Θέλετε ο σύντροφός σας να αλλάξει; Αλλάξτε πρώτα εσείς

Ζωή Στραβοπόδη-Τζιάνο
Ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος

Σε ποιον δεν είναι γνωστή η παρακάτω εικόνα: Ο σύντροφός σας, σας έχει κάνει για μια ακόμα φορά έξω φρενών. Έχετε εξηγήσει χίλιες φορές τι είναι αυτό που σας ενοχλεί στη συμπεριφορά του/της. Το έχετε εξηγήσει με το καλό, το έχετε εξηγήσει και με το κακό. Έχει μαλλιάσει η γλώσσα σας. Κι όμως, δεν φαίνεται να καταλαβαίνει. Ότι και να πείτε πάλι τα ίδια κάνει. Δεν μπορείτε να πιστέψετε ότι είναι τόσο ξεροκέφαλος/η. Οπότε περιμένετε. Είσαστε σίγουροι ότι σε κάποια φάση θα καταλάβει ότι εσείς έχετε δίκιο και αυτός/η έχει άδικο. Εν τω μεταξύ, αφού πείτε ότι έχετε να πείτε μετά σωπαίνετε. Μπορεί η σιωπή αυτή να σας πληγώνει αλλά δεν μπορείτε να κάνουμε αλλιώς, είπαμε, είσαστε σίγουροι πως έχετε το δίκιο με το μέρος σας.

Προσπαθείτε να ξεχαστείτε κάνοντας άλλα πράγματα, πολλές φορές μάλιστα αυτό δουλεύει, αλλά δεν αλλάζει το γεγονός ότι σύντομα θα ξαναέρθει η στιγμή που θα συνειδητοποιήσετε ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει. Καμιά φορά περνάει από το μυαλό σας μήπως θα έπρεπε να κάνετε κάτι διαφορετικά αλλά αμέσως βάζετε στην άκρη αυτή τη σκέψη γιατί το ξέρετε: εσείς δε φταίτε σε τίποτα. Κάπως έτσι ο θυμός και η μεταξύ σας απόσταση παγιώνονται.

Αν αυτή η κατάσταση σας φαίνεται γνωστή συνεχίστε να διαβάζετε. Τέτοιου είδους καταστάσεις σας κάνουν να σπαταλάτε πολύτιμη ενέργεια. Είναι πραγματικά εξαντλητικό να κρατάει κάποιος μούτρα και κακία. Ο χρόνιος θυμός μπορεί να δηλητηριάσει ακόμα και την πιο όμορφη σχέση, δημιουργώντας απόσταση στο ζευγάρι. Κάθε μέρα που περνά με σιωπή και ψυχρότητα είναι μια μέρα χαμένη. Τι σπατάλη!

Έχω επανειλημμένως δουλέψει με άτομα που ζουν σιωπηλά μέσα στην απελπισία τους, απόλυτα πεπεισμένοι ότι ο τρόπος που βλέπουν τα πράγματα οι ίδιοι είναι ο σωστός και ο τρόπος που τα βλέπει ο/η σύντροφός τους είναι λάθος. Πολλοί σπαταλάνε χρόνια ολόκληρα προσπαθώντας να αλλάξουν τα μυαλά ή τη συμπεριφορά του συντρόφου τους. Τους ακούω να λένε πράγματα όπως «θα ήμουν καλύτερος μαζί της αν και αυτή ήταν καλύτερη μαζί μου» ή «θα μπορούσα να είμαι πιο τρυφερή αν δεν με απέφευγε όλη την ώρα» ή «εννοείται θα της μιλούσα περισσότερο για τη δουλειά μου και τα σχέδιά μου αν δεν με απόπαιρνε διαρκώς και με το παραμικρό». Νομίζω καταλαβαίνετε ότι αυτό που στην πραγματικότητα λέγεται είναι ότι «εγώ θα αλλάξω μόνο αν πρώτα αλλάξεις εσύ». Αν κι εσείς κάνετε κάτι παρόμοιο, πιστέψτε με, μπορεί να χρειαστεί να περιμένετε πάρα πολύ καιρό.

Στην πραγματικότητα υπάρχει μια πολύ πιο αποτελεσματική οπτική όταν ένα ζευγάρι βρίσκεται σε ένα τέτοιο αδιέξοδο. Δουλεύοντας τόσο χρόνια με ζευγάρια είμαι σε θέση πλέον να γνωρίζω πολύ καλά τον τρόπο με τον οποίο αλλάζουν οι σχέσεις. Οι σχέσεις μοιάζουν πολύ με την τραμπάλα. Δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξει θέση ο ένας χωρίς να μετακινηθεί και ο άλλος. Και πραγματικά, δεν έχει καμία σημασία το ποιος θα μετακινηθεί πρώτος.

