Τουλάχιστον δύο σενάρια για πρωτογενή πλεονάσματα και φοροελαφρύνσεις στο νέο Μεσοπρόθεσμο

Τουλάχιστον δύο διαφορετικά σενάρια αναφορικά με τους στόχους του πρωτογενούς πλεονάσματος και τις πρόσθετες φοροελαφρύνσεις στις οποίες επιδιώκει να προχωρήσει η κυβέρνηση, εφόσον διασφαλιστεί ο αναγκαίος δημοσιονομικός χώρος, θα περιλαμβάνει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) 2021-2024.

Με χθεσινή εγκύκλιό του ο υφυπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης δίνει στα υπουργεία και στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης οδηγίες, προκειμένου να συντάξουν το νέο ΜΠΔΣ ακολουθώντας το βασικό σενάριο, που προβλέπει «επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης μέχρι το 2022, χωρίς πρόσθετες δημοσιονομικές παρεμβάσεις και νέες πολιτικές, πέραν εκείνων που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί μέχρι σήμερα».

Η διατύπωση αυτή «φωτογραφίζει» την ύπαρξη και δεύτερου σεναρίου, πέρα από το βασικό, ενώ πηγές του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν στο protothema.gr ότι είναι πιθανό να υπάρξουν περισσότερα του ενός εναλλακτικά σενάρια. Έτσι, θα μπορέσουν να αποτυπωθούν οι επιπτώσεις από διάφορες εκδοχές μείωσης των στόχων του πρωτογενούς πλεονάσματος (π.χ. από το 3,5% του ΑΕΠ στο 2,5% και στο 2%) και να ενσωματωθούν πρόσθετες φοροελαφρύνσεις, σε συνάρτηση με τον δημοσιονομικό χώρο που θα είναι διαθέσιμος.

Αντιθέτως, στο βασικό σενάριο θα διατηρείται ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ και δεν θα περιλαμβάνονται οι σχεδιαζόμενες για φέτος μειώσεις στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης και στον ΕΝΦΙΑ ή τα σχέδια της κυβέρνησης για πρόσθετες φοροελαφρύνσεις εντός της τετραετίας (πλήρης κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και του τέλους επιτηδεύματος, μειώσεις συντελεστών ΦΠΑ κ.ά.).

Η υιοθέτηση τουλάχιστον δύο διαφορετικών σεναρίων αποτελεί μονόδρομο για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο θα κατατεθεί στη Βουλή τον Απρίλιο, πολλούς μήνες πριν από την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων με τους Ευρωπαίους για τους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων, η οποία τοποθετείται το φθινόπωρο, όταν θα καταρτιστεί ο προϋπολογισμός του 2021 (το προσχέδιό του πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή στις 5 Οκτωβρίου και το τελικό σχέδιο στις 21 Νοεμβρίου).

Επιπλέον, μέχρι την κατάθεση του ΜΠΔΣ 2021-2024 στη Βουλή δεν προβλέπεται να έχει ξεκαθαρίσει επισήμως το τοπίο ούτε αναφορικά με την αξιοποίηση των κερδών των ελληνικών ομολόγων (ANFAs, SMPs) σε επενδύσεις, η οποία αναμένεται να συζητηθεί στο Eurogroup του Ιουνίου, ούτε αναφορικά με τη μεταφορά υπερπλεονασμάτων από ένα έτος στο επόμενο (smoothing mechanism). Στο καλύτερο, όπως φαίνεται, σενάριο για την ελληνική πλευρά πιθανώς να έχει εγκριθεί στο Eurogroup του Μαρτίου το αίτημα να εξαιρεθούν μεταναστευτικές δαπάνες ύψους 200 εκατ. ευρώ από τον μεταμνημονιακό τρόπο υπολογισμού του πρωτογενούς πλεονάσματος, απελευθερώνοντας αντίστοιχο δημοσιονομικό χώρο.

Το νέο Μεσοπρόθεσμο έχει αυξημένο ενδιαφέρον επειδή ξεπερνά τον ορίζοντα της ενισχυμένης εποπτείας (λήγει τον Ιούνιο του 2022) και επειδή θα ενσωματώνει την ανάλυση βιωσιμότητας χρέους που ετοιμάζουν ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) και το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ). Παράλληλα με την κατάθεσή του στη Βουλή, η χώρα μας καλείται να υποβάλει τον Απρίλιο στην Κομισιόν, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, τον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό προγραμματισμό της με τη μορφή του Προγράμματος Σταθερότητας.

Στην εγκύκλιο για την κατάρτιση του ΜΠΔΣ 2021-2024 ο κ. Σκυλακάκης δίνει στις υπηρεσίες όλων των υπουργείων και των φορέων προθεσμία έως τις 3 Μαρτίου, προκειμένου να αποστείλουν όλες τις προβλέψεις τους. Όπως τονίζει, «το σενάριο βάσης που θα εκπονήσουν οι φορείς θα πρέπει να είναι ρεαλιστικό και ακριβές και να αποτυπώνει τις καλύτερες δυνατές προβλέψεις για τις δημοσιονομικές επιδόσεις των φορέων σε όλη την υπό εξέταση περίοδο».

Ο υφυπουργός Οικονομικών εφιστά ιδιαιτέρως την προσοχή στις προβλέψεις για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και στην εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, οι οποίες στο τέλος του 2019 (συμπεριλαμβανομένων των εκκρεμών επιστροφών φόρου) έπεσαν οριακά κάτω από τα 2 δισ. ευρώ. Ζητεί, μάλιστα, αναλυτική καταγραφή όλων των στοιχείων εσόδων και εξόδων, αλλά και του ύψους (stock) των συσσωρευμένων απλήρωτων υποχρεώσεων με διάκριση προς τρίτους και μη στο τέλος του προηγούμενου έτους, ακριβώς όπως κοινοποιείται και στην Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Ειδικότερα, «στο ύψος των συσσωρευμένων οφειλών θα καταγράφονται όλες ανεξαιρέτως οι απλήρωτες υποχρεώσεις, ασχέτως αν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες ή όχι. Επίσης, θα γίνεται πρόβλεψη για το εκάστοτε ύψος των απλήρωτων υποχρεώσεων για κάθε έτος της περιόδου 2021-2024».

Η εγκύκλιος ορίζει επίσης ότι «ως βάση για τη διενέργεια προβολών των εσόδων-εξόδων στο διάστημα 2020-2024, θα ληφθούν υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία του 2019, αφού εξαιρεθούν τυχόν εφάπαξ γεγονότα που διαμόρφωσαν το τελικό ύψος τους. Ειδικά για τους εποπτευόμενους φορείς, τα στοιχεία που θα χρησιμοποιηθούν για το αποτέλεσμα του 2019 θα είναι αυτά που πρόκειται να κοινοποιηθούν στην ΕΛΣΤΑΤ και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, στο πλαίσιο της ετήσιας υποβολής στοιχείων».