Μετατρέπονται σε Εθνικό Πάρκο Χελμός και Βουραϊκός

Κοινή Υπουργική Απόφαση, με την οποία τα χερσαία και υδάτινα τμήματα της περιοχής του ορεινού όγκου του Χελμού και του  Βουραϊκού, χαρακτηρίζεται ως Εθνικό Πάρκο με την ονομασία «Εθνικό Πάρκο Χελμού – Βουραϊκού» υπέγραψε σήμερα ο υπουργός ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Γιώργος Σουφλιάς. 

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, για το θέμα αυτό ο Υπουργός ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., κ. Γιώργος Σουφλιάς, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Με την Απόφαση αυτή θεσμοθετούμε ένα ακόμα σημαντικότατο Εθνικό Πάρκο, στο οποίο περιλαμβάνονται χερσαία και υδάτινα τμήματα του ορεινού όγκου Χελμού – φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού.

Το “Εθνικό Πάρκο Χελμού – Βουραϊκού” καλύπτει στο σύνολό του μία έκταση 544 χιλιάδων στρεμμάτων, στην οποία προβλέπονται περιορισμοί σε δραστηριότητες και χρήσεις.

Η συγκεκριμένη έκταση αποτελεί ένα συνολικό βιότοπο διεθνούς σημασίας και ενδιαφέροντος, από τους πλουσιότερους της Ευρώπης, στον οποίο ενδημούν και αναπαράγονται πολλά και σημαντικά είδη χλωρίδας, πανίδας και ορνιθοπανίδας. 

Αξιοσημείωτο είναι ότι η άμεση και ευρύτερη περιοχή του Εθνικού Πάρκου, που περιλαμβάνει τις περιοχές Όρος Χελμός και Ύδατα Στυγός, Φαράγγι Βουραϊκού και Αισθητικό Δάσος Καλαβρύτων, χαρακτηρίζεται από την παρουσία 12 τύπων οικοτόπων -πολλοί από τους οποίους κατέχουν πολύ υψηλή οικολογική αξία- και παρουσιάζει ιδιαίτερη βιοποικιλότητα, η οποία συμβάλλει στην ποικιλομορφία των οικοτόπων. 

Στην έκταση του Εθνικού Πάρκου απαντώνται επίσης πλήθος ασπόνδυλων και σπονδυλόζωων, με χαρακτηριστικότερη την βίδρα (Lutra lutra), η οποία αποτελεί είδος προτεραιότητας. Μάλιστα 17 είδη ξεχωριστής σημασίας περιλαμβάνονται στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Σπονδυλόζωων της Ελλάδας.

Ιδιαίτερη αναφορά, επίσης, πρέπει να γίνει και στην πλούσια ορνιθοπανίδα, η οποία περιλαμβάνει όχι μόνο μεγάλο αριθμό ενδημικών, αλλά και μεταναστευτικών πτηνών. 

Στα πλαίσια αυτά, με τη σημερινή Απόφαση, χωρίζουμε την ευρύτερη περιοχή σε τρεις (3) βασικές ζώνες προστασίας και επιμέρους ζώνες, στις οποίες ορίζουμε ρητά και περιοριστικά τις επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες.

Σημειώνω, ακόμα, ότι η σημερινή Απόφαση έχει στηριχθεί σε Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (Ε.Π.Μ.) που εκπονήθηκε από το ΥΠΕΧΩΔΕ.

Τέλος, συστήνεται ο Φορέας Διαχείρισης Χελμού-Βουραϊκού, ο οποίος χρηματοδοτείται από το ΥΠΕΧΩΔΕ».

Χαρακτηριστικά Εθνικού Πάρκου

Η χερσαία περιοχή του ορεινού όγκου Χελμού – φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού, που βρίσκεται στην εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών των Δήμων Καλαβρύτων, Λευκασίου, Διακοφτού, Ακράτας, Αιγείρας και Φενεού.
Συνολικής έκτασης περίπου 544 χιλιάδων στεμμάτων.
Η περιοχή χωρίζεται σε τρεις (3) βασικές Ζώνες προστασίας (Α, Β και Γ) και επιμέρους ζώνες, στις οποίες ορίζουμε ρητά και περιοριστικά τις επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες.

