Το ασφαλιστικό σε αριθμούς: Το κέρδος, το κόστος και τα συμπεράσματα των μελετών

Μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου στις 21 Φεβρουαρίου θα ανοίξει η πλατφόρμα στην οποία οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες και οι αγρότες θα μπορούν να δηλώσουν σε ποια ασφαλιστική κατηγορία από τις 6 που θεσπίστηκαν επιθυμούν να ενταχθούν για το 2020 επιλέγοντας μεταξύ 220 και 576 ευρώ για κύρια ασφάλιση και υγεία. Σε περίπτωση που δε δηλώσουν την προτίμησή τους θα ενταχθούν υποχρεωτικά στην πρώτη και χαμηλότερη κατηγορία.

Εν συνεχεία θα ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός των συντάξεων με βάση τους νέους βελτιωμένους συντελεστές προκειμένου να πιστωθούν στους ωφελημένους συνταξιούχους οι αυξήσεις τον Ιούνιο και τα αναδρομικά 8 μηνών (από 1/10/2019) τον Ιούλιο. Το ίδιο διάστημα θα χορηγηθούν οι αυξήσεις και τα αναδρομικά και στους δικαιούχους επικουρικών.

Περισσότερο ευνοημένοι είναι οι συνταξιούχοι που έχουν διανύσει ασφαλιστικό βίο 35-40 έτη, δεν επιβαρύνονται με προσωπική διαφορά και αποχώρησαν με συντάξιμες αποδοχές πάνω από 1.500 ευρώ. Το κέρδος τους από τον επαναυπολογισμό της σύνταξης με βάση τους βελτιωμένους συντελεστές υπερβαίνει τα 100 ευρώ μηνιαίως και στην περίπτωση υψηλών συντάξιμων αποδοχών 3.500 ευρώ φτάνει τα 252 ευρώ. Μαζί με τα αναδρομικά 8 μηνών δικαιούνται να λάβουν έως 2016 ευρώ.

Το σύνολο των ωφελημένων που θα δουν ζεστό χρήμα στο λογαριασμό τους υπολογίζεται σε 450.000. Ωστόσο η πλειοψηφία δεν πρέπει να περιμένει αυξήσεις άνω των 50 -60 ευρώ.

Η επιβάρυνση του προϋπολογισμού για τις αυξήσεις ανέρχεται σε 350 εκ. ευρώ για τις αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις ενώ για τις αυξήσεις στις κύριες το κόστος εκτιμάται σε 79 εκ ευρώ για το 2020, σε 124 για το 2021, σε 171 για το 2022 και σε 223 για το 2023. . Το κόστος των αυξήσεων θα καλυφθεί από «μια συμπληρωματική χρηματοδότηση του κοινωνικού προυπολογισμού» ύψους 0,5% του ΑΕΠ (περίπου 980 εκ. ευρώ).

Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο συνοδεύεται από δύο πλήρεις μελέτες. Τη μελέτη για την επάρκεια των συντάξεων που εκπόνησε το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και την Αναλογιστική μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής που αποδεικνύει ότι το ασφαλιστικό σύστημα παραμένει βιώσιμο έως το 2070.

Η αναλογιστική μελέτη αποτυπώνει την αυξητική πορεία της μέσης μηνιαίας σύνταξης η οποία με βάση τη μεταρρύθμιση από 807 ευρώ σήμερα φθάνει τα 1000 ευρώ το 2030 και τα 3.600 ευρώ το 2070. Ωστόσο σε ετήσια βάση το συνολικό εισόδημα εμφανίζεται μειωμένο μετά την κατάργηση της 13ης σύνταξης, από την οποία όπως υπολογίζουν οι ειδικοί εξοικονομούνται πόροι για την χορήγηση των αυξήσεων. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης η οποία βασίζεται στην ασφαλιστική μεταρρύθμιση, οι συντάξεις είναι πλήρως εξασφαλισμένες έως το 2070 ενώ την ίδια ώρα η συνταξιοδοτική δαπάνη βαίνει μειούμενη. Σύμφωνα με τη μεταρρύθμιση (reform scenario), η δαπάνη για παροχές από 15,6% του ΑΕΠ το 2018 , μειώνεται στο 12.9% το 2030, στο 12.8 το 2055 και εκτιμάται σε 11,9% του ΑΕΠ για το 2070, προσεγγίζοντας το μέσο όρο της Ευρωζώνης.

Η μελέτη για την επάρκεια των συντάξεων διαπιστώνει ότι οι διατάξεις του νέου ασφαλιστικού εξασφαλίζουν ένα επαρκές επίπεδο διαβίωσης των συνταξιούχων με βάση τους δείκτες της ΕΕ, ανάμεσα στους οποίους είναι ο δείκτης εύλογων δαπανών διαβίωσης για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά που ορίζεται σε 537 ευρώ μηνιαίως, σημειώνοντας ότι συγκριτικά με τα περισσότερα από τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, η σχετική θέση των Ελλήνων συνταξιούχων σε σύγκριση με τον εθνικό μέσο όρο δείχνει να είναι περισσότερο ευνοϊκή

Ο κίνδυνος φτώχειας για τους συνταξιούχος, επισημαίνει η έκθεση είναι εξαιρετικά χαμηλός με βάση τη μεταρρύθμιση καθώς από τη φτώχεια απειλούνται 10 στους 100 συνταξιούχους (10.63%). Αντίθετα από τη φτώχεια απειλούνται 20 στους 100 μη συνταξιούχους (19.90%) και 18 στους 100 πολίτες στο σύνολο του πληθυσμού (17.9%)

Σύμφωνα με την έκθεση, διασφαλίζονται οι συντάξεις και για τις επόμενες γενιές ενώ ενδεικτικό είναι ότι το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων διατηρείται σε επίπεδα άνω του 55% την ώρα που ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη κινείται στο 45.6%.

Η μελέτη συμπληρώνει επίσης ότι τα προς ψήφιση μέτρα αντιστοιχούν στο 0,2% -0,3% του ΑΕΠ, ενώ υπάρχει πρόβλεψη ότι το υπολειπόμενο ποσό (σ.σ. από το 0,5% που προβλέπει ως «συμπληρωματική» δαπάνη το ν/σ Βρούτση) μπορεί να διατεθεί για τους σκοπούς της άσκησης κοινωνικής πολιτικής. Αν τμήμα ή το σύνολο αυτού κατευθυνθεί προς τους συνταξιούχους, προφανώς η σχετική τους θέση στην κατανομή του εισοδήματος θα βελτιωθεί και θα βρίσκονται σε καλύτερη θέση από αυτή που δείχνουν τα αποτελέσματα της μελέτης.

Στο μεταξύ η βουλευτής Επικρατείας κ. Έφη Αχτσιόγλου μιλώντας στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή για το ασφαλιστικό νομοσχέδιο υπογράμμισε ότι καταργήθηκε η 13η σύνταξη και πρόσθεσε: «Η κυβέρνηση της ΝΔ μειώνει κατά 200 εκατ. ευρώ τα χρήματα που συνολικά θα λάβουν οι συνταξιούχοι της χώρας το 2020 σε σχέση με το 2019. Μικραίνει την "πίτα" των συντάξεων και απ’ αυτή τη μικρότερη "πίτα" κάνει μια ανάποδη αναδιανομή. Ουσιαστικά αφαιρεί εισόδημα από τους χαμηλοσυνταξιούχους για να κάνει μικρές αυξήσεις στους συνταξιούχους των ανώτερων κλιμακίων. Οι 9 στους 10 συνταξιούχους θα είναι χαμένοι».