Πυρετός επαφών από τον υπουργό Οικονομικών για λιγότερη λιτότητα

Κατά την επίσκεψη των υψηλόβαθμων τεχνοκρατών των δανειστών στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έθεσε στο τραπέζι των συνομιλιών τρεις φακέλους με αιτήματα για λιγότερη λιτότητα, με στόχο την περαιτέρω μείωση φόρων. Τα αιτήματα αυτά, που αφορούν τη μείωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα και την αξιοποίηση των κερδών των ελληνικών ομολόγων (ANFAs, SMPs) για επενδύσεις, τη δυνατότητα μεταφοράς υπερπλεονάσματος από ένα έτος στο επόμενο και την εξαίρεση 200 εκατ. ευρώ που διατέθηκαν για το προσφυγικό από τις δαπάνες που προσμετρώνται στον μεταμνημονιακό υπολογισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος, θα διατυπωθούν πλέον από τον κ. Σταϊκούρα και σε κορυφαίους Ευρωπαίους ομολόγους του, με τους οποίους θα συναντηθεί πριν από το Eurogroup της 16ης Μαρτίου.

Η σειρά των επαφών ξεκινά με την αυριανή συνάντηση του κ. Σταϊκούρα με τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μπρουνό Λε Μερ στο Παρίσι, στο πλαίσιο του Ελληνογαλλικού Φόρουμ που διοργανώνει το Ελληνογαλλικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, με θέμα: «Ελλάδα, στρατηγικός παράγοντας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η εμπιστοσύνη ξαναγεννιέται». Παράλληλα με το Φόρουμ, στο οποίο θα συμμετάσχει πλειάδα μελών της ελληνικής κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα συναντάται με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Ο κ. Σταϊκούρας θα έχει επίσης επαφές με εκπροσώπους χρηματοπιστωτικών οργανισμών, όπως η Société Générale, η BNP-Paribas και η Lazard.

Επόμενο βήμα του Έλληνα υπουργού Οικονομικών είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, να συναντηθεί με τον Γερμανό ομόλογό του Όλαφ Σολτς, ώστε να ανιχνεύσει τις προθέσεις του Βερολίνου και να κάμψει πιθανές ανησυχίες και ενστάσεις του. Το ραντεβού δεν έχει ακόμα κλειστεί, αλλά θα επιδιωχθεί να πραγματοποιηθεί μέσα στον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο, πριν από το Eurogroup της 16ης Μαρτίου, στο οποίο η ελληνική πλευρά επιδιώκει να συζητηθεί τουλάχιστον ένα μέρος των αιτημάτων της.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, δύο από τα θέματα που έχει θέσει η κυβέρνηση μπορούν να δρομολογηθούν στο Eurogroup του Μαρτίου. Πρόκειται για:

- Τη μεταφορά υπερπλεονάσματος από ένα έτος στο επόμενο, με βάση τον μηχανισμό εξομάλυνσης (smoothing mechanism) που έχει προτείνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση. Το σκεπτικό είναι να διατίθεται το υπερπλεόνασμα σε στοχευμένες μειώσεις φόρων ή αυξήσεις δαπανών, που θα σχεδιάζονται με χρονική άνεση και θα εντάσσονται σε μια συνεκτική οικονομική πολιτική, αντί να μοιράζονται κατά ένα μέρος ως «κοινωνικό μέρισμα» στο τέλος του έτους, υπό χρονική πίεση, και το υπόλοιπο να καταλήγει στο «μαξιλάρι» διαθεσίμων. Εφόσον εγκριθεί από τους Ευρωπαίους εταίρους η πρόταση αυτή, το πιθανότερο είναι να τεθεί σε εφαρμογή από το 2021 για το (οριακό, όπως προβλέπεται) υπερπλεόνασμα του τρέχοντος έτους.

- Την εξαίρεση 200 εκατ. ευρώ που διατέθηκαν για το προσφυγικό από τις δαπάνες που προσμετρώνται στον μεταμνημονιακό υπολογισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος. Όπως εξηγεί υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, η συμφωνία της προηγούμενης κυβέρνησης με τους Ευρωπαίους πιστωτές επιτρέπει να μην λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος δαπάνες ύψους έως 0,2% του ΑΕΠ ετησίως, δηλαδή περίπου 380 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, οι περιορισμοί στις κατηγορίες δαπανών που αναγνωρίζονται έχουν ως αποτέλεσμα να αξιοποιείται η πρόβλεψη αυτή κατά 50% ή και λιγότερο. Δηλαδή, στην καλύτερη περίπτωση αναγνωρίζονται δαπάνες ύψους έως 180 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση διεκδικεί τώρα να πιάσει το ανώτατο όριο των 380 εκατ. ευρώ με την αναγνώριση δαπανών ύψους 200 εκατ. ευρώ οι οποίες γίνονται για το προσφυγικό, αλλά δεν εξαιρούνται μέχρι σήμερα από τον μεταμνημονιακό ορισμό των πρωτογενών πλεονασμάτων (για παράδειγμα, μισθοδοσία αστυνομικών που φρουρούν κέντρα υποδοχής μεταναστών).

Από ’κει και πέρα, το κομβικό ζήτημα των χαμηλότερων στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα και της επενδυτικής χρήσης των ANFAs και SMPs φαίνεται πως θα κριθεί στο Eurogroup της 11ης Ιουνίου στο Λουξεμβούργο. Λίγο νωρίτερα, τον Μάιο, στο πλαίσιο της 6ης αξιολόγησης, αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο για τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο, ώστε να αποφασιστεί, σε συνεννόηση με τους θεσμούς, ποια θα είναι η μείωση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και να διαμορφωθεί ο φετινός ΕΝΦΙΑ, που θα βασίζεται στις νέες αντικειμενικές αξίες αλλά και στην κυβερνητική εξαγγελία για περαιτέρω μεσοσταθμική μείωση του φόρου κατά 8%.