Οριοθέτηση Ζωνών

- Ως Ζώνη Α ορίζεται η χερσαία περιοχή εντός των ορίων του Εθνικού Πάρκου που περιλαμβάνει τις ακόλουθες επιμέρους ζώνες: 

Ζώνη Α1: Περιοχή προστασίας της φύσης, Υψηλών Κορυφών του όρους Χελμός,
Ζώνη Α2: Περιοχή προστασίας της φύσης Δάσους Ανεξαρτησίας Καλαβρύτων και
Ζώνη Α3: Περιοχή προστασίας της φύσης Φαραγγιού Βουραϊκού ποταμού,
οι οποίες χαρακτηρίζονται ως Περιοχές Προστασίας της Φύσης.

- Ως Ζώνη Β ορίζεται το σύνολο χερσαίων και υδάτινων περιοχών εντός των ορίων του Εθνικού Πάρκου που περιλαμβάνει τις ακόλουθες επιμέρους ζώνες:

Ζώνη Β1: Περιοχή Προστασίας του Σπηλαίου Καστριών,
Ζώνη Β2: Περιοχή Προστασίας των Πηγών Αροανίου,
Ζώνη Β3: Περιοχή Προστασίας της Λίμνης Τσιβλού και
Ζώνη Β4: Περιοχή Προστασίας των Πηγών Λάδωνα,
οι οποίες χαρακτηρίζονται ως Περιοχές Ειδικών Ρυθμίσεων.

- Ως Ζώνη Γ ορίζεται η υπόλοιπη περιοχή που καταλαμβάνει το «Εθνικό Πάρκο Χελμού – Βουραϊκού», εκτός από τις Ζώνες Α1, Α2 και Α3, (Περιοχές Προστασίας της Φύσης) και τις Ζώνες Β1, Β2, Β3 και Β4, (Περιοχές Ειδικών Ρυθμίσεων), η οποία και ονομάζεται Περιοχή Περιβαλλοντικού Ελέγχου.

Δραστηριότητες και Περιορισμοί

Στο σύνολο των Ζωνών Α1, Α2 και Α3 (Περιοχές Προστασίας της Φύσης), μεταξύ άλλων, επιτρέπονται:

Η επιστημονική έρευνα των στοιχείων του οικοσυστήματος, η εκτέλεση έργων που αποσκοπούν στη βελτίωση και αποκατάσταση των χαρακτηριστικών του οικοσυστήματος, η επίσκεψη με σκοπό την περιβαλλοντική εκπαίδευση, την αναψυχή και την παρατήρηση της φύσης.

Η εγκατάσταση και η συντήρηση ελαφράς υποδομής καθώς και η συντήρηση της υφιστάμενης για την εξυπηρέτηση των παραπάνω δραστηριοτήτων.

Η συντήρηση/βελτίωση/σήμανση των ορειβατικών μονοπατιών, η ανάπτυξη και η δημιουργία των απαραίτητων υποδομών για αναρριχητικές δράσεις.

Η βόσκηση ως μέσο διαχείρισης των ενδιαιτημάτων, η σύμφωνη με τις κείμενες διατάξεις της δασικής νομοθεσίας συλλογή αρωματικών/φαρμακευτικών φυτών και η μελισσοκομία, όπως αυτή ασκείται σήμερα.

Η γεωργία και η δενδροκαλλιέργεια στις νόμιμα υφιστάμενες καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Απαγορεύεται η κατασκευή οποιασδήποτε (μόνιμης ή μη) εγκατάστασης για την άσκηση των ως άνω δραστηριοτήτων, καθώς και η επέκταση των υφιστάμενων καλλιεργειών και η δημιουργία νέων. 

Η εκτέλεση έργων συντήρησης και βελτίωσης του οδικού δικτύου (εθνικού, νομαρχιακού, αγροτικού, δασικού), μετά από σύμφωνη γνώμη του Φορέα Διαχείρισης. Δεν επιτρέπεται, όμως η επέκταση του υφιστάμενου οδικού δικτύου.

Η συντήρηση/βελτίωση των εγκαταστάσεων του οδοντωτού σιδηροδρόμου (τεχνικά έργα γραμμής, σταθμοί κ.λπ.).

Στο σύνολο των Ζωνών Β1, Β2 και Β3 (Περιοχές Ειδικών Ρυθμίσεων), μεταξύ άλλων, επιτρέπονται:

Η επιστημονική έρευνα των στοιχείων του οικοσυστήματος, η εκτέλεση έργων που αποσκοπούν στη βελτίωση και αποκατάσταση των χαρακτηριστικών του οικοσυστήματος, η επίσκεψη με σκοπό την περιβαλλοντική εκπαίδευση, την αναψυχή και την παρατήρηση της φύσης.

