Η 5η αξιολόγηση και τα άλλα 5 μεγάλα «στοιχήματα» του υπουργείου Οικονομικών

Η επιτυχής ολοκλήρωση της 5ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης έως τα τέλη της επόμενης εβδομάδας, προκειμένου να ακολουθήσει μια θετική έκθεση προόδου από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς στις 26 Φεβρουαρίου, είναι η βασική προτεραιότητα του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Παράλληλα, όμως, στο υπουργείο Οικονομικών εργάζονται πυρετωδώς για μια σειρά θεμάτων που σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα, με το αίτημα για περισσότερο δημοσιονομικό χώρο και την ενδυνάμωση των ρυθμών ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Πρόκειται για την κατάρτιση της ελληνικής ανάλυσης βιωσιμότητας χρέους (DSA) και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) 2021-2024, την ενεργοποίηση του σχεδίου «Ηρακλής» για τη δραστική μείωση των κόκκινων δανείων και νομοθετικές πρωτοβουλίες που θα ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα για την ενίσχυση και τη μεγαλύτερη διαφάνεια της κεφαλαιαγοράς και για την πάταξη του λαθρεμπορίου.

Τα στελέχη του υπουργείου έχουν πρωτίστως στραμμένη την προσοχή τους αυτές τις ημέρες στην ολοκλήρωση της ανταλλαγής στοιχείων με τους τεχνοκράτες των ευρωπαϊκών θεσμών για την 5η μεταμνημονιακή αξιολόγηση. Μολονότι η αξιολόγηση αυτή δεν συνδέεται με εκταμίευση δόσης από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων τα οποία επιστρέφονται στη χώρα μας (ANFAs, SMPs), έχει αυξημένη βαρύτητα, γιατί αποτελεί «εισιτήριο» για την έναρξη των διαβουλεύσεων αναφορικά με την εξασφάλιση περισσότερου δημοσιονομικού χώρου, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις του Επιτρόπου Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα.

Έτσι, η κυβέρνηση θα επιδιώξει να πιστωθεί την πρόοδο στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων και στις διαδικασίες για τον καθορισμό των νέων αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, καθώς και τη μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου οριακά κάτω από το φράγμα των 2 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2019. Επίσης θα υπεραμυνθεί της θέσης της για σταδιακή αντιμετώπιση του προβλήματος των κρατικών εγγυήσεων προς τις τράπεζες.

Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνει το οικονομικό επιτελείο στο θέμα των κόκκινων δανείων και στη διαμόρφωση του νέου, ενιαίου πτωχευτικού πλαισίου των ιδιωτών, τα οποία βρίσκονται πολύ ψηλά στην ατζέντα των θεσμών και θα αποτελέσουν το υπ’ αριθμόν ένα ζήτημα της επόμενης, 6ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης. Στο πλαίσιο αυτό, χθες πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών, στην οποία μετείχαν ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης και αντιπροσωπεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Στη σύσκεψη εξετάστηκαν οι βασικοί άξονες του νέου πτωχευτικού, η ανάγκη να αυξηθούν οι οφειλέτες που θα αξιοποιήσουν έως τις 30 Απριλίου την ηλεκτρονική πλατφόρμα για την προστασίας της Α΄ κατοικίας και να εντοπιστούν από τις τράπεζες οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, καθώς και η επιτάχυνση της εκδίκασης των υποθέσεων του νόμου Κατσέλη.

Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας θα έχει την προσεχή Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου την ευκαιρία να πραγματοποιήσει επαφές με τους Ευρωπαίους ομολόγους του στο περιθώριο της συνεδρίασης του Eurogroup. Η ελληνική πλευρά προσβλέπει σε μια θετική έκθεση αξιολόγησης, ώστε η συζήτησή της στο Eurogroup της 16ης Μαρτίου να στρώσει το χαλί για να αρχίσουν να λαμβάνονται αποφάσεις για τα αιτήματά της, αρχής γενομένης από την εξαίρεση δαπανών ύψους 200 εκατ. ευρώ για το μεταναστευτικό από τον μεταμνημονιακό τρόπο υπολογισμού του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Στο πλαίσιο του αιτήματος για πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο, το οποίο επαναδιατύπωσε και ανέλυσε χθες ο κ. Σταϊκούρας στην ηλεκτρονική έκδοση του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel, περιλαμβάνονται επίσης η δυνατότητα μεταφοράς πλεονασμάτων στο επόμενο έτος (smoothing mechanism, δηλαδή μηχανισμός εξομάλυνσης), η αξιοποίηση των ANFAs και SMPs σε επενδύσεις και η μείωση των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα από το 2021. Η βεντάλια των θεμάτων αυτών θα ανοίξει σταδιακά ως το φθινόπωρο.

Το ελληνικό DSA και το νέο Μεσοπρόθεσμο

Η κυβέρνηση θα προσθέσει στη φαρέτρα των επιχειρημάτων της υπέρ των χαμηλότερων στόχων τη δραστική περαιτέρω μείωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων (το 10ετές βρέθηκε χθες μια ανάσα από το να υποχωρήσει κάτω από το φράγμα του 1%) και την τόνωση της ανάπτυξης πάνω από τα προβλεπόμενα από τους Ευρωπαίους επίπεδα (μεθαύριο η Κομισιόν αναμένεται να αναθεωρήσει την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας από το 2,3% στο 2,5% περίπου). Όλα αυτά και η επίπτωσή τους στο χρέος θα αποτυπωθούν διεξοδικά στην ανάλυση βιωσιμότητας χρέους που προετοιμάζουν ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) και το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΕΟ).

Η ανάλυση θα ενσωματωθεί και στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) 2021-2024, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή τον Μάιο και πιθανότατα θα περιλαμβάνει δύο σενάρια: ένα με αμετάβλητο πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ το 2021 και το 2022 και ένα τη μείωση στόχων που επιδιώκει η ελληνική πλευρά.

Ο «Ηρακλής» και οι νομοθετικές πρωτοβουλίες

Άλλα τρία μεγάλα «στοιχήματα» του υπουργείου Οικονομικών που «τρέχουν» αυτή την περίοδο είναι:

1. Η ενεργοποίηση του σχεδίου «Ηρακλής» για τη δραστική μείωση των κόκκινων δανείων, η οποία προϋποθέτει ότι ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) θα συμφωνήσει πως οι τίτλοι υψηλής διαβάθμισης (senior notes) που θα εκδώσουν οι ελληνικές τράπεζες στο πλαίσιο του «Ηρακλή» είναι μηδενικού ρίσκου.

2. Το νομοσχέδιο για την ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς, το οποίο θα κατατεθεί σύντομα στη Βουλή με στόχο την προσέλκυση επενδυτών και την προστασία των μετόχων και μικροεπενδυτών των εισηγμένων εταιριών. Οι διατάξεις του θα έχουν ως βασικούς άξονες τη θεσμική θωράκιση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και την αυξημένη λογοδοσία των διοικητικών συμβουλίων.

3. Το νομοσχέδιο για την πάταξη του λαθρεμπορίου στα καύσιμα, στα καπνικά και στα ποτά, το οποίο αποτελεί προσωπικό στοίχημα του κ. Σταϊκούρα και επιδιώκεται να κατατεθεί στη Βουλή μέχρι το τέλος του μήνα. Όπως έχει αποκαλύψει το ΘΕΜΑ, το νομοσχέδιο αυτό, μεταξύ άλλων, θα προβλέπει την ιχνηλασιμότητα και τη διαρκή παρακολούθηση όλου του κυκλώματος παραγωγής και διακίνησης καυσίμων (GPS στα βυτιοφόρα, συστήματα εισροών-εκροών από το διυλιστήριο μέχρι το πρατήριο και τα πλοία για όλα τα καύσιμα, αλλά ακόμα και ηλεκτρονικούς ιχνηθέτες στα τσιγάρα). Μέσω του περιορισμού του λαθρεμπορίου το υπουργείο Οικονομικών φιλοδοξεί να δημιουργήσει πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για ελαφρύνσεις.