Στρατηγικός ο ρόλος των τουριστικών λιμένων στην ανάπτυξη: «Δημιουργούμε αξία και πλούτο για τη χώρα»

Με βασικό μήνυμα «Το ελληνικό γαλάζιο δημιουργεί αξία και πλούτο για τη χώρα» πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου η ενημερωτική ημερίδα της Ένωσης Μαρινών Ελλάδας με τίτλο: «Ανάπτυξη των Ελληνικών Τουριστικών Λιμένων». Ο Πρόεδρος της ΕΜΑΕ Σταύρος Κατσικάδης, επεσήμανε τη συμβολή των μαρινών και των τουριστικών λιμένων στην τουριστική ανάπτυξη αλλά και ευρύτερα στην εθνική οικονομία και τόνισε πως η Ένωση Μαρινών Ελλάδας, από την ίδρυσή της το 2010, συνεισφέρει με θεσμική ευθύνη και με τεκμηριωμένες θέσεις και προτάσεις στην ανάπτυξη του κλάδου, ώστε να δώσει πολλά περισσότερα ακόμη στην οικονομία και την κοινωνία.

Επεσήμανε ότι οι 21 μαρίνες-μέλη της ΕΜΑΕ έχουν επενδύσει πάνω από 250 εκ. ευρώ για τη δημιουργία και την αναβάθμιση υφιστάμενων λιμενικών εγκαταστάσεων, χωρίς να συνυπολογίζονται οι επανεπενδύσεις που γίνονται κατά τη διάρκεια της μίσθωσης, ενώ καταβάλλουν πάνω από 16 εκ. ευρώ ετήσια ανταλλάγματα στο ελληνικό Δημόσιο. Ποσό που αναλογεί στο 30% περίπου του συνολικού τους τζίρου και προσέθεσε:

«Κύριος στόχος των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων από την ΕΜΑΕ είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών μαρινών και η δημιουργία σταθερού νομοθετικού και φορολογικού περιβάλλοντος για την προσέλκυση επενδύσεων. Για να επιτευχθεί ο σκοπός της βιώσιμης ανάπτυξης» τόνισε ο Σταύρος Κατσικάδης: «Πρέπει να γίνουν άμεσα και συντονισμένα πολλές και σοβαρές μεταρρυθμίσεις που θα εξορθολογήσουν το θεσμικό πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας των μαρινών στη χώρα μας. Μόνο με κεντρικό συντονισμό μεταξύ των πολλαπλών συναρμόδιων κρατικών υπηρεσιών είναι εφικτή η μείωση της γραφειοκρατίας και του χρόνου που απαιτείται για τη δημιουργία μίας νέας μαρίνας. Χρόνος που δυστυχώς σήμερα ξεπερνά την 5ετία χωρίς τον συνυπολογισμό πολλαπλών νομικών επιπλοκών που εμποδίζουν την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων» για να συμπληρώσει:

«Δημιουργούμε αξία και πλούτο για τη χώρα. Αυτό αναδείξαμε σήμερα, με τεκμηριωμένα στοιχεία και έναν ευρύ δημόσιο διάλογο. Το ελληνικό γαλάζιο είναι πηγή εθνικού πλούτου και ευκαιριών απασχόλησης, ειδικά για τους νέους. Ο θαλάσσιος τουρισμός υψηλών απαιτήσεων όπως αυτός των σκαφών αναψυχής, μπορεί να αποτελέσει μαγνήτη επενδύσεων που θα δώσουν δυναμική ώθηση στη γρήγορη ανάπτυξη. Όμως για να μπορέσουμε να σημειώσουμε ουσιαστική πρόοδο πρέπει επειγόντως να καθοριστεί ο επίσημος συντονιστής των συναρμόδιων Υπηρεσιών και οι διαδικασίες συνεννόησης και παρακολούθησης του έργου της ανάπτυξης των μαρινών σε εθνικό επίπεδο. Χρειάζεται εθνικό σχέδιο και ξεκάθαρη βούληση για την ανάπτυξη του κλάδου, ο οποίος έχει στρατηγικό ρόλο για τον τουρισμό και συνολικά για την οικονομία της πατρίδας μας».



Ο Σταύρος Κατσικάδης παρέθεσε στοιχεία για τον κλάδο των μαρίνων:

«-Εκτός από τις μαρίνες-μέλη μας, λειτουργούν περίπου άλλοι 40 τουριστικοί λιμένες στη χώρα μας, σύνολο 60. Και μπορεί τα ποσά που προανέφερα να φαίνονται μικρά σε σύγκριση με άλλους κλάδους, όμως αυτό που έχει σημασία είναι η υψηλή προστιθέμενη αξία που δημιουργεί ο κλάδος μας. Διότι οι τουριστικές λιμενικές υποδομές είναι απαραίτητες για τον ελλιμενισμό των ιδιωτικών και των επαγγελματικών σκαφών αναψυχής. Είναι απαραίτητες για το Yachting. Για κάθε ένα ευρώ ελλιμενισμού σε τουριστικό λιμένα, δαπανώνται 5 έως 12 ευρώ στην τοπική οικονομία, σε προμήθειες, τροφοδοσία, ανεφοδιασμό καυσίμων, τεχνικές εργασίες, ναυπηγεία, πρακτορεύσεις και πολλές άλλες υπηρεσίες και δραστηριότητες που αναπτύσσονται γύρω από μία μαρίνα.

- Το πιο σημαντικό όμως είναι οι θέσεις απασχόλησης. Πάνω από 43.000 άνθρωποι στη χώρα μας απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα στο Yachting και στις μαρίνες. Για κάθε 100 θέσεις ελλιμενισμού δημιουργούνται άμεσα 4 έως 6 νέες θέσεις απασχόλησης και τουλάχιστον 100 έμμεσες στην τοπική κοινωνία.

- Η δημιουργία νέων υποδομών για σκάφη αναψυχής αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη του yachting αλλά όχι ικανή από μόνη της. Χρειάζεται η σχεδίαση και εφαρμογή στρατηγικής με σκοπό τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του κλάδου σε εθνικό επίπεδο. Με μαρίνες που θα διαθέτουν σύγχρονες υποδομές και θα παρέχουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, με σεβασμό στο περιβάλλον και στην τοπική κοινωνία. Δεν πρέπει μπροστά στην ανάγκη δημιουργίας νέων θέσεων ελλιμενισμού να προβεί η Πολιτεία σε πρόχειρες κατασκευές, πλωτές εξέδρες και προσωρινές λύσεις χωρίς ασφάλεια και περιβαλλοντικούς όρους.

- Χρειάζεται να σκεφτούμε γιατί λειτουργούν μόνο 60 τουριστικοί λιμένες από τους 149 που έχουν χωροθετηθεί. Και γιατί από τους 60 μόνο οι 30 έχουν αξιοποιηθεί παρέχοντας τουλάχιστον τις βασικές υπηρεσίες σε σκάφη αναψυχής. Μήπως οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές διαπιστώνουν υψηλό ρίσκο, πολλά προβλήματα στην μακροχρόνια πορεία, αβέβαιη απόδοση της επένδυσης και όχι ιδιαίτερα φιλικό περιβάλλον και τελικώς αλλάζουν γνώμη; Μήπως οι περισσότεροι αρχικώς ενδιαφερόμενοι ήλπιζαν σε εύκολη και πλούσια κρατική χρηματοδότηση για τις κατασκευές και όταν αντιλαμβάνονταν ότι αυτό δεν ήταν εφικτό εγκατέλειπαν την προσπάθεια;

- Σήμερα, μετά από μία δεκαετία δύσκολων οικονομικών συγκυριών για την οικονομία της χώρας μας, έχουμε όλοι καταλάβει ότι η κατασκευή και διαχείριση τουριστικών λιμένων με κρατική χρηματοδότηση δεν αποτελεί βιώσιμη λύση. Όχι μόνο λόγω των απαιτούμενων κεφαλαίων από το Δημόσιο αλλά κυρίως διότι δύσκολα διασφαλίζεται η ποιότητα των υπηρεσιών και η συντήρηση των υποδομών από τα Λιμενικά Ταμεία σε βάθος χρόνου.