Η εγκατάσταση και η συντήρηση ελαφράς υποδομής καθώς και η συντήρηση της υφιστάμενης για την εξυπηρέτηση των παραπάνω δραστηριοτήτων. 

Η μελισσοκομία (όπως ασκείται μέχρι σήμερα) και η γεωργία σε νόμιμα υφιστάμενες καλλιέργειες.

Η εκτέλεση έργων και εργασιών για τη συντήρηση και βελτίωση του οδικού δικτύου με την απαγόρευση, ωστόσο, της επέκτασης του υφιστάμενου οδικού δικτύου.

Η λειτουργία των νομίμως υφιστάμενων μονάδων εστίασης και η συντήρηση και βελτίωση των ελαφρών (ξύλινων) κατασκευών των υπαίθριων πωλητών αρωματικών φυτών, βοτάνων και προϊόντων της περιοχής.

Η ιχθυοκαλλιεργητική δραστηριότητα με την υφιστάμενη υποδομή, όπου αυτή ασκείται νόμιμα. Με βάση τις κείμενες διατάξεις και μετά από σύμφωνη γνώμη του Φορέα Διαχείρισης παρέχεται η δυνατότητα συντήρησης, βελτίωσης και εκσυγχρονισμού των μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας.

Στο σύνολο της Ζώνης Γ (Περιοχή Περιβαλλοντικού Ελέγχου), μεταξύ άλλων, επιτρέπονται:

Η επιστημονική έρευνα, η άσκηση της γεωργίας, η εκτατική και εντατική κτηνοτροφία, η θήρα και η μελισσοκομία σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

Η δημιουργία εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας και έργα επέκτασης, βελτίωσης, αποκατάστασης, συντήρησης και εκσυγχρονισμού λειτουργικών υποδομών και δικτύων.

Η κατοικία μέγιστου εμβαδού 200 τ.μ., οι εγκαταστάσεις αναψυχής μέγιστου εμβαδού 300 τ.μ., οι αθλητικές εγκαταστάσεις και παιδικές χαρές, οι γεωργικές αποθήκες μέγιστου εμβαδού 150 τ.μ. και οι μεταποιητικές μονάδες επεξεργασίας, τυποποίησης και συσκευασίας γεωργικών προϊόντων της περιοχής.

Επιτρέπονται όλα τα έργα και οι δραστηριότητες μετά από περιβαλλοντική αδειοδότηση και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις κείμενες διατάξεις, εξαιρουμένων όμως των έργων και των δραστηριοτήτων που περιλαμβάνονται στην πρώτη (1η) υποκατηγορία της πρώτης (Α΄) κατηγορίας της Κοινής Υπουργικής Απόφασης με αρ. 15393/2332/5-8-2002 (ως εκάστοτε ισχύει).

Για τα εξορυκτικά έργα και συναφείς δραστηριότητες που χρησιμοποιούν εκρηκτικά υλικά, τα όρια της έκτασης τους θα πρέπει να απέχουν τουλάχιστον 1.000 μέτρα από τα όρια των Ζωνών Α και Β.

Στο σύνολο της έκτασης του Εθνικού Πάρκου επιτρέπονται:

Η βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός όλων των νόμιμα υφιστάμενων μονάδων για λόγους υγιεινής, ασφάλειας, εξοικονόμησης ενέργειας και αποθήκευσης νερού, μετά όμως από γνώμη του Φορέα Διαχείρισης και Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων, εφόσον απαιτείται από τη νομοθεσία.

Η εγκατάσταση της απαραίτητης υποδομής για την επόπτευση του χώρου, την περιβαλλοντική ενημέρωση και προστασία, τη σήμανση και τις λοιπές λειτουργίες του Εθνικού Πάρκου, σύμφωνα με τις εξειδικεύσεις που αναφέρονται ανά ζώνη και εκτελείται με ευθύνη του Φορέα Διαχείρισης.

Η αλλαγή χρήσης των νομίμως υφισταμένων κτισμάτων και κατασκευών. Η αλλαγή, όμως, της χρήσης τους επιτρέπεται μόνον εφόσον εξασφαλίζεται υψηλός βαθμός προστασίας και ενισχύονται οι περιβαλλοντικές - οικολογικές διεργασίες στην προστατευόμενη περιοχή.

Στο σύνολο των Ζωνών Α και Β του Εθνικού Πάρκου απαγορεύεται:

Σε όλη την έκταση των Ζωνών Α1, Α2, Α3 και Β1, Β2, Β3 η επέκταση των ορίων νομίμως υφισταμένων οικισμών, η εκτός σχεδίου δόμηση και η θήρα.