Τι είναι ο «Αειφορικός Σχεδιασμός του Χώρου»; Μια διημερίδα προτείνει ερμηνείες

Διημερίδα Παράλληλων Δράσεων με θέμα τον «Αειφορικό Σχεδιασμό του Χώρου» διοργανώθηκε στις 26/27-6 από το Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής της Σχολής Εφαρμοσμένων Τεχνών και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος «Αειφορικός Σχεδιασμός Αρχιτεκτονικού Χώρου», υπό την επιστημονική και οργανωτική επιμέλεια της αν. καθηγήτριας και Διευθύντριας του ΜΠΣ, Μάρως Σίνου. Σκοπός της πολύπλευρης αυτής εκδήλωσης παράλληλων δράσεων ήταν η ανάδειξη της δυνατότητας συνεργασίας του Πανεπιστημίου με τους φορείς της πολιτείας, η προβολή των αξιών του αειφορικού σχεδιασμού υπαίθριων χώρων και κτιρίων και η ανάγκη εισαγωγής της εκπαίδευσης σ΄αυτά τα θέματα από την πρώτη σχολική ηλικία.

Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, καθηγητής Παναγιώτης Ε. Καλδής, εγκαινιάζοντας την έκθεση, τόνισε τη σημασία των συνεργασιών μεταξύ του Ιδρύματος και των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και την ιδιαίτερη αξία της αειφορίας που αποτελεί πυλώνα της ανάπτυξης του Ιδρύματος. Η Διημερίδα καταδεικνύει, σημείωσε ο Πρύτανης, τη μεγάλη δυναμική που έχουν οι συνεργασίες του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής με φορείς της πολιτείας και το γεγονός ότι το ΠΑΔΑ έχει στενούς δεσμούς με την κοινωνία ως ένα ιδιαίτερα ενεργό και δημιουργικό μέλος της.

Ο Περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης, στο χαιρετισμό του, σημείωσε ότι η κλιματική αλλαγή δεν μας περιμένει, μας ψάχνει και ότι η κλιματική κρίση και η κυκλική οικονομία δεν είναι αφηρημένες έννοιες και πρέπει να αποτυπωθούν στη γεωγραφία και στον αστικό σχεδιασμό. Για το κοινό μας μέλλον, υπογράμμισε, χρειαζόμαστε περισσότερη αρχιτεκτονική και λιγότερο τσιμέντο και ότι όσο πιο μεγάλη και με θεωρητικό υπόβαθρο είναι η αρχιτεκτονική χειρονομία, τόσο περισσότερο καθορίζει τις ζωές μικρών και μεγάλων ομάδων ανθρώπων. Η βάση των λύσεων για την κλιματική αλλαγή είναι να εκπαιδεύσουμε τους μηχανικούς και τους πολίτες, ανέφερε ο Περιφερειάρχης Αττικής και ζήτησε περισσότερες πρωτοβουλίες όπως αυτή του Μεταπτυχιακού Προγράμματος "Αειφορικός Σχεδιασμός". Ολοκλήρωσε το χαιρετισμό του λέγοντας ότι θα συνεργαστούμε για το κοινό καλό όλων μας, για ένα βιώσιμο μέλλον σε μια Αττική της κυκλικής οικονομίας και της πράσινης ανάπτυξης.

Ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, έκανε αναφορά στην ιδιαίτερη αξία της συνεργασίας του ΠΑΔΑ με το Σύλλογο Γυναικών Ευρυτανίας, το Δήμο Καρπενησίου και το Δήμο Ιστιαίας-Αιδηψού. Τόνισε τη σημασία της συνάντησης των τριών Δήμων, που έχουν γίνει ένα, καθώς και της συνεργασίας τους με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής στην επίτευξη των στόχων της βελτίωσης του περιβάλλοντος των πόλεων. Επεσήμανε την αξία του σχεδιασμού μικρών δημόσιων χώρων στην κλίμακα της γειτονιάς, το γεγονός ότι σχεδιάζουμε σήμερα για το αύριο και εστίασε την προσοχή του στη σπουδαιότητα του συμμετοχικού σχεδιασμού.

Η Αντιπεριφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας, Κατερίνα Καλαντζή αναφέρθηκε στις ανάγκες της περιφέρειας σε θέματα περιβάλλοντος και σημείωσε την αξία της συνεργασίας με το ΠΑΔΑ καθώς και τις δυνατότητες συνέχισής της.

Ο Δήμαρχος Καρπενησίου, Νίκος Σουλιώτης ευχαρίστησε το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και τον Πρύτανη, καθηγητή Παναγιώτη Ε. Καλδή για την προσφορά του και πρότεινε την συνέχιση της δράσης μέσα από μια στοχευμένη συνεργασία στο πλαίσιο της διαβούλευσης και του συμμετοχικού σχεδιασμού.

Την ανάγκη του τόπου για τέτοιες συνεργασίες τόνισε ο Δήμαρχος Ιστιαίας Αιδηψού, Γιάννης Κοντζιάς και πρότεινε την εκπόνηση μελέτης για το Αιδήψιον Ξίφος του Θησέα σε συνέργεια του Δήμου Αθηναίων, του Τμήματος Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής του ΠΑΔΑ και του Δήμου Ιστιαίας Αιδηψού. Ο Δήμαρχος Ιστιαίας Αιδηψού, εξέφρασε, επίσης, τη μεγάλη του χαρά για την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας με το ΠΑΔΑ.

Η Βουλευτής Ευρυτανίας, Θωμαΐς Οικονόμου, συνεχάρη τις Γυναίκες Ευρυτανίας για την πρωτοβουλία τους να προσεγγίσουν το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, που έγινε αρωγός της προσπάθειας τους, εκφράζοντας ευχαριστίες προς τον Πρύτανή του, καθηγητή Παναγιώτη Ε. Καλδή.

Η Γενική Διευθύντρια Πάρκου Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης», κ. Μίνα Χατζηαθανασίου αναφέρθηκε στην αξία της συνεχιζόμενης συνεργασίας του Πάρκου Τρίτση με το Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής, που καθοδήγησε και την πρώτη δράση συμμετοχικού σχεδιασμού που υλοποιήθηκε στο πάρκο την άνοιξη του 2023.

Η Πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Ευρυτανίας, κ. Λίτσα Πετροπούλου και η Αντιπρόεδρος κ. Στεφανία Κοκοτίνη ευχαρίστησαν τον κ. Μπακογιάννη και τον κ. Σουλιώτη για τη στήριξη στο έργο τους, και ιδιαιτέρως το ΠΑΔΑ για τη συνέργεια, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάζονται στην έκθεση καθώς και τη δυνατότητα μελλοντικής επέκτασης της.

Η επιστημονική υπεύθυνη της Διημερίδας, αν. καθηγήτρια Μάρω Σίνου τόνισε ότι για το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής η αειφορία και η εφαρμογή και υιοθέτηση των συνιστωσών της, αποτελούν κεντρικό στόχο. Σ’ αυτό το πλαίσιο η Διημερίδα εντάσσεται σε έναν ευρύτερο στόχο, αυτόν της διείσδυσης των εννοιών της αειφορίας στο σχεδιασμό του χώρου και την ανάδειξη της πολυπαραγοντικής διάστασής τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι φοιτητές του Τμήματος Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και του ΠΜΣ «Αειφορικός Σχεδιασμός Αρχιτεκτονικού Χώρου» είναι ικανοί να συμβάλλουν στην εκπαίδευση σε θέματα αειφορικού σχεδιασμού, αφού διαθέτουν ιδιαίτερη κατάρτιση στα θέματα του σχεδιασμού του χώρου με αειφορικά κριτήρια, στοιχείο το οποίο προβλήθηκε μέσα από την σχετική έκθεση που αποτέλεσε σημαντικό μέρος της Διημερίδας.

Στην έκθεση της Διημερίδας παρουσιάστηκαν εργασίες από τη συνέργεια του μαθήματος «Αειφορικός Σχεδιασμός» με το Δήμο Ιστιαίας-Αιδηψού. Συγκεκριμένα, μετά τη φυσική καταστροφή που υπέστη η Βόρεια Εύβοια το καλοκαίρι του 2021, κλιμάκιο του Τμήματος και του ΠΜΣ, με την υποστήριξη του Πρύτανη, κ. Καλδή, μετέβη στην περιοχή όπου πραγματοποιήθηκε μελέτη σ΄ ένα συγκεκριμένο πεδίο που υπέδειξε ο Δήμος, προτείνοντας έναν πολιτιστικό περίπατο στην παραθαλάσσια πόλη των Ωρεών. Αξίζει να σημειωθεί, ότι στο πλαίσιο της διημερίδας υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Ιστιαίας-Αιδηψού, του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και του ΜΠΣ «Αειφορικός Σχεδιασμός Αρχιτεκτονικού Χώρου» του Τμήματος Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής.

