Για κάθε τόνο σκουπιδιών θα πληρώνουν οι Δήμοι

Γκάζι στον τομέα  της ανακύκλωσης με σκοπό να περιοριστούν οι όγκοι των απορριμμάτων που  αποτελούν την μεγάλη πληγή του  λεκανοπεδίου Αττικής, βάζει η υπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κυρία Τίνα Μπιρμπίλη, με το σχέδιο νόμου που κατέθεσε παραμονές Χριστουγέννων (!) στην Bουλή και συνυπογράφουν πέντε ακόμη υπουργοί της κυβέρνησης (Παπακωνσταντίνου, Κατσέλη, Ραγκούσης, Καστανίδης, Μπατζελή).   

Η βασική αλλαγή που φέρνουν οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις είναι ότι στο εξής οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα πληρώνουν για τα απορρίμματα με βάση τις ποσότητες που παράγουν και όχι με ένα φίξ ποσό που ίσχυε έως σήμερα.  

Για παράδειγμα, οι Δήμοι της Αττικής, για την  τελική διάθεση (μηχανική ανακύκλωση, ΧΥΤΑ) καταβάλλουν το 6% των τακτικών τους εσόδων του προ-προηγουμένου έτους, ανεξαρτήτως ποσότητας αποβλήτων.  

Εκτιμάται ότι  η εφαρμογή τιμολόγησης ανά τόνο αποβλήτου που φτάνει για ταφή θα εισάγει σημαντικά οικονομικά κίνητρα για αύξηση της ανακύκλωσης, κατά την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» ούτως ώστε οι ΟΤΑ να καταστούν υπεύθυνοι και να δραστηριοποιηθούν στη μείωση και ανακύκλωση των απορριμμάτων. Υπενθυμίζεται ότι οι ΟΤΑ σήμερα επιδοτούνται από τα συστήματα ανακύκλωσης προκειμένου να συλλέγουν και να μεταφέρουν τα ανακυκλώσιμα υλικά.  

Το νέο νομοθέτημα, δίνει έμφαση στη διαλογή στην πηγή και τροποποιεί τον παλιό νόμο του 2001 (2939/2001) με τον οποίο ενεργοποιούνταν τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων (συσκευασιών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, μπαταριών, οχημάτων, ελαστικών κ.α) αλλά και ο φορέας που θα επιβλέψει την διαδικασία της ανακύκλωσης, που είναι ο Εθνικός Οργανισμός Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.). Δυστυχώς ο Εθνικός Οργανισμός εννέα χρόνια μετά βρίσκεται ακόμη στα χαρτιά! Στην χώρα μας λειτουργούν 11 εγκεκριμένα συστήματα ανακύκλωσης με τα οποία ανακυκλώνουμε σχεδόν τα πάντα.  

Ωστόσο τα ποσοστά  ανακύκλωσης υπολείπονται του Ευρωπαϊκού Μέσου Όρου που είναι το 33% και περιορίζονται στο 25% των οικιακών αποβλήτων με βάση τα στοιχεία της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου. 

Τι  προβλέπει ο νόμος  για το νέο φορέα  

Με το νέο  νομοσχέδιο, καθορίζονται οι όροι και το πλαίσιο λειτουργίας του Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π, ο οποίος θα έχει οικονομική αυτοτέλεια και θα χρηματοδοτείται με το 3% των ετήσιων εισφορών που καταβάλλουν οι υπόχρεες εταιρείες που συμμετέχουν σε συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων (super market, αλυσίδες ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών κ.α.) Με βάση τους πόρους όλων των συστημάτων  για το 2008, υπολογίζεται ότι στο φορέα αυτό αναλογούν περί τα 2 εκ. ευρώ ποσό που θεωρείται ότι καλύπτει πλήρως την λειτουργία του.  

Ξεκάθαρος είναι  ο νόμος και στον τομέα της  διαχείρισης των εισφορών που συγκεντρώνονται από τα μέλη των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης, για τα οποία έχουν ακουστεί πολλά.  

Ο νόμος υπογραμμίζει τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα των συστημάτων και αναφέρει ότι όλες οι χρηματικές εισφορές από τις εργασίες εναλλακτικής διαχείρισης, προορίζονται αποκλειστικά και μόνο για την κάλυψη του κόστους της ανακύκλωσης και την χρηματοδότηση του Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π. ενώ «τυχόν κέρδη των συστημάτων δεν διανέμονται στους μετόχους αυτών αλλά δημιουργούνται αποθεματικά προοριζόμενα για την κάλυψη των ζημιών επόμενων χρήσεων». 

Προσθήκη στο  νόμο αποτελεί και η επιβολή αυστηρών διοικητικών κυρώσεων και προστίμων σε όσους παραβαίνουν τις διατάξεις του, τα οποία ισοδυναμούν με καμπάνες από 1.000 έως 1.000.000 ευρώ ανάλογα με την παράβαση καθώς επίσης και με διακοπή λειτουργίας του συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης.