O δικός μας, ο πυρηνικός μας αντιδραστήρας…

Μόνο το επίδομα ραδιενέργειας έχει απομείνει για τους λιγοστούς συμβασιούχους ερευνητές που βρίσκονται στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» στην Αγία Παρασκευή, καθώς, εδώ και πάρα πολύ καιρό, ο πυρηνικός αντιδραστήρας που βρίσκεται στο ερευνητικό κέντρο παραμένει ανενεργός και έχει σταματήσει κάθε δραστηριότητά του.

Ο συγκεκριμένος αντιδραστήρας είναι ο μοναδικός που υπάρχει στην Ελλάδα και όπως λένε επιστήμονες είναι για πειραματικό σκοπό.



«Ο αντιδραστήρας που έχουμε στο Δημόκριτο είναι ερευνητικός, δηλαδή χρησιμοποιείται για έρευνα και όχι για παραγωγή πυρηνικής ενέργειας όπως ίσως πιστεύει ο απλός κόσμος. Είναι χίλιες φορές μικρότερος από αυτόν της Ιαπωνίας, οπότε και ο κίνδυνος να συμβεί κάτι είναι πολύ μικρότερος» είπε στο protothema gr. ο πυρηνικός φυσικός Ανδρέας Θεοφίλου.

Από τις 5 Σεπτεμβρίου του 2001 ο αντιδραστήρας παραμένει κλειστός. Τότε είχε δηλωθεί από τον τότε πρόεδρο του Δημόκριτου κ. Διονύσιο Ιθακήσιο ότι διέκοψε τη λειτουργία του προκειμένου να πραγματοποιηθεί η ετήσια συντήρησή του και η οποία γινόταν κάθε Σεπτέμβριο.



Σύμφωνα όμως με καθηγητές ακόμη και σήμερα ο αντιδραστήρας δεν λειτουργεί και αυτό οφείλεται όπως επισημαίνουν σε δυο βασικά γεγονότα. Το πρώτο είναι η έλλειψη επιστημονικού προσωπικού και το δεύτερο είναι ότι τα προϊόντα που παρασκευάζονταν από τις ραδιενεργές αντιδράσεις σταμάτησαν λόγω κόστους.

«Ο αντιδραστήρας αυτός είναι ο μοναδικός που έχουμε και τον χρησιμοποιούσαν για πειράματα αλλά και για την παραγωγή ραδιενεργών ισοτόπων που χρησιμοποιούνται στα νοσοκομεία. Επειδή, όμως η εισαγωγή αυτών των στοιχείων, από το εξωτερικό ήταν φθηνότερη σταμάτησε η παραγωγή. Τώρα δεν λειτουργεί γιατί δεν υπάρχει επαρκές επιστημονικό προσωπικό για να κάνει έρευνες και από την άλλη δεν υπάρχουν και επιστήμονες που να ασχολούνται με την πυρηνική τεχνολογία και με την πυρηνική φυσική. Δεν υπάρχει ενδιαφέρον πλέον» λέει ο πρώην διευθυντής του Δημόκριτου κ. Νίκος Κατσαρός.



Η ιστορία του αντιδραστήρα

Το Φεβρουάριο του 1954 συστάθηκε για πρώτη φορά η Ελληνική Εθνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (Ε.Ε.Α.Ε.) στην Αθήνα, με σκοπό τη προώθηση και τον έλεγχο των επιστημονικών μελετών που αφορούσαν την Ατομική Ενέργεια. Η τότε διοίκηση της Ε.Ε.Α.Ε. πρόβαλε την ανάγκη για δημιουργία ενός Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών που ονομάστηκε «Δημόκριτος».

Για την ανέγερση του κτιρίου, παραχωρήθηκε το 1956 από την κυβέρνηση έκταση 500 περίπου στρεμμάτων και οι οικοδομικές εργασίες άρχισαν το 1958. Τα επίσημα εγκαίνια του Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών έγιναν στις 31 Ιουλίου 1961.



Παράλληλα γίνονταν μελέτες για την εγκατάσταση ενός αντιδραστήρα, που θα εξυπηρετούσε τις ανάγκες του.   Η Ε.Ε.Α.Ε., ύστερα από συμφωνία με τις Η.Π.Α. εγκατέστησε στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Δημόκριτος έναν αντιδραστήρα τύπου ανοιχτής δεξαμενής, χρησιμοποιώντας ως σχάσιμο υλικό το αλλοβαρές ουράνιο.

Ο αντιδραστήρας λειτούργησε για πρώτη φορά στις 27 Ιουλίου 1961 στη χαμηλή του δύναμη, στις 10 Ιουνίου 1964 λειτούργησε στην πλήρη δύναμή του και από τις 5 Οκτωβρίου 1964 λειτουργούσε με 12 ώρες τη μέρα στη δύναμη αυτή.



Με τον αντιδραστήρα αυτόν επιτυγχάνεται η διεξαγωγή πειραμάτων και η παραγωγή ραδιοϊσοτόπων, τα οποία χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες των νοσηλευτικών ιδρυμάτων και των εργαστηρίων έρευνας. Όπως επισημαίνει ο κ. Κατσαρός στις αρχές του 1970 είχαν γίνει συζητήσεις για την κατασκευή και πυρηνικού εργοστασίου στην Ελλάδα αλλά δεν έγινε ποτέ εξαιτίας αντιδράσεων των κατοίκων.

«Το 1970 είχε γίνει μια σύμβαση με την αμερικάνικη εταιρεία ΕΜΠΑΣΚΟ  για να κατασκευαστεί πυρηνικός αντιδραστήρας στην Κάρυστο. Αλλά, μετά δεν πήγαν καλά οι διαπραγματεύσεις με την τότε κυβέρνηση και υπήρξαν και πάρα πολλές αντιδράσεις από τον κόσμο. Αργότερα εγκαταλείφτηκε εντελώς η ιδέα κατασκευής πυρηνικού εργοστασίου», καταλήγει…