Ας πάμε μαζί να δούμε ένα παράδειγμα. Μια γυναίκα μου παραπονιόταν για καιρό ότι ο άνδρας της γυρνούσε μονίμως αργά από τη δουλειά με αποτέλεσμα ούτε να τη βοηθά καθόλου στο σπίτι με τις δουλειές ή τα παιδιά, ούτε να περνάνε όσο χρόνο θα ήθελε μαζί σαν ζευγάρι. Αυτό ήταν κάτι που την εξόργιζε. Το αποτέλεσμα ήταν κάθε φορά που γύριζε ο άνδρας της σπίτι αυτή να τον υποδεχόταν με κατεβασμένα μούτρα και παράπονα. Αυτός βέβαια με τη σειρά του το τελευταίο που ήθελε γυρνώντας από μια κουραστική μέρα στη δουλειά ήταν να έχει να αντιμετωπίσει τη γκρίνια της γυναίκας του πριν ακόμα προλάβει να περάσει το κατώφλι του σπιτιού του.

 «Πώς νομίζεις ότι μπορεί να νιώθει ο άντρας σου όταν σε βλέπει έτσι;», τη ρώτησα κάποτε αφού είχα ακούσει ξανά και ξανά την ίδια ιστορία. «Μάλλον θα προτιμούσε να μην είχε γυρίσει καθόλου στο σπίτι», είπε σιγανά. «Ακριβώς», της απάντησα πριν της προτείνω το παρακάτω πείραμα: «Απόψε, όταν θα γυρίσει από τη δουλειά καλωσόρισέ τον με ένα πλατύ χαμόγελο και μια αγκαλιά. Μην αρχίσεις τα παράπονα γιατί δεν ήρθε νωρίτερα, απλώς πες του πόσο σου έλειψε και πόσο χαίρεσαι που τον βλέπεις. Φρόντισε επιπλέον να έχεις κάνει κάτι για αυτόν, κάτι που να δείχνει ότι όσο έλειπε τον σκεφτόσουν, ακόμα και αν δεν νιώθεις ότι δικαιούται κάτι τέτοιο». «Εννοείς ας πούμε να του έχω φτιάξει το αγαπημένο του φαγητό;», με ρώτησε.  «Αυτό θα ήταν μια πολύ καλή ιδέα», της είπα. Μετά συζητήσαμε και διάφορα άλλα πράγματα που θα μπορούσε να κάνει. Συμφώνησε να φέρει το πείραμα σε πέρας.

Την επόμενη εβδομάδα μοιράστηκε μαζί μου τα αποτελέσματα του πειράματος. «Το βράδυ μετά τη συζήτησή μας τον περίμενα στην πόρτα γελώντας και του έδωσα ένα παιχνιδιάρικο φιλί. Η συμπεριφορά μου του έκανε τέτοια εντύπωση που άρχισε να με ρωτά αν συμβαίνει κάτι. Μετά τον πήρε η μυρωδιά από το γιουβέτσι και η διάθεσή του άρχισε να αλλάζει αισθητά. Φάγαμε παρέα, άνοιξα κι ένα μπουκάλι κρασί και περάσαμε μια από τις πιο ωραίες μας βραδιές εδώ και καιρό. Χάρηκα τόσο πολύ με το αποτέλεσμα που είχε η κίνησή μου που αποφάσισα να συνεχίσω να του φέρομαι έτσι όμορφα. Την Τετάρτη με πήρε δυο φορές τηλέφωνο από τη δουλειά, πράγμα που ποτέ πριν δεν έκανε, την Πέμπτη γύρισε δύο ώρες νωρίτερα από το συνηθισμένο και την Παρασκευή μου έφερε λουλούδια. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι ήταν τόσο εύκολο να αλλάξει».

Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας αυτής νομίζω ότι είναι προφανές. Όταν ο ένας σύντροφος αλλάξει, δεν υπάρχει περίπτωση να μην αλλάξει και ο άλλος. Οι αλλαγές στις σχέσεις μπορεί να πάρουν τη μορφή «αλυσιδωτής αντίδρασης». Αν κι εσείς δεν παίρνετε από τη σχέση σας αυτό που χρειάζεστε μήπως θα ήταν πιο χρήσιμο αντί να γκρινιάζετε να αλλάξετε τη δική σας συμπεριφορά; Μπορεί να εκπλαγείτε ευχάριστα. Η ζωή είναι μικρή. Βιώστε τη σχέση σας όσο πιο όμορφα μπορείτε. Και αν δεν σας αρέσει η συμπεριφορά του συντρόφου σας δείτε μήπως μπορείτε να αλλάξετε τη δική σας! 

Εσάς ποιο θέμα σας απασχολεί; Τι βαραίνει την καθημερινότητά σας; Στείλτε e-mail στο: z.stravopodi@gmail.com