Οι φώκιες Μονάχους - Μονάχους βρήκαν καταφύγιο σε Ελλάδα και Κύπρο
Οι κυβερνήσεις των δύο χωρών έχουν λάβει σημαντικά μέτρα για προστασία τους συγκεκριμένου είδους φώκιας, με αποτέλεσμα να καταγράφονται νέες γεννήσεις
Μανώλης Καλατζής
Η ανάπτυξη και δη η τουριστική, για πολλά χρόνια και όχι αδίκως, θεωρείται ο βασικότερος εχθρός του περιβάλλοντος. Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις που αποτελούν εξαίρεση του κανόνα, κατά τις οποίες η ανάπτυξη μπορεί αν καταστεί ευεργετική, αν βεβαίως λαμβάνει υπόψη τις επιστημονικές μελέτες, τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής και τις ανάγκες για παράλληλες δράσεις.
Μια τέτοια περίπτωση αναδείχθηκε μεταξύ άλλων στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε για τη προστασία της μεσογειακής Φώκιας (Μονάχους – Μονάχους), η οποία αν και ήταν από τα θαλάσσια θηλαστικά που απειλούντο με εξαφάνιση, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει αύξηση του πληθυσμού της, η οποία όμως περιορίζεται μόνο σε περιοχές της Ελλάδας και της Κύπρου (ο μισός πληθυσμός) και σε μικρότερους αριθμούς σε άλλες περιοχές. Τα επιστημονικά δεδομένα καταδεικνύουν ότι η Μεσογειακή φώκια ήταν ένα από τα θαλάσσια θηλαστικά που είχε παρουσία σχεδόν σε όλες τις ακτές της Μεσογείου και της βορειοδυτικής Αφρικής, αλλά δεν κατάφερε να επιβιώσει, για μια σειρά από λόγους που σχετίζονται με την ανθρώπινη δραστηριότητα (ρύπανση, υπεραλίευση, άγνοια για τη σπανιότητα του είδους, τουρισμός κλπ).
Οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου έχουν λάβει σημαντικά μέτρα για προστασία τους συγκεκριμένου είδους φώκιας, με αποτέλεσμα να καταγράφονται νέες γεννήσεις και οι Μονάχους – Μονάχους να έχουν ξεφύγει από το φάσμα των απειλούμενων ειδών.
Σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στην Πέγεια της Κύπρου το περασμένο Σάββατο, δόθηκαν σημαντικά στοιχεία, για το θηλαστικό, το οποίο πλέον ζει σε απομονωμένες σπηλιές που έχουν έξοδο σε παραλία. Οι περιοχές που γειτνιάζουν με το βιότοπο της παρουσίας της Μεσογειακής Φώκιας, προστατεύονται από τη νομοθεσία και απαγορεύεται κατά το δυνατόν η ανθρώπινη δραστηριότητα, κυρίως κατά την περίοδο της αναπαραγωγής, που διαρκεί από τον Αύγουστο ως τον Δεκέμβριο.
Στην ημερίδα, η οποία πραγματοποιείται κάθε χρόνο από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Κύπρου και τον Δήμο Πέγειας της Πάφου, στο Cap St. Georges Hotel & Resort, κατέδειξε πως η συνεργασία κεντρικού κράτους με τη τοπική αυτοδιοίκηση και τον ιδιωτικό τομέα, μπορεί να δώσει λύσεις και να εξυπηρετήσει τον ίδιο σκοπό. Η ανάπτυξη που έχει γίνει στη περιοχή του συγκεκριμένου τουριστικού συγκροτήματος, έχει προστατέψει τον θαλάσσιο και τον χερσαίο χώρο, σταματώντας πριν από την περιοχή που ζουν και αναπαράγονται οι φώκιες σε θαλασσινές σπηλιές.
Η MΟm με πάθος στη διάσωση της φώκιας
Η ελληνική μη κυβερνητική οργάνωση MΟm, η οποία ασχολείται με την μελέτη και τη διάσωση της φώκιας Μονάχους – Μονάχους, έχει επιτελέσει σημαντικό έργο παρέχοντας τεχνογνωσία αλλά και σημαντική εργασία σε κάθε σημείο παρουσίας της φώκιας στην Ελλάδα και στη Κύπρο.
