Πλειστηριασμοί: Ψάχνουν λύσεις μέχρι τις 30 Απριλίου - Οι τρεις άξονες του νέου πτωχευτικού κώδικα

Λιγότερες από 90 ημέρες έχει πλέον στη διάθεσή της η κυβέρνηση, προκειμένου να εξουδετερώσει την ισχυρή κοινωνική και πολιτική «νάρκη» της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών Α΄ κατοικίας από την 1η Μαΐου, διαμορφώνοντας ένα νέο πλαίσιο που θα βγάζει στη σέντρα τους στρατηγικούς κακοπληρωτές αλλά θα προβλέπει ειδική μέριμνα για τους πραγματικά αδύναμους.

Η δυσκολία του εγχειρήματος φάνηκε ξεκάθαρα χθες: από τη μία η αντιπολίτευση επιτέθηκε στην κυβέρνηση για το θέμα, απομονώνοντας και διαστρεβλώνοντας σχετικές δηλώσεις του υπουργού Ανάπτυξης Άδωνη Γεωργιάδη, και από την άλλη ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Λουίς ντε Γκίντος τόνισε από την Αθήνα ότι η μείωση των κόκκινων δανείων, που συνδέεται με τους πλειστηριασμούς, αποτελεί προϋπόθεση για να λειτουργήσουν οι τράπεζες αλλά και για να συζητηθεί η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων.

Σε αυτά έρχεται να προστεθεί το γεγονός ότι ήδη οι πλειστηριασμοί που διεξάγονται φεύγουν σταδιακά από τις υπερπολυτελείς βίλες, το στοκ των οποίων εξαντλείται, και κατευθύνονται προς μεσαίας αξίας ακίνητα, με προοπτική να πέσουν ακόμα πιο χαμηλά. Η πλατφόρμα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών περιλαμβάνει 4.945 πλειστηριασμούς ακινήτων για τη φετινή χρονιά, εκ των οποίων τα 1.687 είναι κατοικίες. Οι προγραμματισμένοι πλειστηριασμοί κατοικιών μετά την 1η Μαΐου και μέχρι το τέλος του έτους ανέρχονται στους 782.

«Ζωντάνεψε» η πλατφόρμα

Η προστασία της Α΄ κατοικίας θα λήξει οριστικά στις 30 Απριλίου, μετά την τετράμηνη παράταση που πέτυχε η κυβέρνηση έχοντας παραλάβει την καυτή αυτή πατάτα από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Η παράταση και οι βελτιώσεις στις οποίες προχώρησε το σημερινό οικονομικό επιτελείο στο ισχύον πλαίσιο έδωσαν ζωή στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους για την προστασία της Α΄ κατοικίας.

Πάνω από 42.000 οφειλέτες είχαν ξεκινήσει έως τις 31 Ιανουαρίου τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης για προστασία της Α΄ κατοικίας και ευνοϊκή ρύθμιση στεγαστικών, καταναλωτικών ή επιχειρηματικών δανείων με υποθήκη κύριας κατοικίας, ενώ είχαν συναινέσει στην άρση του φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου τους. Τρεις μήνες νωρίτερα, στις 3 Νοεμβρίου, ο αριθμός ήταν μικρότερος από 30.000.

Παράλληλα, στα τέλη Ιανουαρίου οι τράπεζες είχαν δώσει 686 προτάσεις ρύθμισης, έναντι μόλις 56 στις αρχές Νοεμβρίου. Οι δανειολήπτες που είχαν αποδεχθεί προτάσεις ρύθμισης των δανείων τους με υποθήκη κύριας κατοικίας έφθαναν τους 273 στις 31 Ιανουαρίου 2020 και είχε εγκριθεί η κρατική επιδότηση σε 177 πολίτες, ενώ στις 3 Νοεμβρίου μόλις 10 οφειλέτες είχαν αποδεχθεί προτάσεις ρύθμισης και δεν υπήρχε καμία έγκριση κρατικής επιδότησης.

Ακόμα και μετά την αύξηση του ενδιαφέροντος στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, ο αριθμός όσων ξεκινούν τη διαδικασίας ένταξης στο καθεστώς προστασίας της Α΄ κατοικίας δεν είναι ούτε καν ο μισός απ’ όσο είχε προβλεφθεί επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ πριν από περίπου ένα χρόνο, όταν θεσπίστηκε το ισχύον πλαίσιο. Το στοιχείο αυτό έκανε τους τεχνοκράτες των ευρωπαϊκών θεσμών να θεωρήσουν ότι η ανταπόκριση είναι χαμηλή, γιατί η πλειονότητα των οφειλετών είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Επιπλέον, τα στελέχη των θεσμών έχουν ξεκαθαρίσει ότι θεωρούν το τέλος της προστασίας της Α΄ κατοικίας ως «βήμα επιστροφής στην κανονικότητα μετά την κρίση» και, συνεπώς, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο νέας παράτασης.

Το νέο, ενιαίο πτωχευτικό πλαίσιο των ιδιωτών θα αποτελέσει κεντρικό «παραδοτέο» (deliverable) της επόμενης, 6ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης. Η αξιολόγηση αυτή συνδέεται με την επόμενη επιστροφή κερδών από τα ελληνικά ομόλογα (ANFAs, SMPs) και η επιτυχής ολοκλήρωσή της αποτελεί «κλειδί» για να ανοίξει η συζήτηση για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων.

Οι βασικοί άξονες του νέου πλαισίου

Στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εργάζονται πυρετωδώς για τη διαμόρφωση του νέου, ενιαίου πτωχευτικού πλαισίου για τους ιδιώτες, το οποίο θα παρέχει μια τελευταία ευκαιρία εξωδικαστικής ρύθμισης στους οφειλέτες. Εάν η ευκαιρία αυτή δεν καρποφορήσει, θα ρευστοποιείται η περιουσία τους, συμπεριλαμβανομένης της Α΄ κατοικίας, ώστε να αποπληρωθεί έστω μέρος του χρέους και το υπόλοιπο της οφειλής θα διαγράφεται.

Όπως ανέφερε το ΘΕΜΑ της Κυριακής, από την 1η Μαΐου τη θέση του νόμου Κατσέλη-Σταθάκη και των διάσπαρτων διατάξεων και πλαισίων για το ιδιωτικό χρέος θα πάρει το νέο, ενιαίο πτωχευτικό πλαίσιο για τους ιδιώτες, το οποίο θα έχει τρία βασικά χαρακτηριστικά:

1. Ταχύτατη διεκπεραίωση όλων των υποθέσεων κόκκινων δανείων, ώστε σε διάστημα 3-4 μηνών είτε να επιτυγχάνεται ρύθμιση του δανείου είτε να ρευστοποιούνται μέσω πλειστηριασμού όλα τα περιουσιακά στοιχεία των δανειοληπτών. Κάθε είδους οφειλές των ιδιωτών (προς τράπεζες, εφορία, ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ.) θα μπορούν να ρυθμιστούν εξωδικαστικά μέσω ενιαίας ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Η διαδικασία αυτή θα αποτελεί την τελευταία ευκαιρία πριν από την πτώχευση και ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων.

2. Οι πραγματικά αδύναμοι θα πληρώνουν ό,τι μπορούν για την περαιτέρω εξόφληση του δανείου (μετά την ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων) για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από 3 χρόνια. Στη συνέχεια θα απαλλάσσονται, ενώ θα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία, ανακτώντας το δικαίωμα σύστασης επιχείρησης, απόκτησης φορολογικής ενημερότητας κ.λπ.

3. Η Α΄ κατοικία θα οδηγείται και αυτή σε πλειστηριασμό, εφόσον ο δανειολήπτης δεν αποδέχεται ή δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να ανταποκριθεί στην πρόταση ρύθμισης της τράπεζας. Τα ευάλωτα νοικοκυριά θα έχουν, υπό αυστηρά κριτήρια, δικαίωμα να λάβουν στεγαστικό επίδομα από το κράτος.

Στα ύψη το πολιτικό θερμόμετρο

Παρότι απομένουν λίγο λιγότεροι από τρεις μήνες μέχρι τη λήξη του υφιστάμενου πλαισίου, το πολιτικό θερμόμετρο για το θέμα έχει ήδη χτυπήσει κόκκινο. Αφορμή μία σχετική δήλωση του υπουργού Ανάπτυξης Άδωνη Γεωργιάδη, η οποία απομονώθηκε και διαστρεβλώθηκε από την αντιπολίτευση.

