Αιθάνιο: Η κλιματική αλλαγή που απειλεί την ατμόσφαιρα

Δεν αποτελούν πηγή ανησυχίας για την κλιματική αλλαγή μόνο το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο. Οι εκπομπές του αερίου αιθανίου εμφανίζουν ξανά ανοδική πορεία παγκοσμίως, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα.

Το αιθάνιο αποτελεί «αέριο του θερμοκηπίου», καθώς και ρυπαντή της ατμόσφαιρας. Οι εκπομπές του είχαν κορυφωθεί στη δεκαετία του 1970, είχαν στη συνέχεια μειωθεί, αλλά κάπου μεταξύ 2005-2010 άρχισαν και πάλι να τραβούν την ανηφόρα.

Μεταξύ 2009-2014, οι εκπομπές αιθανίου στο βόρειο ημισφαίριο της Γης αυξάνονταν με ετήσιο ρυθμό περίπου 400.000 τόνων. Η κύρια πηγή εκπομπών είναι η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Αμερική, σε όλη την αλυσίδα της παραγωγής, αποθήκευσης και διανομής, καθώς και οι εξατμίσεις των οχημάτων.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Ντέτλεφ Χέλμιγκ του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωεπιστημών «Nature Geoscience», συνέλεξαν και ανέλυσαν περισσότερα από 30.000 δείγματα αέρα από 40 τοποθεσίες σε όλη τη Γη κατά την τελευταία δεκαετία.

Οι μεγαλύτερες αυξήσεις εκπομπών αιθανίου και προπανίου (που έχει πιο σύντομη ζωή) καταγράφηκαν διαχρονικά στις κεντρικές και ανατολικές ΗΠΑ. Οι συνολικές εκπομπές του αιθανίου και των άλλων υδρογονανθράκων πλην μεθανίου στο βόρειο ημισφαίριο αυξάνονται περίπου με ρυθμό 1,2 εκατομμυρίων τόνων ετησίως.

Το αιθάνιο είναι συστατικό του φυσικού αερίου και παίζει σημαντικό ρόλο στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας. Καθώς διασπάται κοντά στο έδαφος, μπορεί να προκαλέσει επιφανειακή ρύπανση από όζον, ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

«Το αιθάνιο είναι ο δεύτερος -μετά το μεθάνιο- σημαντικότερος υδρογονάνθρακας, που εκπέμπεται από το πετρέλαιο και το αέριο. Κατά μέσο όρο εκλύεται από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου περίπου δέκα φορές περισσότερο μεθάνιο από ό,τι αιθάνιο», δήλωσε ο Χέλμιγκ.

Οπως είπε, «σχεδόν το 60% της μείωσης στα επίπεδα αιθανίου κατά την τελευταία 40ετία, έχει ήδη "εξατμισθεί" μέσα στην τελευταία πενταετία. Αν συνεχισθεί αυτός ο ρυθμός, θα επιστρέψουμε στα μέγιστα επίπεδα αιθανίου της δεκαετίας του '70 σε τρία μόνο χρόνια. Σπάνια βλέπουμε μεταβολές στα ατμοσφαιρικά αέρια τόσο γρήγορα ή δραματικά».

Το αιθάνιο, το προπάνιο και οι άλλοι υδρονάνθρακες πλην μεθανίου, εκτός από ανθρωπογενή προέλευση, εκλύονται και από φυσικές διαδικασίες, όπως η διαρροή από τα αποθέματα ορυκτών καυσίμων στο υπέδαφος, η ηφαιστειακή δραστηριότητα, οι πυρκαγιές κ.α.

Ομως οι ανθρώπινες δραστηριότητες, που περιλαμβάνουν τη βιομηχανική χρήση και την καύση βιομάζας, αποτελούν τις βασικές πηγές των εκπομπών παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον Χέλμιγκ, «περίπου τα τρίτα τέταρτα του αιθανίου στην ατμόσφαιρα εκπέμπονται από ανθρώπινες πηγές».