Χαρδούβελης: Η Ελλάδα που γερνά και υπερκαταναλώνει, μεγαλύτερο πρόβλημα από την κρίση

Μία άλλη διάσταση στις επιπτώσεις που έχει η διεθνής χρηματοοικονομική κρίση για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία γενικότερα έδωσε χτες βράδυ από τη Θεσσαλονίκη ο καθηγητής κ. Γκίκας Χαρδούβελης. 

Ο πρώην διευθυντής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη και νυν οικονομικός σύμβουλος του ομίλου της Eurobank, μιλώντας στο πλαίσιο ημερίδας στον χώρο του Κολλεγίου Ανατόλια, προσδιόρισε σε 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ την επίδραση για τη χώρα μας από την αύξηση των επιτοκίων δανεισμού του κράτους, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.  

«Το κράτος αναμένεται να πληρώσει €800 εκατ. επιπλέον σε τόκους φέτος, ενώ επιχειρήσεις και νοικοκυριά θα πληρώνουν στα νέα δάνεια από μισή έως μία ποσοστιαία μονάδα τόκο επιπλέον, που μαζί με τις αναπροσαρμογές στα υφιστάμενα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου μεταφράζεται σε περίπου επιπλέον συνολικό ποσό τόκων 1,5 δισ. ευρώ ή, συνολικά, απώλεια που ισοδυναμεί με περίπου 1% του ΑΕΠ και συνεπάγεται μια αντίστοιχη μείωση στην κατανάλωση, τις επενδύσεις ή τις κοινωνικές δαπάνες», ανέφερε χαρακτηριστικά.  

Πρόσθεσε δε ως επιπλέον συνέπειες τη μείωση της ζήτησης για τα αγαθά που εξάγουμε, τον περιορισμό του τουριστικού συναλλάγματος, καθώς και την αναμενόμενη μείωση της ζήτησης εξοχικής κατοικίας στην Ελλάδα από τους ξένους, η οποία είναι πιθανόν να επιδράσει αρνητικά και στον χώρο της οικοδομής στην επαρχία και γενικότερα, στη αίσθηση του πλούτου του ελληνικού νοικοκυριού, με αποτέλεσμα τη μείωση στην κατανάλωση.  

Ωστόσο, μεγαλύτερο και βαθύτερο πρόβλημα για τη χώρα είναι οι μακροχρόνιες ανισορροπίες όπως το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας -με ενδεικτικό το ότι η χώρα κατατάσσεται 100ή σε σύνολο 178 χωρών στην ευκολία άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας-, καθώς και η γήρανση του πληθυσμού.  

«Το πρότυπο ανάπτυξης της Ελλάδος την τελευταία δεκαπενταετία βασίστηκε στη διαρκή αύξηση της ζήτησης, μέσω της κατανάλωσης και των αναγκαίων επενδύσεων. Ζούμε την εποχή της υπερκατανάλωσης και υπο-παραγωγής», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Χαρδούβελης, προσθέτοντας ότι η γήρανση του πληθυσμού θα εντείνει τις δημοσιονομικές πιέσεις στο μέλλον, καθώς θα αυξηθούν δραματικά οι δαπάνες υγείας και συντάξεων. 

«Η υπερκατανάλωση αυτή χρηματοδοτείται από τον μεγαλύτερο δανεισμό της χώρας και από τη σταδιακή εξαγορά των ελληνικών επιχειρήσεων και των ελληνικών ακινήτων από μη κατοίκους. Ως αποτέλεσμα, στο μέλλον το βιοτικό επίπεδο αναμένεται να επηρεαστεί αρνητικά, αφού το εισόδημα των κατοίκων της Ελλάδας θα προέρχεται κυρίως από την εργασία και όχι τόσο από την κατοχή κεφαλαίου», ανέφερε χαρακτηριστικά. 

Κατά τον ίδιο, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι μια πολιτική-μονόδρομος, ασχέτως πολιτικής ιδεολογίας. Η σωστή στρατηγική μεταρρυθμίσεων είναι να ξεκινήσουν εκεί που παρουσιάζονται οι μεγαλύτερες ανισορροπίες και εκεί που μπορούν να πραγματοποιηθούν με μεγαλύτερη ευκολία, με τη μικρότερη αντίσταση από ομάδες συμφερόντων. Οι επενδύσεις στην παιδεία, η οποία υποβαθμίζεται συνεχώς, πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα.  

Κλείνοντας, ο κ. Χαρδούβελης έδωσε και μια αισιόδοξη νότα όσον αφορά το μέλλον. Η αισιοδοξία πηγάζει από το γεγονός ότι οι επενδύσεις συνεχίζονται στη χώρα μας, ενώ οι εξαγωγές μας ωφελούνται από τη συνεχιζόμενη σύγκλιση των οικονομιών της Ανατολικής Ευρώπης. «Η αισιοδοξία είναι αναγκαίο συστατικό της ανάπτυξης σε έναν κόσμο όπου η οικονομική δύναμη μετατοπίζεται προς την Ασία», εκτίμησε ο οικονομικός σύμβουλος της Eurobank.