Η επίμαχη δήλωση του κ. Γεωργιάδη είχε ως εξής: «Προστασία απόλυτη της πρώτης κατοικίας δεν υπάρχει σε καμία προηγμένη οικονομία ούτε και πρέπει να υπάρχει. Είναι και ζημία για την οικονομία να υπάρχει. Εγώ θέλω να έχουμε προστασία στην πρώτη κατοικία του ανθρώπου που πραγματικά και αποδεδειγμένα δεν μπορεί να πληρώσει και δεν έχει άλλη λύση. Αυτός πρέπει να προστατευθεί. Σε αυτόν θα φτιάξουμε δίχτυ προστασίας, γιατί ένα κεφάλαιο είναι να δουλεύει η οικονομία και η οικοδομή και όλα τα άλλα, ένα δεύτερο κεφάλαιο είναι να μην αφήσουμε κανέναν πίσω. Ναι, αυτοί θα πρέπει να προστατευθούν. Αλλά θα πρέπει να καταλάβουμε για ποιον μιλάμε. Μιλάμε για αυτούς που χρήζουν προστασίας και οι οποίοι πρέπει να προστατευθούν».

Όπως ανέφερε χθες το «Παρατηρητήριο Fake News» της Νέας Δημοκρατίας, «από την παραπάνω τοποθέτηση, που ευτυχώς υπήρχε σε βίντεο, επιλέχθηκε μόνο η πρώτη πρόταση, η οποία αναρτήθηκε στα social media του ΚΙΝ.ΑΛ., συνοδευόμενη από το ακόλουθο κείμενο:

“Ά. Γεωργιάδης: Υπέρ της απαίτησης των Funds για γενικευμένους πλειστηριασμούς της Α΄ κατοικίας. ''Η προστασία είναι ζημιά". Δηλαδή να τους πάρουν τα σπίτια οι τράπεζες χωρίς εξαιρέσεις. Ο κ Α. Γεωργιάδης αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος του χαιρετισμού του σε εκδήλωση του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου, για να τους πείσει πόσο σωστή είναι η απαίτηση των funds για γενικευμένους πλειστηριασμούς της Α΄ κατοικίας των δανειοληπτών. Δηλαδή να τους πάρουν τα σπίτια οι τράπεζες χωρίς εξαιρέσεις. Το επόμενο βήμα φανταζόμαστε είναι να επιβλέψει προσωπικά και να εγγυηθεί την εκτέλεση των εντολών των funds. Μην τους ξεφύγει και κανένας”».

Την ανάρτηση αυτή έσπευσε να υιοθετήσει και ο ΣΥΡΙΖΑ, διά του τέως πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και των πρώην υπουργών Αλέξη Χαρίτση και Νίκου Παππά, οι οποίοι επιτέθηκαν στην κυβέρνηση, «ξεχνώντας» ότι εκείνοι είχαν νομοθετήσει την άρση της προστασίας της Α΄ κατοικίας. Μάλιστα, οι πλειστηριασμοί θα είχαν απελευθερωθεί από την 1η Ιανουαρίου, εάν η σημερινή κυβέρνηση δεν εξασφάλιζε τετράμηνη παράταση, παρά την αντίθεση των ευρωπαϊκών θεσμών.

Μετά τον θόρυβο που προκάλεσε η παραποίηση των λεγομένων του, ο κ. Γεωργιάδης δήλωσε στον ΘΕΜΑ FM 104,6: «Η διαφωνία μου ήταν στην απόλυτη προστασία της Α΄ κατοικίας, λες και είμαστε στο 2010... Η απόλυτη προστασία σημαίνει απαγορεύεται ο πλειστηριασμός. Μέχρι 30 Απριλίου υπάρχει απόλυτη προστασία. Από τις 30 Απριλίου θα υπάρχει προστασία για τον αδύναμο. Μέχρι τις 30 Απριλίου ισχύει η πλατφόρμα. Όποιος πιστεύει ότι είναι κάτοχος μέσης ιδιοκτησίας και αισθάνεται ότι θέλει να πληρώνει και δεν μπορεί, με βάση τα όρια που θέσπισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να κάνει αίτηση και να σώσει το σπίτι του και να πάμε μπροστά ως πολιτισμένοι άνθρωποι. Αυτοί προφανώς πρέπει να προστατεύονται και θα προστατεύονται».