- Χαρακτηριστικό παράδειγμα του αναχρονιστικού μοντέλου που λειτουργούν τα Λιμενικά ταμεία αποτελεί ο τρόπος χρέωσης των σκαφών αναψυχής. 5,59 ευρώ είναι η ημερήσια χρέωση ενός 12μετρου σκάφους στα καταφύγια τουριστικών σκαφών υπό την εποπτεία των Λιμενικών Ταμείων και 3 ευρώ εάν πρόκειται για επαγγελματικό σκάφος. Ανυπολόγιστα είναι τα έσοδα που στερείται το ελληνικό Δημόσιο από τον ελλιμενισμό και τους φόρους των μόνιμων ή προσωρινών σκαφών αναψυχής, ελληνικών ή ξένων, ιδιωτικών ή επαγγελματικών. Έτσι τα Λιμενικά Ταμεία δεν συγκεντρώνουν ούτε τους ελάχιστους πόρους που απαιτούνται για τη στοιχειώδη συντήρηση των εγκαταστάσεων και αναγκάζονται να αναζητούν πόρους από το Δημόσιο.

Και το χειρότερο είναι ότι, οι χαμηλού επιπέδου υποδομές και υπηρεσίες κάνουν αθέμιτο ανταγωνισμό σε αξιόλογες μαρίνες όπου οι επενδυτές έχουν ξοδέψει εκατομμύρια, πληρώνουν υψηλά ενοίκια, φόρους, έχουν τεράστια λειτουργικά κόστη καθώς απασχολούν εκπαιδευμένο προσωπικό και τηρούν αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους. Χρειάζεται απαραιτήτως να εκσυγχρονιστεί το μοντέλο λειτουργίας των Λιμενικών Ταμείων.

- Για να επιτευχθεί ο σκοπός της βιώσιμης ανάπτυξης πρέπει να γίνουν άμεσα και συντονισμένα πολλές και σοβαρές μεταρρυθμίσεις που θα εξορθολογήσουν το θεσμικό πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας των μαρινών στη χώρα μας. Μόνο με κεντρικό συντονισμό μεταξύ των πολλαπλών συναρμόδιων κρατικών υπηρεσιών είναι εφικτή η μείωση της γραφειοκρατίας και του χρόνου που απαιτείται για τη δημιουργία μίας νέας μαρίνας. Χρόνος που δυστυχώς σήμερα ξεπερνά την 5ετία χωρίς τον συνυπολογισμό πολλαπλών νομικών επιπλοκών που εμποδίζουν την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων.

- Πρέπει να λυθούν χρόνια προβλήματα όπως αυτό των εγκαταλελειμμένων σκαφών στις μαρίνες που καταλήγουν σε ναυάγια με κίνδυνο για το περιβάλλον και την ασφάλεια. Εφόσον οι υπόχρεοι Δημόσιοι φορείς και οι Αρχές δεν κάνουν τα προβλεπόμενα θα πρέπει να εξουσιοδοτηθούν οι Φορείς Διαχείρισης ώστε να αναλάβουν πρωτοβουλίες.

- Κύριος στόχος των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων από την ΕΜΑΕ είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών μαρινών και η δημιουργία σταθερού νομοθετικού και φορολογικού περιβάλλοντος για την προσέλκυση επενδύσεων.

- Υψηλή φορολογία, φόροι πολυτελείας, τέλη πλοίων αναψυχής, ΕΝΦΙΑ και τέλη χωρίς ανταποδοτικότητα που θεσμοθετήθηκαν κατά την περίοδο της κρίσης οδήγησαν σε μείωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών μαρινών. Χρειάζεται απλό και δίκαιο φορολογικό πλαίσιο για τις μαρίνες και τις υπηρεσίες προς τα σκάφη αναψυχής σε αντιστοιχία με άλλους τομείς του ελληνικού τουρισμού, όπως είναι τα ξενοδοχεία.

- Όσον αφορά στα μισθώματα των μαρινών, θα δούμε στην παρουσίαση της μελέτης που θα κάνει ο Γενικός Γραμματέας της ΕΜΑΕ κος Ασβέστης ότι το ποσοστό του ενοικίου στις δαπάνες των ελληνικών μαρινών είναι 4πλάσιο του αντίστοιχου παγκόσμιου μέσου όρου. Υπάρχουν μαρίνες που καταβάλλουν πάνω από το 60% του τζίρου τους ως ενοίκιο στο Κράτος.

