Πανελλαδικές Εξετάσεις και άγχος: Μια υπόθεση οικογενειακή

Ζωή Στραβοπόδη-Τζιάνο
Ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος

Όσοι το έχουμε βιώσει, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι Πανελλαδικές εξετάσεις είναι μια πολύ απαιτητική και αγχογόνα διαδικασία, μια διαδικασία που για να βγει ένας μαθητής από αυτήν αλώβητος δεν χρειάζεται μόνο εξαντλητικό διάβασμα αλλά και σωστή ψυχολογική υποστήριξη από την οικογένειά του.

Αυτό πρωτίστως σημαίνει ότι οι γονείς θα πρέπει να κρατούν την ψυχραιμία τους ώστε να είναι σε θέση να στηρίξουν τα παιδιά τους και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αγχώνονται περισσότερο από αυτά. Δυστυχώς όμως, για πολλές οικογένειες μια ενδεχόμενη αποτυχία του παιδιού να περάσει στο Πανεπιστήμιο όχι μόνο αποτελεί μείζον οικογενειακό ζήτημα αλλά μπορεί να εκληφθεί και ως μια “συμφορά” που βρήκε την οικογένεια.

Με την αντίληψη αυτή άλλωστε συνδέονται και τα κατά καιρούς τραγικά περιστατικά εφήβων που μην αντέχοντας την πίεση των εξετάσεων αποφασίζουν να δώσουν τέλος στη ζωή τους.  Παρότι τα τελευταία χρόνια το σκηνικό φαίνεται να έχει αλλάξει και τέτοια περιστατικά τείνουν να εκλείψουν (εν μέρει λόγω της ύπαρξης περισσότερων εναλλακτικών για συνέχισης της εκπαίδευσης σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού ή σε ιδιωτικά κολλέγια), οι Πανελλαδικές εξετάσεις παραμένουν εξαιρετικά σημαντικές στο συλλογικό νου του Έλληνα και συνεχίζουν να αποτελούν μια “οικογενειακή υπόθεση”.

Η βασικότερη έννοια των γονιών που αυτή την εποχή τα παιδιά τους δίνουν εξετάσεις είναι να μην αγχωθούν τα παιδιά τους ώστε να μπορέσουν να αποδώσουν σωστά. Το πρόβλημα όμως είναι ότι κάποιοι από αυτούς τους γονείς μπαίνουν τόσο πολύ μέσα στη διαδικασία των εξετάσεων, αγχώνονται τόσο πολύ οι ίδιοι, με αποτέλεσμα τα παιδιά να έχουν εκτός της δικής τους αγωνίας να διαχειριστούν και αυτή των γονιών τους. Όσο και να λέμε στον άλλον “μην αγχώνεσαι”, αν εμείς οι ίδιοι αγωνιάμε το άγχος μας διαχέεται στα παιδιά. Προσωπικά, πάντα προσπαθώ να βοηθήσω τους γονείς να διαχωρίσουν τον εαυτό τους από τη διαδικασία των εξετάσεων και συνήθως ξεκινάω με το να τους αποθαρρύνω να χρησιμοποιούν εκφράσεις όπως «δίνουμε» εξετάσεις, «έχουμε» διάβασμα κλπ.

Επίσης, υπενθυμίζω στους γονείς ότι αν θέλουν να βοηθήσουν και να ανακουφίσουν τα παιδιά τους θα πρέπει να είναι σε θέση να λειτουργήσουν υποστηρικτικά και εμψυχωτικά. Εκεί που πρέπει να εστιάσουν είναι στην κάλυψη των πρακτικών αναγκών των παιδιών τους όπως πχ στη διάθεση ενός ήσυχου οικογενειακού περιβάλλοντος και στη διατροφή τους. Χρειάζεται να είναι διαθέσιμοι να ακούσουν τα παιδιά τους, τις ανησυχίες και τους φόβους τους και να προσπαθήσουν να τα καθησυχάσουν προσφέροντάς τους την οπτική εναλλακτικών λύσεων σε περίπτωση αποτυχίας. Οι έφηβοι βρίσκονται ήδη σε μια πολύ ευάλωτη θέση και αν καταλάβουν ότι οι γονείς τους δεν μπορούν να αντέξουν να ακούσουν τις αγωνίες τους, δεν θα τους πλησιάσουν και θα κλειστούν στον εαυτό τους.

Γιατί όμως αγχώνουν σε τέτοιο βαθμό οι Πανελλαδικές εξετάσεις τους Έλληνες γονείς; Ένας από τους βασικότερους λόγους είναι ότι στη χώρα μας το κοινωνικό σύστημα ρίχνει στους γονείς πολύ μεγάλη ευθύνη για τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τις μέρες αυτές οι Έλληνες να νοιώθουν ότι κρίνονται σαν γονείς! Με λίγα λόγια, είναι σαν να δίνουν εξετάσεις και οι ίδιοι. Κατά τη διάρκεια των Πανελλαδικών δεν κρίνεται μόνο το μέλλον του παιδιού τους αλλά και η εικόνα τους. Ο γονιός που το παιδί του πέτυχε νιώθει υπερηφάνεια, αυτός που το παιδί του απέτυχε νιώθει ντροπή.
Κι όμως, οι πανελλαδικές είναι (ή τουλάχιστον θα έπρεπε να ήταν) μια από τις πρώτες προσωπικές στιγμές αξιολόγησης του μαθητή που τις βιώνει. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά περάσματα στην ενηλικίωση και ενηλικίωση εν μέρει σημαίνει αναλαμβάνω τις ευθύνες μου.

Οι εξετάσεις αυτές θα έπρεπε να αποτελούν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να βοηθήσετε τα παιδιά σας να βιώσουν την ομορφιά του να είναι κύριοι των επιλογών τους και των συνεπειών που αυτές επιφέρουν είτε είναι θετικές είτε αρνητικές. Σε περίπτωση αποτυχίας προσπαθήστε να μην κρίνετε τα παιδιά σας για το τι έγινε (δεν διάβασες αρκετά, είχες το μυαλό σου στα κορίτισα / αγόρια) αλλά βοηθήστε τα να σκεφτούν ΓΙΑΤΙ έγινε. Μην ξεχνάτε ότι στη ζωή η ώρα του απολογισμού είναι εξαιρετικά σημαντική και ότι τα λάθη και οι αποτυχίες αν εκτιμηθούν σωστά γίνονται σκαλοπάτια για να ανέβουμε.

Εσάς ποιο θέμα σας απασχολεί; Τι βαραίνει την καθημερινότητά σας; Στείλτε e-mail στο: z.stravopodi@gmail.com