρκεί ο μοναδικός γονέας να είναι μακροχρόνια άνεργος.

Σωρευτικά τα πλήρη κριτήρια για να κριθούν δικαιούχοι χορήγησης του κοινωνικού μερίσματος:

α) Ο/η υπόχρεος, ή/και ο/η σύζυγος ή μέρος του συμφώνου συμβίωσης, διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια τα τελευταία επτά (7) έτη, όπως προκύπτει από την υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος κατά την τελευταία επταετία.

β) Τόσο ο/η υπόχρεος όσο και ο/η σύζυγος είναι, με βάση της δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος έτους 2019, φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος.

γ) Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν
δηλωθεί στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) του έτους 2019, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο:

Ετήσιος τόκος = 20.000* μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο 2018/100. Το μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο ορίζεται ως το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα καταθέσεων, του ημερολογιακού έτους 2018, όπως δημοσιεύεται στο Στατιστικό Δελτίο Οικονομικής Συγκυρίας της Τράπεζας της Ελλάδος.

ΑΙΤΗΣΕΙΣ-ΣΤΟΙΧΕΙΑ: ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΛΑΘΗ

1. Η αίτηση υποβάλλεται από τον δικαιούχο της ωφελούμενης μονάδας μέσω του διαδικτυακού τόπου του προγράμματος www.koinonikomerisma.gr), χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης του πληροφοριακού συστήματος TAXISnet της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).

2. Απαραίτητη είναι η συμπλήρωση αριθμού λογαριασμού IBAN. O αιτών φέρει την ευθύνη για τη συμπλήρωση αριθμού λογαριασμού, ο οποίος είναι έγκυρος και ενεργός και στον οποίο είναι υποχρεωτικά είτε αποκλειστικός δικαιούχος, είτε συνδικαιούχος.

Εάν ο ενδιαφερόμενος δεν είναι αποκλειστικός δικαιούχος ή συνδικαιούχος στον αριθμό λογαριασμού που δήλωσε, δεν κρίνεται δικαιούχος του κοινωνικού μερίσματος και δεν πραγματοποιείται η σχετική πληρωμή, ακόμα και αν κατά τα λοιπά πληρούνται τα κριτήρια χορήγησής του.

Σε περίπτωση που αριθμός IBAN που δηλώθηκε δεν είναι ενεργός, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η πίστωση του λογαριασμού στον οποίο ο ενδιαφερόμενος είναι αποκλειστικός δικαιούχος ή συνδικαιούχος, θα πρέπει ο ίδιος να μεταβεί στο οικείο πιστωτικό ίδρυμα τήρησης του εν λόγω λογαριασμού και να διευθετήσει το ζήτημα μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων.

Εάν ο ίδιος IBAN εμφανίζεται να έχει δηλωθεί δύο ή περισσότερες φορές σε διαφορετικές αιτήσεις και για διαφορετικούς δικαιούχους, ισχύει και είναι έγκυρη μόνο η πρώτη χρονικά υποβληθείσα αίτηση.

3. Σε περίπτωση που προκύψει ασυμφωνία στοιχείων μεταξύ ΑΦΜ και ΑΜΚΑ, ο αιτών ή το μέλος του νοικοκυριού στου οποίου τα στοιχεία εμφανίζεται η ασυμφωνία, πρέπει εντός της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων να αιτηθεί την αλλαγή στοιχείων του ΑΜΚΑ του στα ΚΕΠ και κατόπιν αυτού να προχωρήσει στην ολοκλήρωση της διαδικασίας υποβολής της αίτησης.

4. Μετά την οριστική υποβολή της αίτησης, ο αιτών ενημερώνεται αυτόματα για την έγκριση ή την απόρριψή της.