Φτιάχνοντας μια πόλη χωρίς σκουπίδια

Ένα εναλλακτικό μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων με στόχο την δημιουργία μιας πόλης χωρίς σκουπίδια, αντιτείνουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, στην απογοητευτική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας στον τομέα των σκουπιδιών.

«Μια ολόκληρη γενιά έχει μεγαλώσει με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χωματερή των ΄Άνω Λιοσίων. Γιατί τόσο ντόρος για τους ΧΥΤΑ όταν υπάρχουν και άλλοι μέθοδοι επεξεργασίας απορριμμάτων»; αναρωτιέται ο κ. Νίκος Χαραμπίδης επικεφαλής της Greenpeace.    

Το ετήσιο κόστος του προγράμματος την επόμενη πενταετία έχει υπολογιστεί στα 275 εκ. ευρώ (συνολικά 1,4 δις. ευρώ) και θεωρείται ένα ρεαλιστικό και οικονομικό μοντέλο διαχείρισης το οποίο δρομολογεί μόνιμες λύσεις με μακροπρόθεσμο ορίζοντα όχι μόνο για το λεκανοπέδιο Αττικής αλλά και για ολόκληρη την Ελλάδα.  

Η πρόταση της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης (ΟΕΑ), της Greenpeace, του WWF και του Δικτύου Μεσόγειος SOS έχει ως κεντρικό σύνθημα την επαναχρησιμοποίηση υλικών, την κομποστοποίηση και την  ανακύκλωση των απορριμμάτων, εκτιμώντας ότι μόνο με τον τρόπο αυτό η χώρα μας μπορεί να παράγει λιγότερα σκουπίδια και επομένως ο όγκος που θα φτάνει για τελική διάθεση να είναι πολύ μικρότερος.

Υπολογίζεται ότι με την εφαρμογή φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων επεξεργασίας τα υπολείμματα που θα φτάνουν στους χώρους υγειονομικής ταφής σε 10 - 15 έτη θα αντιστοιχούν μόνο στο 10-15% των απορριμμάτων. 

Οι εκπρόσωποι των περιβαλλοντικών οργανώσεων παρουσίασαν χθες την ολοκληρωμένη πρότασή τους, η οποία εντός των επόμενων εβδομάδων θα κατατεθεί στην κυβέρνηση και τα πολιτικά  κόμματα.

Η υλοποίηση του προτεινόμενου πακέτου εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει περισσότερες από 11.000 νέες θέσεις εργασίας σταθερής απασχόλησης, συμβάλλοντας έτσι και στην «πράσινη» ανάπτυξη που είναι ένα από τα κεντρικά συνθήματα των κρατών μελών της ΕΕ.

Πρόληψη και ανακύκλωση

Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην πρόληψη με εκστρατείες ενημέρωσης της κοινωνίας για τη βελτίωση των μεθόδων διαχείρισης των απορριμμάτων αλλά και στην αλλαγή του τρόπου με τον οποίο «πληρώνουμε» για τις ποσότητες των σκουπιδιών που παράγουμε.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις προτείνουν να σταματήσουμε να πληρώνουμε δημοτικά τέλη ανάλογα με τα τετραγωνικά της κατοικίας μας και αυτά να συνδεθούν με τις ποσότητες απορριμμάτων που παράγουμε. Το ίδιο προτείνεται να ισχύσει και με τα τέλη τελικής διάθεσης που πληρώνουν οι δήμοι για τη χρήση ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ (Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων).

Σύμφωνα με τον κ. Φίλιππο Κυρκίτσο από την ΟΕΑ, η αρχή για την ελαχιστοποίηση των σκουπιδιών μπορεί να ξεκινήσει από το σπίτι με την τοποθέτηση ειδικών κάδων στα μπαλκόνια ή τους κήπους των σπιτιών  για οικιακή κομποστοποίηση οργανικών υλικών.  Μόνο με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι οι ΟΤΑ μπορούν να μειώσουν κατά 35% τα παραγόμενα οικιακά οργανικά και κλαδέματα, στέλνοντας για τελική επεξεργασία (ταφή ή καύση) πολύ λιγότερα σκουπίδια.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις υποστηρίζουν ένα πρότυπο λειτουργίας τεσσάρων κάδων για τη συλλογή απορριμμάτων (για χαρτί, πλαστικά-γυαλί-μέταλλα-ξύλο- οργανικά υλικά  και υπολείμματα) καθώς επίσης και αύξηση των κέντρων ανακύκλωσης ακόμα και μέσα στις πόλεις ώστε οι πολίτες να πηγαίνουν μόνοι τους προς διαλογή και επεξεργασία τα υλικά.

Χαρακτηρίζουν, τέλος, ως καταστροφικές τις συνέπειες που δημιουργούν στο περιβάλλον οι μακροχρόνιες καθυστερήσεις της πολιτείας στην εφαρμογή των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης μπάζων που ρυπαίνουν συστηματικά το περιβάλλον. Όπως αναφέρουν το σχέδιο του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος όπως και το αντίστοιχο των εντύπων (εφημερίδων-περιοδικών) είναι έτοιμα από το 2004 αλλά ακόμα δεν έχουν υπογραφτεί με αποτέλεσμα περισσότεροι από 5,5 εκ. τόνοι μπάζων να οδηγούνται σε ρέματα και ποτάμια. «

Είναι έτοιμα 10 συλλογικά συστήματα μπάζων σε όλη την Ελλάδα από οικοδομικές επιχειρήσεις, τα οποία δεν μπορούν να δουλέψουν λόγω απουσίας θεσμικού πλαισίου» αναφέρει  ο κ. Κυρκίτσος.   

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις χαρακτηρίζουν ως ακριβή και ασύμφορη μέθοδο την καύση των σκουπιδιών και προτείνουν διεύρυνση των υλικών που φτάνουν για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση ώστε πέρα από τις συσκευασίες αναψυκτικών  νερού μπύρας να αξιοποιούνται και είδη ρουχισμού και υπόδησης, έπιπλα, στρώματα κ.α