“Φόρος απορριμμάτων” θα βαραίνει τους Δήμους

«Φόρο» απορριμμάτων θα πληρώνουν στο εξής οι δήμοι που διατηρούν παράνομες χωματερές, ενώ για πρώτη φορά θεσπίζεται η δυνατότητα της παρακράτησης των προστίμων που επιβάλλονται στη χώρα μας για παραβάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας από τους αυτοτελείς πόρους που καταβάλλονται στους ΟΤΑ.

Οι καμπάνες προβλέπεται να πέφτουν στους δήμους για τη διατήρηση ΧΑΔΑ αλλά ακόμη και για ανενεργές αλλά μη αποκαταστημένες χωματερές, καθώς και σε ΟΤΑ που εμποδίζουν έργα αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων.

Από το 2014 καθιερώνεται επιπλέον ειδικό τέλος ταφής για ορισμένες κατηγορίες αποβλήτων, όταν οδηγούνται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής χωρίς προηγούμενη επεξεργασία.

Οι παραπάνω ρυθμίσεις περιέχονται -μεταξύ άλλων- στο νέο θεσμικό πλαίσιο του υπουργείου Περιβάλλοντος που παρουσιάστηκε πρόσφατα στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής και ενσωματώνει δύο κοινοτικές οδηγίες που αφορούν στην ποινική προστασία του περιβάλλοντος και την παραγωγή και διαχείριση αποβλήτων.

Δημοσιοποιούνται μάλιστα εν μέσω εξελίξεων για τα απορρίμματα μετά και τη χθεσινή σύγκληση της διυπουργικής επιτροπής για την υλοποίηση του περιφερειακού σχεδιασμού, στην οποία συμμετείχε και ο επικεφαλής της ομάδας task force κ. Χόρστ Ράιχενμπαχ.

Στόχος είναι να δρομολογηθούν οι διαδικασίες χρηματοδότησης που είναι από τους πλέον κρίσιμους τομείς στην υλοποίηση των έργων διαχείρισης απορριμμάτων για το λεκανοπέδιο Αττικής αλλά και για την υπόλοιπη Ελλάδα. Ειδικά για την Αττική τα έργα έχει προγραμματιστεί να προκηρυχθούν άμεσα, όμως οι εταιρείες διατυπώνουν ισχυρές επιφυλάξεις για το πόσο εύκολο είναι να βρεθούν οι αναγκαίοι πόροι.  

Βαρύτατες κυρώσεις στο περιβαλλοντικό έγκλημα
 
Με τις νέες ρυθμίσεις που δρομολογεί το ΥΠΕΚΑ στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων, το περιβαλλοντικό έγκλημα αναγνωρίζεται ως διασυνοριακό, επιβάλλονται ποινικές διατάξεις για την τιμωρία του και δημιουργείται ένας σοβαρός κατάλογος ποινικών αδικημάτων για τα οποία θα επιβάλλονται βαρύτατες κυρώσεις.
 
Προς αυτή την κατεύθυνση διευρύνεται και εμπλουτίζεται ο ποινικός κώδικας με διατάξεις περιβαλλοντικής προστασίας. Προβλέπεται στέρηση εσόδων από δραστηριότητες που εξελίχθηκαν σε αδικήματα κατά του περιβάλλοντος, άρση απορρήτου επικοινωνιών ενώ χορηγούνται προανακριτικές αρμοδιότητες στους επιθεωρητές περιβάλλοντος στο στάδιο της δίωξης.  

Η οδηγία επεκτείνει την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» με την εισαγωγή της έννοιας «της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού». Η πρωτοβουλία αυτή έχει σκοπό να εξασφαλίσει ότι οι επιχειρήσεις που διαθέτουν προϊόντα στην αγορά θα αναλάβουν και την οικονομική ευθύνη για τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση ή άλλες μορφές ανάκτησης για τα απόβλητα που παράγονται από τη χρήση των προϊόντων τους.

Η ιεράρχηση των μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων, που εισάγει η οδηγία, είναι πρόληψη-αποτροπή δημιουργίας απορριμμάτων,  επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση (συμπεριλαμβανομένης και της ενεργειακής ανάκτησης) και ασφαλής εναπόθεση ως ύστατο μέτρο.

Ειδικά στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων προτάσσεται κυρίως η ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων, η οποία λογίζεται ως διαδικασία ανάκτησης υπό ορισμένους όρους (ενεργειακή απόδοση μικρότερη από 65%), καθώς περιορίζει την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων και άλλων φυσικών πόρων.