Στην ημερίδα κύριος ομιλητής ήταν ο Θαλάσσιος Βιολόγος, Δρ. του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πάνος Δενδρινός, ο οποίος παρουσίασε τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις και τα μέχρι στιγμής δεδομένα που έχουν συλλεγεί σε σχέση με το πρόγραμμα προστασίας του θαλάσσιου θηλαστικού.
Κλείσιμο
Στην ομιλία του, αναφέρθηκε και στις σημαντικές δράσεις που αναπτύσσει ο Όμιλος Korantina Homes και ο CEO του Ομίλου, Γιώργος Ιωάννου, που στοχεύουν στη διασφάλιση ενός βιώσιμου τουρισμού με σεβασμό στο οικοσύστημα και ευθύνη απέναντι στο περιβάλλον. Μεταξύ άλλων ανέφερε πως οι προσπάθειες που γίνονται τα τελευταία χρόνια όχι μόνο ανέκοψαν την μείωση του πληθυσμού του συγκεκριμένου είδους φώκιας αλλά ανέτρεψαν την τάση και οδηγούν σε αύξηση. Αυτό που θεωρείται ενθαρρυντικό είναι ότι οι Μονάχους – Μονάχους, από την Ελλάδα εξαπλώνονται σε περιοχές της Αδριατικής αλλά και της ανατολικής Μεσογείου. Ακόμα και η παρατήρηση των θαλάσσιων θηλαστικών γίνεται με τους πλέον ήπιους τρόπους ώστε να αποφεύγεται η συχνή παρουσία ανθρώπων στις σπηλιές που ζουν. Έχουν τοποθετηθεί κάμερες και αισθητήρες ώστε η παρατήρηση να γίνεται από απόσταση και η ανθρώπινη παρέμβαση να γίνεται μόνο όταν είναι απαραίτητη.
Με το μικρό τους όνομα
Εισηγητές στην ημερίδα ήταν επίσης ο συγγραφέας και λειτουργός του Κλάδου Βιοποικιλότητας του κυπριακού Υπουργείου Γεωργίας Δρ Χάρης Νικολάου επιστημονικό μέλος της Ομάδας Παρακολούθησης της Μεσογειακής Φώκιας στην Κύπρο, καθώς και η Δρ Μελίνα Μάρκου, λειτουργός του Τμήματος Θαλάσσιου Περιβάλλοντος.
Αφού έκαναν αναφορά στα δεδομένα που αφορούν τον πληθυσμό της Μεσογειακής Φώκιας στη Κύπρο, κυρίως στην περιοχή της Πάφου και της ελεύθερης περιοχής Αμμοχώστου, σημείωσαν ότι αυτές σήμερα υπολογίζονται σε 20 με 22 και παρακολουθούνται καθημερινώς. Μάλιστα τους έχουν δοθεί ονόματα και οι αρμόδιοι λειτουργοί του Υπουργείου τις γνωρίζουν με κάθε λεπτομέρεια.
Σε ότι αφορά τα ιστορικά στοιχεία, σημειώθηκε πως ο πληθυσμός στις αρχές του 20ου αιώνα, άρχισε να μειώνεται καθώς οι άνθρωποι δεν γνώριζαν την σπανιότητα του είδους. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις έκαναν περιοδείες με νεογνά φώκιας και τα παρουσίαζαν έναντι αντιτίμου ως «γοργόνες».
Δεν υπάρχει άσπρο – μαύρο αλλά νομοθεσία
Η Κύπρια υπουργός Γεωργίας Μαρία Παναγιώτου εξέφρασε ικανοποίηση για το πρόγραμμα προστασίας της Μεσογειακής Φώκιας, σημειώνοντας πως με σεβασμό στο οικοσύστημα, σωστές δράσεις και ενέργειες, ο άνθρωπος και τα προστατευόμενα είδη, όπως η φώκια και η χελώνα, μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά. Σε αναφορά ενός εκ των παρισταμένων για ανάπτυξη της περιοχής Ακάμα που είναι περιοχή Natura, η κα Παναγιώτου ξεκαθάρισε πως η νομοθεσία είναι συγκεκριμένη και κάθε δράση γίνεται στη βάση της νομιμότητας.
Eίναι το οικονομικό δίχτυ που μας προστατεύει από τις πλημμύρες και τις φωτιές αλλά και ένας σημαντικός σύμμαχος για την προσαρμογή μας στις νέες κλιματικές και περιβαλλοντικές συνθήκες.