Επίσης, από τον Ιούνιο του 2022 έχει υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Δυτικής, του ΜΠΣ «Αειφορικός Σχεδιασμός Αρχιτεκτονικού Χώρου» του Τμήματος Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής και του Δήμου Καρπενησίου. Στο πλαίσιο αυτό οι σχεδιαστικές προτάσεις για το κτίριο του Συλλόγου Γυναικών Ευρυτανίας στο Καρπενήσι, που εκπονήθηκαν σε συνεργασία με το Δήμο Καρπενησίου και το Σύλλογο, παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της Διημερίδας.

Όσον αφορά στο Δήμο Αθηναίων, παρουσιάστηκαν κυρίως μελέτες στην περιοχή της Οδού Φωκίωνος Νέγρη στην Κυψέλη, που αφορούσαν στο σχεδιασμό μικρών αστικών χώρων. Εδώ, αναζητήθηκε η δυνατότητα βελτίωσης του αστικού υπαίθριου χώρου και του πρασίνου μέσα από ένα δίκτυο μικρών και πολύ μικρών αστικών κενών, όπως αυτών των parklet, πάρκων τσέπης, ημιυπαιθρίων, ακάλυπτων χώρων πολυκατοικιών, κενών οικοπέδων.

Στην έκθεση, προβλήθηκε, επίσης, η συνέχιση της συνεργασίας του ΠΑΔΑ με το «Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης Αντώνης Τρίτσης» μέσα από μελέτες του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με κριτήρια Αειφορικού Σχεδιασμού, που αφορούσαν σε συγκεκριμένο κτίριο της δυτικής πλευράς του Πάρκου Τρίτση.

Η δεύτερη παράλληλη δράση της Διημερίδας αφορούσε στη Διεθνή Επιστημονική Συνεδρία, όπου συμμετείχαν καθηγητές, ερευνητές και εμπειρογνώμονες που εστίαζαν σε δύο θεματικές ενότητες: 1. Αειφορικός Σχεδιασμός σε κλίμακα χωροταξίας, πόλης, υπαίθριων χώρων και κτιρίων. 2. Η πολυκριτηριακή διάσταση του Αειφορικού σχεδιασμού.

Ανάμεσα στις πολλές εξαιρετικές ανακοινώσεις, η καθηγήτρια και Πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, Μαρίνα Νεοφύτου ανέδειξε τη σημασία της θέσης των πολιτών στην εποχή της κλιματικής κρίσης. Η κ. Μάρω Σίνου τόνισε την αξία της προοπτικής ενός πράσινου δικτύου που περιλαμβάνει μικρούς και πολύ μικρούς δημόσιους χώρους ως απάντηση στην απουσία διαθέσιμων υπαίθριων χώρων σε πυκνοδομημένες πόλεις. Η Γενική Διευθύντρια Πάρκου Τρίτση, αρχιτέκτων μηχανικός, κ. Μίνα Χατζηαθανασίου αναφέρθηκε στη σημασία της πρώτης Δράσης Συμμετοχικού Σχεδιασμού στο Πάρκο Τρίτση που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το ΠΑΔΑ και το Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής.

Η τρίτη παράλληλη δράση που πραγματοποιήθηκε κατά τη Διημερίδα ήταν το Σπουδαστικό Workshop για τελειόφοιτους και αποφοίτους Τμημάτων με συναφή γνωστικά αντικείμενα και θέμα «Χωρικοί Μετασχηματισμοί ως Μηχανές Φωτός».

Στο πλαίσιο της Διημερίδας που πραγματικά είχε ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα, αξίζει να σημειωθεί ότι πραγματοποιήθηκαν παιδικά εργαστήρια για παιδιά του Δημοτικού, όπου η συμμετοχή τους ήταν πραγματικά ενθουσιώδης. Τα εργαστήρια διδάχθηκαν από μικτές ομάδες αποτελούμενες από αρχιτέκτονες, αρχιτέκτονες εσωτερικού χώρου και εικαστικούς, συνεργάτες και Καθηγητές του Τμήματος Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Τα εργαστήρια οργανώθηκαν σε δυο αυτοτελείς κύκλους με τίτλο «Τα παιδιά σχεδιάζουν το δημόσιο χώρο και τη γειτονιά» και «Πού θα βρούμε ενέργεια και πώς θα τη χρησιμοποιήσουμε».

Όλες οι δράσεις της Διημερίδας προσφέρθηκαν στους συμμετέχοντες δωρεάν με την υποστήριξη του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και τη φιλοξενία του Σεράφειου του Δήμου Αθηναίων.

Δείτε εδώ ενημερωτικό υλικό για τις παράλληλες δράσεις της Διημερίδας

(Φωτογραφίες: Ευτυχία Περιβολάρη)