- Βιώσιμη ανάπτυξη σημαίνει επίσης ότι η δημιουργία των νέων υποδομών και θέσεων ελλιμενισμού προωθείται με πολιτικές εξωστρέφειας, με καμπάνιες επικοινωνίας των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων στην παγκόσμια τουριστική αγορά ώστε να προσελκύσουμε ξένα σκάφη αναψυχής που παραμένουν μόνιμα στις ελληνικές μαρίνες (το λεγόμενο Homeporting). Οι περιοριστικές διατάξεις του ν.4256/2014 που δεν επιτρέπουν την δραστηριοποίηση των ξένων επαγγελματικών σκαφών στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως σημαίας, δεν συνάδουν με τη στρατηγική εξωστρέφειας και δεν ωφελούν τις μαρίνες μας. Η χώρα μας πρέπει να εναρμονιστεί με τις άλλες χώρες της Μεσογείου σε αυτό το θέμα. Σκοπός μας πρέπει να είναι η συγκέντρωση εσόδων από φόρους και ανταποδοτικά τέλη και όχι ο περιορισμός των ξένων επαγγελματικών σκαφών.
Η ελληνική σημαία πρέπει και μπορεί να γίνει ανταγωνιστικότερη θεσμοθετώντας κίνητρα όπως είναι η χρηματοδοτική μίσθωση (leasing σκαφών όπως στη Μάλτα και στην Κύπρο) και όπως η Χρυσή Βίζα για τα ακίνητα στη χώρα μας».

Στη διάρκεια της ημερίδας ο Γενικός Γραμματέα της ΕΜΑΕ Κωνσταντίνος Ασβέστης παρουσίασε τη μελέτη για την ανάπτυξη των τουριστικών λιμένων στην Ελλάδα, με τα χαρακτηριστικά του κλάδου και την προστιθέμενη αξία στην οικονομία, στην απασχόληση, στις επενδύσεις και στο περιβάλλον. Οι μεγάλες προκλήσεις αλλά και οι θετικές προοπτικές της αγοράς των μαρινών βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης εκπροσώπων θεσμικών φορέων και εξειδικευμένων στελεχών με μακρόχρονη εμπειρία στον κλάδο. Συγκεκριμένα στο panel της συζήτησης συμμετείχαν οι κ.κ Κωνσταντίνος Λούλης, Γ.Γ. Υπουργείου Τουρισμού, Βασίλης Πολίτης, Σύμβουλος, μέλος Δ.Σ. ΕΟΤ, Δρ. Γιώργος Πατέρας, Πρόεδρος Ναυτικού Επιμελητήριου Ελλάδας, Βασίλης Κορκίδης, Πρόεδρος Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά και Σταύρος Κατσικάδης, Πρόεδρος ΕΜΑΕ.
Στο τέλος της εκδήλωσης έγινε η κοπή της βασιλόπιτας για τα μέλη της Ένωσης Μαρινών Ελλάδας.

Η Ένωση Μαρινών Ελλάδας αποτελείται σήμερα από 21 τουριστικούς λιμένες/μαρίνες με συνολικά 8.100 θέσεις ελλιμενισμού για πλοία αναψυχής και εκπροσωπεί το 75% περίπου των οργανωμένων θέσεων ελλιμενισμού στη χώρα μας. Ιδρύθηκε το 2010 με σκοπό την εκπροσώπηση των τουριστικών λιμένων της ελληνικής επικράτειας, την αναβάθμιση, ανάπτυξη και προβολή τους στην Ελλάδα και το εξωτερικό καθώς και τη μελέτη και επεξεργασία θεμάτων που αφορούν στη δημιουργία και λειτουργία των τουριστικών λιμένων.

Το παρών έδωσαν κορυφαία στελέχη που δραστηριοποιούνται στη ναυτιλία και τον τουρισμό, ειδικότερα δε τον θαλάσσιο τουρισμό και τις μαρίνες. Την εκδήλωση χαιρέτησαν οι Υπουργοί Τουρισμού κ. Χάρης Θεοχάρης και Εσωτερικών, κ. Παναγιώτης Θεοδωρικάκος καθώς και η Πρόεδρος του ΕΟΤ, κα Άντζελας Γκερέκου. Παρεμβάσεις με πολύ ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις έκαναν επίσης οι βουλευτές του Νότιου Τομέα της Αθήνας κος Διονύσης Χατζηδάκης, Κων/νος Κυρανάκης και Βασίλης Σπανάκης.