Τήλος: Το πρώτο ενεργειακά αυτόνομο νησί της Μεσογείου

Η ενεργειακή αυτονόμηση ενός ελληνικού νησιού μπορεί να φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας μερικά χρόνια πριν, όμως σήμερα στην Τήλο γίνεται πραγματικότητα. Η Τήλος αλλάζει τα δεδομένα στην ενεργειακή πολιτική των νησιών μας, καθώς στα εδάφη της θα εφαρμοστεί και θα λειτουργήσει ένα πρωτοπόρο υβριδικό σύστημα παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας προερχόμενης αποκλειστικά από Ανανεώσιμες Πηγές (ΑΠΕ).

Το πρόγραμμα TILOS, όπως ονομάζεται, έχει ενταχθεί στο Horizon 2020, το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την καινοτομία, λαμβάνοντας κατά τη φάση της αξιολόγησης την υψηλότερη βαθμολογία ανάμεσα σε 80 ανταγωνιστικά έργα. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν 15 εταίροι από 7 ευρωπαϊκές χώρες με επικεφαλής την ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας και Προστασίας του Περιβάλλοντος του AΕΙ Πειραιά T.T. (πρώην ΤΕΙ Πειραιά), ενώ από τη χώρα μας συμμετέχουν ακόμα ο ΔΕΔΔΗΕ, το WWF Ελλάς και η Eunice, εταιρεία με μακροχρόνια δραστηριότητα στον χώρο των ΑΠΕ. 

Στο νησί θα εγκατασταθεί υβριδικός σταθμός παραγωγής ενέργειας από μικρής κλίμακας ΑΠΕ (ένα μεσαίου μεγέθους φωτοβολταϊκό πάρκο και μια μικρή ανεμογεννήτρια) σε συνδυασμό με συσσωρευτές (μπαταρίες) που θα εξομαλύνουν τις διαφορές ανάμεσα στη μεταβλητή παραγωγή από τις ΑΠΕ και την πραγματική ζήτηση σε ηλεκτρική ενέργεια των κατοίκων. Μέχρι σήμερα το νησί ηλεκτροδοτείται μέσω υποβρύχιας διασύνδεσης με το νησί της Κω, όπου λειτουργεί πετρελαϊκός σταθμός, αντιμετωπίζοντας συχνές, και αρκετές φορές μεγάλης διάρκειας, διακοπές ρεύματος παρά τις φιλότιμες προσπάθειες από την πλευρά του Διαχειριστή του δικτύου. Με την υλοποίηση του προγράμματος TILOS το σκηνικό θα αναστραφεί και το νησί θα αποτελέσει το πρώτο πραγματικά «πράσινο» νησί στη Μεσόγειο. Αλλά η πρωτοπορία του έργου δεν περιορίζεται στα σύνορα της Ευρώπης, καθώς για πρώτη φορά παγκοσμίως θα δημιουργηθεί ένα έξυπνο, αυτόνομο νησιωτικό μικροδίκτυο που θα βασίζεται στην παρουσία υβριδικού σταθμού με συμμετοχή μονάδων ΑΠΕ και σύγχρονης τεχνολογίας συσσωρευτών, η λειτουργία του οποίου θα επικουρείται από την εφαρμογή βέλτιστων τεχνικών διαχείρισης της ζήτησης.

Σήμερα, πραγματοποιούνται στο νησί οι απαραίτητες μετρήσεις για την εύρεση των καταλληλότερων και πιο αποδοτικών ενεργειακά χώρων προς εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών πλαισίων και της ανεμογεννήτριας, ενώ σύντομα αναμένεται η ανταπόκριση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, ώστε να προχωρήσει η αδειοδοτική διαδικασία. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται επίσης στην εκπόνηση της σχετικής ορνιθολογικής μελέτης, απαραίτητης για την αποτελεσματική προστασία της ορνιθοπανίδας του νησιού, καθώς στην Τήλο κατοικούν μερικά σπάνια είδη πτηνών, όπως ο σπιζαετός (η Τήλος είναι στο σύνολό της προστατευόμενη περιοχή Natura 2000). 

Στις 7 - 9 Ιουλίου, η Τήλος θα υποδεχτεί και τους 15 εταίρους που μετέχουν στο πρόγραμμα για την πραγματοποίηση της δεύτερης συνεδριακής τους συνάντησης, όπου θα συζητηθούν η μέχρι τώρα πορεία και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των επιμέρους στόχων.

«Η Τήλος είναι ένα μικρό ακριτικό νησί με πολλά προβλήματα, μικρή στήριξη αλλά και μεγάλο πείσμα. Παρά τις αντιξοότητες και τις αγκυλώσεις τολμάμε και προσπαθούμε πάντα για το καλύτερο, το διαφορετικό, το καινούργιο. Το πρόγραμμα TILOS είναι ένα καινοτόμο έργο πνοής, συνεπές με την παράδοση του νησιού μας στην προστασία του περιβάλλοντος, που θα το εντάξει στην παγκόσμια ενεργειακή πρωτοπορία, ανοίγοντας ταυτόχρονα νέους ορίζοντες στον τομέα του οικοτουρισμού και ενισχύοντας την εικόνα του νησιού μας διεθνώς», δήλωσε σχετικά η Δήμαρχος της Τήλου Μαρία Καμμά Αλιφέρη.

«Εχουμε τη χρυσή ευκαιρία να αναδείξουμε τη δυναμική της νησιωτικής Ελλάδας προτάσσοντας την υιοθέτηση ενός νέου ενεργειακού μοντέλου, προσηλωμένου στην αποκεντρωμένη παραγωγή και την ήπια ανάπτυξη με στόχο τη μεγιστοποίηση του οφέλους για τις τοπικές κοινωνίες, επιδεικνύοντας παράλληλα σεβασμό στο περιβάλλον και τις οικολογικές αξίες των νησιωτών. Είμαστε ευγνώμονες στους κατοίκους της Τήλου για τη φιλόξενη στάση τους, φιλοδοξώντας στην από κοινού ανάπτυξη μιας καινοτόμας ενεργειακής λύσης με προοπτικές εφαρμογής σε πλήθος νησιωτικών συστημάτων», δήλωσε σχετικά ο Καθηγητής Ιωάννης Καλδέλλης, Διευθυντής του Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας και Προστασίας του Περιβάλλοντος του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ.

Ο Νίκος Μάντζαρης, υπεύθυνος ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής του WWF Ελλάς, σημείωσε: «Το πρόγραμμα TILOS αποτελεί ένα από τα πλέον πρωτοποριακά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενεργειακή πολιτική. Καθώς η τεχνολογία στους τομείς των ΑΠΕ και της αποθήκευσης ενέργειας προχωρά με αλματώδεις ρυθμούς, η μετάβαση σε ένα ενεργειακό μοντέλο μηδενικών εκπομπών αποτελεί πλέον και ένα προσωπικό στοίχημα για τον καθένα από εμάς. Η επιτυχία του καινοτόμου αυτού προγράμματος στο νησί της Τήλου θα δημιουργήσει ένα νέο παράδειγμα ζωντανής οικονομίας που ελπίζουμε να βρει μιμητές τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ολόκληρη τη Μεσόγειο με στόχο την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, την ενεργειακή ασφάλεια και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής».