Ηλεκτρονικές δαπάνες: Πρεμιέρα για το νέο καθεστώς - Τι αλλάζει στις e-αποδείξεις

Από σήμερα ενεργοποιείται το νέο καθεστώς για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές και απαιτεί περισσότερες e-αποδείξεις από τους μισθωτούς, συνταξιούχους, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και όσους αποκτούν εισοδήματα από ακίνητα.

Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών θεωρούν δεδομένο ότι θα υπάρξουν ειδικότερα ζητήματα και δυσκολίες αλλά, όπως λένε, «μέχρι και τον Μάρτιο του 2021» (οπότε θα υποβληθούν οι δηλώσεις εισοδήματος του 2020) μπορούν να γίνουν διορθώσεις και βελτιώσεις.

Στις επόμενες μέρες ή ώρες αναμένεται και η σχετική υπουργική απόφαση που θα συμπληρώνει όσα αφήνει ανοικτά ο νέος νόμος 4646 του 2019. Εκεί αναμένεται να τεθούν και επί μέρους όρια ή απαλλαγές για ειδικές περιπτώσεις.

Μέχρι τότε όμως, τρεις είναι οι μεγάλες αλλαγές-ανατροπές που θα έχει «τεστάρει» το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης:

1. Αυξάνεται το όριο κάλυψης με δαπάνες με πλαστικό χρήμα για όλους, σε 30% αντί 10-20% που ίσχυε για τους περισσότερους -και που το έχουν ουσιαστικά καλύψει σχεδόν όλοι εδώ και μήνες.

2. Επεκτείνεται η υποχρεωτική εφαρμογή του μέτρου και σε άλλες κατηγορίες φορολογουμένων. Όχι μόνον μισθωτοί και συνταξιούχοι όπως ήξεραν όλοι ως τώρα, αλλά και επιχειρηματίες-επαγγελματίες ή και όσοι εισπράττουν ενοίκια, θα υποχρεούνται να δαπανούν με πλαστικό χρήμα το 30% όσων βγάζουν. Από την άλλη, δεν εντάσσονται -στη φάση αυτή τουλάχιστον-όσοι έχουν έσοδα από άλλες πηγές (πχ μετοχές).

3. Περιορίζεται η βάση υπολογισμού του 30% των δαπανών με πλαστικό χρήμα. Δεν επιβάλλεται 30% στο τεκμαρτό εισόδημα, αλλά μόνον στο πραγματικό. Και «πραγματικό» δεν είναι μόνον όσα δηλώθηκαν στην εφορία, αλλά αυτά που απομένουν εάν αφαιρεθούν και δαπάνες, όπως για πληρωμή της εισφοράς αλληλεγγύης ή και την καταβολή διατροφής διαζυγίου. ΠΡΟΣΟΧΗ: η εξαίρεση της διατροφής ισχύει εφόσον καταβάλλεται μέσω τραπέζης.

Με βάση τα έως τώρα δεδομένα, από 1.1.2020 ισχύουν οι εξής αλλαγές:

– Ως δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής δεν θεωρούνται μόνον δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών στην ημεδαπή, αλλά και στο εξωτερικό, δηλαδή σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ., εφόσον αυτές καταβάλλονται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως, ενδεικτικά κάρτες και μέσα πληρωμής με κάρτες, πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών και χρήση ηλεκτρονικού πορτοφολιού (πχ paypal κλπ)

– Το απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για κάθε φορολογικό έτος ορίζεται σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) του πραγματικού εισοδήματος που προέρχεται από μισθωτή εργασία – συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα και μέχρι είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ δαπανών. Το πλαφόν πάντως σκοντάφτει και σε ενδοκυβερνητικές αντιδράσεις, καθιστώντας αμφίβολο ενδεχομένως αν και πώς θα ισχύσει ειδική απαλλαγή (ανώτατο πλαφόν αποδείξεων) για όσους βγάζουν 67.000 ευρώ και άνω. Σύμφωνα με τους επικριτές, δεν είναι θεμιτό να κάνει «σκόντο» στους πλουσίους. Οι υποστηρικτές του μέτρου από την άλλη λένε πώς δεν μπορεί δια νόμου να υποχρεώνεται κάποιος να δαπανά απεριόριστα πέραν των αναγκών του. Σε κάθε περίπτωση πάντως, φαντάζει προβληματικό να καθίσταται το Κράτος σε κριτή των αναγκών -ανελαστικών ή μη ανελαστικών- που έχει κάθε πολίτης χωριστά.

– Στον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος δεν περιλαμβάνεται το ποσό της εισφοράς αλληλεγγύης και το ποσό της διατροφής που δίδεται στον/στην διαζευγμένο/-η σύζυγο ή σε μέρος συμφώνου συμβίωσης ή/και εξαρτώμενο τέκνο, εφόσον καταβάλλεται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.

Το »πρόστιμο» ανέρχεται σε 22% επί της διαφοράς μεταξύ του απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής -δηλαδή στο ποσό των δαπανών που λείπουν από το 30% που θα ισχύσει ως κατώτατο όριο ηλεκτρονικής δαπάνης.

Ωστόσο, στον φορολογούμενο του οποίου είναι κατασχεμένοι ένας ή περισσότεροι λογαριασμοί, πλην του ακατάσχετου λογαριασμού του ν. 4254/2014 (Α΄ 85), μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του οικείου φορολογικού έτους, το όριο δαπανών του πρώτου εδαφίου της παρούσας περίπτωσης περιορίζεται στις πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ δαπανών.

Εξαιρέσεις:

Η ως άνω υποχρέωση δεν εφαρμόζεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

(i) Φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το εβδομηκοστό (70ό) έτος της ηλικίας τους.

(ii) Άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω.

(iii) Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.

(iv) Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.

(v) Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή.

(vi) Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

(vii) Oι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.

(viii) Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους. Ως τουριστικοί τόποι ορίζονται όσοι περιλαμβάνονται στο π.δ. 899/1976, όπως τροποποιήθηκε με το π.δ. 664/1977.

(ix) Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).

(x) Oι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των έξι (6) μηνών).

(xi) Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.

(xii) Οι φυλακισμένοι.