Eurogroup: Το παρασκήνιο της τηλεδιάσκεψης και τα «στρατόπεδα» των κρατών-μελών

Αναβολή για το πρωί έλαβε η κοινή ανακοίνωση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης αναφορικά με τα μέτρα που θα προτείνει το Eurogroup στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης προσπαθούν να καταλήξουν σε μια ιστορική συμφωνία για την αντιμέτωπη των συνεπειών της κρίσης του νέου κορωνοϊού, που ενδέχεται να ξεπεράσει το μισό τρισεκατομμύριο ευρώ.

Το πλαίσιο του συμβιβασμού των κρατών μελών περιλαμβάνει τρεις κατευθύνσεις:

1. Την ενεργοποίση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας

Ο ESM θα αποκτήσει έναν καινούργιο ρόλο που δεν είχε ποτέ μέχρι τώρα στην ΕΕ. Βάσει των συζητήσεων τα κράτη – μέλη της ΕΕ, η οικονομία των οποίων έχει πληγεί από τον ιό, μπορούν να αξιοποιήσουν ένα νέο πιστωτικό όριο μέχρι και το 2% του ΑΕΠ, στη λεγόμενη πιστωτική γραμμή με ενισχυμένους όρους ή ECCL. Στην απίθανη περίπτωση που και οι 19 χώρες της ζώνης του ευρώ ζητήσουν τις πρόνοιες αυτής της συμφωνίας, το συνολικό ποσό του δανείου ECCL θα ανερχόταν σε 240 δισ. Ευρώ.

Ωστόσο, παρόλο που ο ESM συνδέεται με τα λεγόμενα «μνημόνια» σε αυτήν την περίπτωση δεν θα υφίσταται ούτε «τρόικα», αλλά ούτε «καθεστώς εποπτείας». Τα κράτη – μέλη της Ευρωζώνης συζητούν απλώς για μια απλή συμφωνία, βάσει της οποίας τα κράτη της Ευρωζώνης θα υποσχεθούν να ακολουθούν τους όρους του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Πρόκειται για κάτι απολύτως τυπικό, διότι ακριβώς λόγω της κρίσης το Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης έχει «παγώσει». Η χρήση αυτού του μηχανισμού και οι λεπτομέρειες, στις οποίες ως γνωστόν κρύβεται ο διάβολος, ήταν ο λόγος που η Ιταλία και Ολλανδία δεν κατάφερναν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους στην ολονύχτια συνεδρίαση του Eurogroup.

2. Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων

Το δεύτερο στάδιο της ενίσχυσης της ΕΕ αφορά στην ΕΤΕπ. Η εν λόγω τράπεζα μπορεί μέσω μόχλευσης να παράσχει μέχρι και 200 δισ. ευρώ. Το ποσόν κρίθηκε αρχικά τεράστιο για κάποιες χώρες, ωστόσο φαίνεται να υπάρχει συμβιβασμός.

3. Το τρίτο στάδιο αφορά στην ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα χρήματα που μπορεί να δώσει για την αντιμετώπιση της ανεργίας μέσω του προγράμματος SURE (100 δισ. ευρώ).


Το παρασκήνιο


Η έκδοση κοινού ομολόγου (ευρώ-ομολόγου ή κορωνο–ομολόγου) προκάλεσε μια τοξική συζήτηση στην ΕΕ. Παρόλο που κάποια στιγμή μια αμοιβαιοποίηση χρέους θα τεθεί στο τραπέζι, η κατάσταση προς το παρόν δεν είναι ευνοϊκή. Η ΕΕ μπορεί και δανείζεται ήδη από τις διεθνείς αγορές, είτε μέσω της Κομισιόν είτε του ESM, είτε της ETEπ. Η έκδοση ενός κοινού ευρωπαϊκού αξιόγραφου, ενδέχεται να προκαλέσει περισσότερα προβλήματα στην ΕΕ από όσο η μή έκδοσή του. Εκτός του ότι δεν υφίστανται τα κατάλληλα θεσμικά όργανα για να προσχωρήσουν σε ένα κοινό ομόλογο (σύμφωνα με ορισμένα κράτη – μέλη απαιτείται περαιτέρω εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας στις Βρυξέλλες), υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα για το πώς θα χρησιμοποιήσει κάθε κράτος – μέλος τα συγκεκριμένα χρήματα.

Η Ισπανία, η οποία μέχρι την τελευταία στιγμή είχε συνταχθεί με την Ιταλία για την έκδοση κορωνο–ομολόγου, αποφάσισε να αλλάξει γραμμή και να συνταχθεί με τη Γαλλία η οποία ζητεί, αν και όχι τόσο έντονα, τη δημιουργία ενός ad hoc ταμείου που θα χρηματοδοτεί τις δημόσιες δαπάνες που θα δικαιολογούνται σε κάθε περίπτωση από την κρίση του νέου ιού, χωρίς να μπορεί κάποιο κράτος- μέλος να λαμβάνει χρήματα από την ΕΕ χωρίς να δίνει κανέναν λογαριασμό, το οποίο θα μπορεί να φθάνει μέχρι και το 3% του ΑΕΠ της ΕΕ.

Οι λεπτομέρειες φυσικά θα συζητηθούν σε εύθετο χρόνο αν και το Παρίσι υποστηρίζει ότι το εν λόγω ταμείο θα μπορούσε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα κεφάλαια μέσω ενός φορέα ειδικού σκοπού (special purpose vehicle – SPV). Σε κάθε περίπτωση, παρόλο που η Γερμανία και η Γαλλία προέκριναν έναν συμβιβασμό τον οποίον προσυπογράφει καταρχήν και η Ισπανία, οι διαφωνίες στο Eurogroup ανάμεσα στην Ιταλία και την Ολλανδία ήταν μεγάλες με τη Ρώμη να ζητεί τη ρητή αναφορά σε κοινό χρέος και τη Χάγη να ζητεί περισσότερες εγγυήσεις.


Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας


Την ίδια στιγμή η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι θα δέχεται κατ΄ εξαίρεση τα ελληνικά ομόλογα παρόλο που δεν βρίσκονται σε επενδυτική βαθμίδα, με σκοπό να βοηθήσει τις ελληνικές τράπεζες και να διασφαλίσει τη ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Ουσιαστικά η ΕΚΤ επανέφερε το λεγόμενο waiver, το οποίο είχε χαθεί ως πιθανότητα αφού η χώρα μας δεν βρίσκεται σε μνημόνιο και τα ομόλογά μας εξακολουθούν να κατατάσσονται στην κατηγορία junk, καθώς προσπαθούν να αξιοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση αυτής της πρωτοφανούς κρίσης στην ΕΕ.

Ειδήσεις σήμερα:

«Mεγάλης κλίμακας σχέδιο ανάκαμψης» ζητά ο πρόεδρος του Eurogroup

Σταϊκούρας: Ουσιαστική στήριξη στην Ελλάδα η απόφαση της ΕΚΤ

Η ΕΚΤ αποφάσισε να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο